Cres

CRES

Wyspa Cres (Otok Cres - wym. Tsres) - należąca do Chorwacji wyspa na Morzu Adriatyckim znajduje się pomiędzy wyspą Krk (otok Krk) a półwyspem Istria.

Według najnowszych pomiarów Cres jest (na równi z wyspą Krk) największą spośród 1185 chorwackich wysp (pow. 405,78 km2). Wyspa Cres (połączona mostem z wyspą Lošinj w miejscowości Osor) stanowi część archipelagu wysp zatoki Kvarner.

Długość wyspy Cres to 65,5 km a szerokość waha się od 2 do 13 km. Jest to najdłuższa chorwacka wyspa

Najwyższym szczytem na wyspie Cres są Gorice (648 m) - nad wyspą Lošinj góruje szczyt Televrin (znany również pod nazwą Osoršćica) (588 m) oraz Sv. Nikola (557 m).

I. Mapa



II. Dojazd

Wariant pierwszy:Valbiska(KrK)- Merag(Cres) - za bilet nie można płacić kartą.
Wariant drugi: Brestowa(Istria)- Porozina(Cres)

III. Miasta, zwiedzanie i atrakcje

1. Cres
Cres to stolica administracyjna wyspy. Jest jedyną miejscowością na wyspie która posiada prawa miejskie i to już od 1332 roku. Swój rozwój miasto zawdzięcza przeniesieniu do niego stolicy wyspy w 1459 roku za panowania weneckiego , zachowały się tu liczne zabytkowe budowle z tych czasów. Po upadku Republiki Weneckiej Cres wraz z całą wyspą stał się częścią Cesarstwa Austriackiego, a w latach 1918-1944 należał do Włoch.

Właściwie tylko tutaj można zrobić większe zakupy, wypłacić pieniądze z bankomatu czy zatankować samochód. Miasto urzeka licznymi zabytkami: 3 bramy miejskie, wenecka baszta, ratusz miasta, pałac Arsan, Kościół Matki Boskiej Śnieżnej, itd.

Lepiej parkować tylko na parkingach, niestety płatnych. W sezonie po mieście krąży laweta i bez skrupułów zabiera ze sobą źle zaparkowane samochody.

2. Beli
Beli to małe miasteczko położone na 130 metrowym wzgórzu, niczym orle gniazdo, ma tradycję sięgającą 4000 lat. Za czasów Imperium Rzymskiego Beli nazywane było Głową Wyspy.

Pozostałością czasów Imperium jest znakomicie zachowany 8 metrowy most rzymski, który można znaleźć po zachodniej stronie drogi opuszczając miasto. Położony nad wąwozem, do dziś spełnia swoją funkcję.

Dzisiejsze Beli to miasteczko z bardzo gęstą siecią wąskich uliczek. Ta prawdziwa plątanina dwupiętrowych domków o najprzeróżniejszych kształtach ma swoje zwieńczenie u szczytu miasta, gdzie znajdują się budowle sakralne oraz stara miejska cysterna.

Centrum Beli stanowi Plac Pricrekva z kamiennymi siedziskami, skupia się tam całe życie tej małej, na pierwszy rzut oka wymarłej osady.
W Beli zaczyna się i kończy czerwony szlak turystyczny o nazwie "Historia i Sztuka w Przyrodzie". Na kamiennej bramie, przez którą wchodzimy na szlak widnieje sentencja:"Wędrowcze, niech Mądrość oświetli twą drogę, a twe Serce przez Piękno poprowadzi cię do Prawdy"

Największą atrakcją Beli są jednak sępy płowe. Centrum edukacyjno- badawcze Eko-centar zajmuje się ochroną przyrody, a w szczególności ochroną zagrożonego wyginięciem, jednego z największych lotnych ptaków w Europie, sępa płowego. Sępy można zobaczyć szybujące w okolicy, a gniazda mają na klifach kilka metrów nad morzem.

3. Lubenice

Lubenice jest najstarszym, najbardziej odludnym i zarazem jednym z najpiękniejszych miejsc na Cresie.

Ta niewielka wioska położona jest na zachodnim wybrzeżu wyspy Cres. Znajduje się na wysokości 378m n.p.m., ma zaledwie 40 domów i około 4000 lat historii. Samo położenie na klifie jak i dojazd do wioski są bardzo specyficzne, a widoki na okolicę zapadają w pamięć. Przy ładnej pogodzie widać stąd Istrię.

Do miasta wiedzie wąska asfaltowa droga osłonięta po obu stronach murkami ułożonymi z kamieni. W sezonie ta droga jest nie lada wyzwaniem dla kierowców i pomimo licznych zatoczek umożliwiających wymijanie, dojazd do wioski może zirytować nawet najbardziej cierpliwych.

Kolejnym problemem (ale tylko w sezonie) jest niedostateczna ilość miejsc parkingowych. W Lubenicach są dwa płatne parkingi: pierwszy za znakiem Lubenice po lewej stronie, drugi na placu przy kapliczce św. Antoniego tuż przy wejściu do wioski.
Nie ma tam sklepu, poczty ani lekarza.

4. Osor
Osor leży na południowym krańcu wyspy Cres, nad wąskim przesmykiem łączącym wyspy Cres i Lošinj. Osor historię ma długą. Liczy ona ponad 4000 lat.

W Osorze jest jeden slip do wyciągania jachtów i motorówek, jeden warsztat naprawiający silniki tychże, jeden sklepik o nazwie "Supermarket", jedna budka z lodami, trzy knajpki, 70 stałych mieszkańców i niewielka liczba turystów leniwie snujących się uliczkami.

Wielu osobom Osor kojarzy się z mostem zwodzonym łączącym wyspy Cres i Lošinj. Przesmyk rozdzielający obie wyspy nie jest dziełem natury. Przekopali go Rzymianie i był to już drugi kanał w tym miasteczku. Ślady wcześniejszego odkryto niedaleko osorskiego cmentarza.

W starożytności Osor był jednak ważnym miastem i centrum administracyjnym dwóch wysp: Cresu i Lošinja. W czasach starożytnych wieś o nazwie Aporos (jedna z dawnych nazw miejscowości) była jednym z etapów Bursztynowego Szlaku, którym był transportowany bałtycki bursztyn w rejon Adriatyku. Miasteczko jest małe, ale zabytków znajdziemy w nim wiele.

5. Punta Kriza
To osada najbardziej wysunięta na południe, zachwyca idyllicznym krajobrazem, atmosferą i spokojem.

Okolice Punta Kriza to znakomite miejsce dla odludków zmęczonych cywilizacyjnym hałasem. Punta Kriza to nade wszystko przyroda. Sama wioska nie oferuje niczego specjalnego oprócz sklepu, poczty i konoby.

Jadąc drogą Osor- Punta Kriza po około 5,5km po prawej stronie drogi znaleźć można dobrze oznaczony szlak wiodący do jaskini Jama na Sredi (około 40min pieszo).

6. Orlec
Orlec to największa nie położona nad morzem wioska wyspy Cres. Wioska składa się z kilkudziesięciu domów, kościoła parafialnego, dzwonnicy, sklepu, starej tłoczni oliwy i cmentarza.

7. Valun i Podol
Podol to mała wioska położona w pobliżu Vranskiego Jeziora. Można do niej dotrzeć jadąc z miasta Cres do Lubenic. Sama wioska w przeciwieństwie do okolicy nie zachwyca: kilka domów i małe "rondo" z dębem- kapliczką w środku.

Valun jest usytuowane w południowej części zatoki pomiędzy dwiema plażami, które przyciągają turystów, miasteczko zostało kiedyś nazwane adriatyckim St. Tropez.
Valun żyje z turystyki, można w nim znaleźć duży wybór kwater prywatnych oraz małe pole campingowe. Miejscowe restauracje serwują wyjątkowo smaczne dania z ryb i innych owoców morza ( w szczególności słyną w okolicy z dań z małży).

8. Sveti Vid
Sveti Vid to ruiny wioski zdziesiątkowanej przez malarię. Trochę trudno tam trafić, ale okolica jest przeurocza, więc naprawdę warto. Pozostałości wioski znajdują się w pobliży drogi z miasta Cres do przystani promowej w Meragu (ok. 6km za skrzyżowaniem, niestety nie ma dojazdu samochodem).

9. Vransko Jezero
Na wyspie znajduje się ściśle chronione jezioro Vransko (Vransko jezero) o długości 5,5 km, szerokości do 1,5 km, którego powierzchnia wynosi 5,5km.

Jest to wyjątkowy na wyspach chorwackich naturalny zbiornik wody słodkiej o pojemności 200 milionów litrów (jedyne źródło wody pitnej na wyspie). Ciekawostką jest, że dno jeziora o głębokości 74,5 m znajduje się 61,5 m poniżej poziomu morza, a jezioro znajduje się poziomie 13 m n.p.m..
W jeziorze żyją pod ochroną szczupaki i karpie.

IV. Plaże

1. Plaża Sveti Iwan
Plaża ta jest uznawana w wielu przewodnikach za jedną z dziesięciu najpiękniejszych plaż w Chorwacji.

Nic za darmo. Plaża jest dostępna z miejscowości Lubenice, spacer w dół zajmuje około 40 minut. Jest to opcja darmowa, choć kosztuje sporo wysiłku. Innym sposobem dotarcia do plaży jest wynajęcie łódki lub zabranie się na całodniową wycieczkę zorganizowaną.
O wycieczki można pytać w mieście Cres.

Schodząc na plażę trzeba bardzo uważać, żeby w pewnym momencie nie przeoczyć skrętu ze szlaku w prawo. Idąc prosto dojedzie się do Błękitnej Groty.

2. Plaża Prala Grota (44°52,41'N 014°19,46'E)
Około 100m na południe od plaży Sv. Iwan znajduje się Błękitna Grota.

Nazwa całkowicie oddaje piękno tego niezwykłego miejsca. Do środka Błękitnej Groty- ukrytej jaskini z dużą błękitną laguną wewnątrz- prowadzą dwa wejścia.
Pierwszego z nich trudno nie zauważyć z powodu dużej ilości chętnych czekających na swoją kolej. Można dostać się do środka małym pontonem, lecz podczas przypłuwu jedynie wpław.
Drugie wejście znajduje się kilkanaście metrów na północ od pierwszego i wymaga nurkowania. Znajduje się ono na głębokości ok. 2m i ma długość ok. 5m. Wejście polecane tylko dla nurków.

Całe piękno Plavej Groty widać oczywiście od wewnątrz- woda nad wejściem jest naprawdę błękitna. W środku Błękitnej Groty znajduje się żwirkowa plaża.

Najlepszą porą na zwiedzanie są godziny 16.00-18.00, kiedy słońce dobrze oświetla jej podwodne wejście.
Jedną zatoczkę dalej można znaleźć małą, odosobnioną plażę, która kryje niespodziankę: źródełko pitnej wody.

3. Plaże w Valun
Plaża wschodnia- do plaży można zejść wyłącznie pieszo, samochód należy zaparkować przy wjeździe do wioski i zejść kamiennymi schodami nad morze. Plaża ma prysznice i toalety, ale trudno tam znaleźć odrobinę cienia.

Plaża zachodnia- po zejściu do wioski należy iść w lewo wzdłuż morza. Plaża jest jak duży bezpieczny basen z mnóstwem cienia wśród sosen.

4. Plaże Ustrine
Około 1km w dół od wioski Ustrine znajdują się aż cztery plaże- raczej mało oblegane, choć niezwykle urokliwe. Idąc od centrum wioski skręcamy w prawo i dość stromą drogą dochodzimy po ok. 20 minutach do morza i do najbliższej z plaż.

5. Plaża Mali Bok (Orlec)
Jest to niesamowite miejsce do pływania i nurkowania. Dno robi się tu dość głębokie praktycznie po kilku metrach od wejścia do wody. Można tu dojechać samochodem drogą z wioski Orlec.

6. Plaża Koromacna (Belej)
Dosyć spora zatoczka i odosobniona mała plaża na wschodnim wybrzeżu wyspy, w pobliżu miejscowości Belej.

Można tutaj dojechać samochodem- jadąc z Cresu zaraz za kościołem w Belej skręcamy w lewo. W sezonie może się okazać, że całkiem spory parking tuż przy plaży jest przepełniony.
W zatoczce Koromacna znajduje się jeszcze 5 innych mniejszych plaż dostępnych raczej od strony morza.

Żeby dojechać do samej plaży samochodem, należy wziąć z konoby przepustkę, która otwiera szlaban. Przepustka jest darmowa.

7. Plaże w Beli
Do plaż w Beli można dostać się skręcając w lewo już w samym Beli. Lepiej wybrać się tam samochodem, bo dojście jest dosyć strome i ciężko jest wracać.

Przy głównej plaży znajduje się spory parking. Jeżeli chcemy trochę spokoju, to możemy przejść wytyczoną ścieżką po zboczu do kilku innych, mniejszych plaż lub rozłożyć się gdzieś na półkach skalnych.

Kolejna plaża znajduje się po lewej stronie od głównej plaży. Można do niej dopłynąć lub zejść z głównej drogi na prowadzące do niej ścieżki.
Na plażach w Beli można cieszyć oczy szybującymi sępami płowymi, które mają swoje gniazda na klifie niedaleko plaży.

V. Noclegi

1. Apartamenty, hotele, pensjonaty
Klik
Kilk
Klik

2. Campingi
Camping Slatina
Camping Baldarin
Camping Bijar
Camping Brajdi

VI. Informator

1. Bazy nurkowe
Beli- baza zaraz przy plaży i campingu Brajdi
Miasto Cres x2

2. Bankomaty
Miasto Cres,

3. Stacja benzynowa
Miasto Cres

VII. Relacje

WYSPY: Šolta, Rab, Cres, Lošinj...7 raz w CRO-Ines

Miało być zwiedzanie, a było.....snoorkowanie- longtom

A budzikiem były nam cykady, czyli nasza Chorwacja 4- Roxi

Cres i Pag 2009 - moja pierwsza relacja:)- ArliJ

wyspa CRES ...+Istria- Idzik

Wyspa Cres 2006- Szopisko

Wrześniowa Chorwacja 2007,2008 i 2009 - góry, wyspy i jeziora- kulka53

Po Pagu i Cresie przygoda nas niesie- maslinka

Wierność jednak nie jest nudna- Roxi

VIII. Prognoza pogody

Pogoda

IX. Linki

Izba turystyczna miasta Cres
Urząd miasta
Plan miasta Cres
Eko- centar Beli


Większość informacji pochodzi ze stronki cres.home.pl.
Jeżeli ktoś chciałby podzielić się jeszcze jakimiś informacjami o tej cudnej wyspie, to bardzo proszę o kontakt na adres: adres e-mail widoczny tylko dla zalogowanych na cro.pl
Postaram się aktualizować temat na bieżąco.


Pozdrawiam
Roxi