Wyprawa do krainy Wikingów - Szwecja i Dania (2015)

W tym roku dwie wakacyjne zmiany - kierunek i czas. Zamiast na południe, to jedziemy na północ, zamiast w drugiej połowie sierpnia - pod koniec czerwca. No, ale w Skandynawii termin czerwcowo-lipcowy jest wręcz koniecznością, bo w sierpniu zazwyczaj rozpoczyna się tam już jesień. Choć jak przyszłość pokaże, pojawia się ona czasem już znacznie wcześniej

Lojalnie uprzedzam, że w tej relacji nie będzie dziesiątek zdjęć z tych samych lokalizacji i ogólnie tysiąca w całości - wolę równowagę w tekście i obrazach

Przygodę zaczynamy w sobotę, 27 czerwca, od trochę bliższych okolic, a mianowicie pogranicza polsko-niemieckiego wzdłuż Nysy Łużyckiej i Odry. Przejeżdżamy przez Forst (po łużycku Baršć), miasto pełnego starego bruku, nieczynnych linii kolejek zakładowych i dziur w zabudowie miejskiej - to efekt potężnych zniszczeń z 1945 roku.



W peryferyjnych dzielnicach kolejne Pomniki Poległych...


Odbijam od głównej (choć i tak niskiego rzędu) drogi na szutrowo-brukowaną i dojeżdżam do Nysy, gdzie stoi niemiecki słup graniczny.


Gdzieś tam kawałek dalej jest nasz pierwszy cel, ale okazuje się, że tutaj jest tylko ścieżka rowerowa! Po chwili wahania macham ręką i mknę te dwa kilometry łamiąc przepisy i mijając zaskoczonego pana w kasku

Nasz cel już widać


Most nad Nysą łączył niegdyś Groß Gastrose (po łużycku Gósćeraz) z Markersdorf (dziś Markosice). Ponoć przetrwał wojnę i dopiero w 1946 wysadzili go Rosjanie. To możliwe, w końcu to była granica ich strefy okupacyjnej. Tak konkretnie - wysadzili jedno przęsło, po dzisiejszej niemieckiej stronie. Teoretycznie więc szło przejść z polskiej strony przez rzekę do NRD, ale już zejść na ziemię w państwie tych demokratycznych Niemców - nie

Obecnie na most wchodzi się tą o to cudowną drabinką


Na górze nadal jest bruk, ale... tylko do połowy! Po polskiej stronie zniknął! Czy jest coś czego w Polsce nie można ukraść?



Drabinka to efekt remontu, przeprowadzonego nieoficjalnie przez mieszkańców z dwóch stron rzeki w 2008 roku. Nie mieli już sił słuchać kolejnych obietnic o budowie nowego mostu, więc zrobili taką o to prowizorkę. Dla pieszych i rowerzystów starczy!


Na rogatkach Guben kolejne resztki mostu - tym razem tylko przyczółek.


W samym Guben szukam następnych dwóch konstrukcji - ale nic się nie zgadza z moją mapą. Nawet w akcie desperacji włączam GPS-a, lecz on też głupieje! Dopiero po dłuższej chwili orientuję się, że owe obiekty są w Forst, a nie Guben! Cholera, co za pomyłka na samym początku!

Pozostaje spojrzeć na współczesną kładkę na Wyspę Teatralną (Theater-Insel) z Guben do Gubina.


W Guben robimy ostatnie zakupy w ludzkich cenach i mkniemy do wioski na kompletnym zadupiu - Aurith. Z satelity wypatrzyłem tam kolejny zniszczony most.


Na miejscu okazuje się jednak, że to nie most, ale pozostałości po przeprawie promowej na Odrze. Łączyła dwie części wsi - tą główną (dzisiaj polski Urad) z zachodnią, która została w Niemczech pod starą nazwą.


Planuje się odtworzenie promu, który na razie pływa raz w roku podczas jakiegoś polsko-niemieckiego święta.

Trochę oddalamy się od rzeki i na chwilę przystaję w Lebus (Lubusz), stolicy historycznej Ziemi Lubuskiej. Choć większość tej krainy leży dziś w Polsce (mimo nazwy nijak się pokrywa z granicami województwa lubuskiego), to stolica została w Niemczech. Spokojne, senne miasteczko.


Na pagórku ponad urzędem zauważam jakiś pomnik. Ciężko tam się dostać, bo zniszczone schody wyglądają jakby pamiętały Adolfa. Pomnik, posiekany ostro kulami, upamiętnia ofiary wojny prusko-francuskiej z 1870 roku (tzw. pomnik sedański).


Dziwi mnie, że jest mocno zaniedbany - zarówno on, jak i okolica. Nie jest nawet wpisany na listę zabytków. Z kolei nieodległy pomnik czerwonoarmijców jest w nieporównywalnie lepszym stanie. Cóż, Niemcy zawsze mieli niezdrowe zboczenie na punkcie Rosjan, nawet jeśli w tym samym czasie prowadzili z nimi wojnę...

Zaliczam kilka niemieckich objazdów i zza Odry obserwuję znaną już mi doskonale sylwetkę kostrzyńskiej Twierdzy.


Kostrzyńska starówka to najbardziej zniszczone miasto na terenie współczesnej Polski (zniszczenia Warszawy to w jej przypadku "małe piwo"). Nie zostało z niej praktycznie nic, poza brukowanymi ulicami, chodnikami, studzienkami kanalizacyjnymi i fundamentami domów. Czasem zdarzą się jakieś schody urywające się na wysokości pół metra.



Wydawało się, że trochę więcej szczęścia miał tutejszy zamek oraz kościół - wojnę jakimś cudem przetrwały w większej swej części. Zburzono je dopiero w latach 60. jako symbol pruskiego militaryzmu. Według legendy miał tak zdecydować jakiś sekretarz, który płynąc statkiem zauważył z Odry te paskudne symbole dawnych czasów.

Dzisiaj można sobie chodzić po dawnym dziedzińcu zamkowym jak po łące.


W centrum Kostrzyna uderza mnie po oczach pustka. W czasie Woodstocku jest tam człowiek na człowieku, tłumy do sklepów, do bankomatów, wszędzie.



A dziś... typowe, wyludnione miasto, w którym nic się nie dzieje!



Po wizycie u "chińczyka", gdzie często stołuję się w czasie Festiwalu (byliśmy jednymi klientami) nie omieszkuję zajechać na pole. Szok, kompletnie inne miejsce! Czasem miałem problemy rozpoznać, co gdzie stoi w czasie imprezy!

To jest "pasaż handlowy".


Bardziej kojarzy mi się z tym:


Główne skrzyżowanie dróg, w tyle zazwyczaj rozstawia się bungee i gastronomia, a na prawo tysiące namiotów.


Lasek za mną, to miejsce, gdzie od dobrych kilku lat się rozbijam - co roku dalej


Ale za niecały miesiąc od zrobienia tych zdjęć wszystko będzie wyglądało tu tak:


W lesie widzę już jakieś namioty - niemożliwe, pierwsi woodstokowicze! Ci to dopiero są hardkory, siedzieć tutaj co najmniej miesiąc!


W pobliżu ronda Woodstockowego zaglądam też do baru Gucio, miejsce tradycyjnego zlotu weteranów woodstockowych Jest i czeka już na woodstockową środę


Miło było wrócić do wspomnień z zabawy, jednak na zegarku już 18.30, a drogi jeszcze szmat. Na szczęście lubuskie szosy są raczej puste, choć w pewnym miejscu blokuje nas wypadek. Kierowcom czekającym w korku udziela się czarny humor.
- Dobrze, że nic się nie stało, to dopiero pierwszy dzień wakacji, jeszcze mają czas się wypadkować.
- Przynajmniej chirurdzy mają zajęcie.
- I grabarze

Faktycznie nie było żadnych poważniejszych obrażeń ciała, szybko pojawiła się straż (chyba jechali na jakiś miejscowy festyn) i pokierowała ruchem. Brzydko się trzeba przyznać, że w tym momencie nie myślałem, czy ktoś w aucie w rowie ucierpiał, tylko na jak długo tutaj utknę...

Jedziemy dalej bez postojów, a szkoda, bo niektóre mijane miejscowości wyglądają interesująco. Czasem pojawia się nawet słońce.



Planowałem krótkie zwiedzanie Świnoujścia (Swinemünde), bo jedyny raz byłem tutaj w latach 90. na zielonej szkole. Czasu niestety brakuje, próbowaliśmy chociaż podjechać do jednego z fortów, ale droga była zamknięta, więc cyknąłem jedynie budowę Gazoportu.


Przed 22-gą zawijamy do portu, gdzie czeka nasz statek - MF Skania. Patrząc na jego potężną bryłę, w zapadającym zmroku i zacinającym deszczu, czuję przyjemne dreszcze, wiedząc, że właśnie tak naprawdę zaczyna się kolejna wspaniała wyprawa


Mamy jeszcze godzinę do planowego odpłynięcia - łazimy więc po promie i zajmujemy miejsce w fotelach lotniczych (kupowanie kabiny na tak krótki rejs to, według mnie, czyste marnotrawstwo pieniędzy). Fotele są w miarę wygodne, choć nie pierwszej świeżości, można wziąć prysznic, a jak ktoś ma ochotę to może zabulić kupę kasy za Syfca w barze. Liczyłem, że w sklepach będą jakieś skandynawskie produkty, ale tam dominowało polskie g..o

Jeszcze kilka zdjęć z pokładu...



...i z kilku minutowym opóźnieniem wypływamy pod bahamską banderą na Bałtyk

https://picasaweb.google.com/1103445063 ... yNadBaTyk#

O proszę zapowiada się ciekawa wyprawa.

Jak północ to mega ciekawa

MF Skania powoli płynie ku wybrzeżom Skanii...

Na promie dominuje język polski. Kierowcy ciężarówek, pracownicy mniej lub bardziej sezonowi, turystów niewiele.

Budzę się około 4 nad ranem - za oknem jeszcze ciemnawo, mży. Już widzę, co mnie obudziło - statek-widmo! Gdzieś tam w oddali majaczą światła.


Wychodzę na pokład porobić parę zdjęć.


Ponieważ wieje jak cholera, zacina deszczem coraz bardziej i po raz kolejny przeciekły mi dziurawe trampki, wracam więc do środka - przez okno obejrzę jak statek będzie nas mijał. Kiedy jednak siadam ponownie na fotelu statku już nie ma... zniknął, po prostu się rozpłynął. Niemożliwe, aby tak szybko przepłynął, zwłaszcza przy takim oddaleniu. Mogłem iść sprawdzić ponownie na zewnątrz czy może widać go gdzieś indziej, ale nie miałem ochoty znowu moknąć, więc odwróciłem się na bok ze świadomością, że być może widziałem bałtyckiego Latającego Holendra

Dwie godziny później, kiedy zbliżamy się do brzegów Szwecji, pogoda nie ulega większej zmianie. Nie tak wyobrażałem sobie pierwszy kontakt ze Skandynawią od 2008 roku


Nabrzeże w Ystad sprawia w tych warunkach dość przygnębiające wrażenie, dobrze, że chociaż przestało padać.


Na promie zaczyna się nerwówka - każdy już myśli tylko o tym, aby zjechać na ląd. Nasz wóz jest na najniższym pokładzie więc mamy najwięcej czasu. Siedzimy więc na spokojnie w pustych już restauracjach i dopiero po wezwaniu przez głośniki udajemy się do auta. Tam jeszcze trochę potrwa zanim zbita kupa samochodów wyjedzie po bardzo ostrym podjeździe i... witamy w Szwecji

Sznur aut z promu bardzo szybko znika na pierwszym skrzyżowaniu i zostajemy sami, podążając do centrum Ystad. To miasto traktowane jest zazwyczaj tylko jako punkt przelotowy i rzadko zatrzymują się tutaj turyści. To błąd: na starówce można podziwiać największy w całej Skandynawii zespół budynków szachulcowych oraz kilka gotyckich świątyń.


Ponieważ jest niedziela i godzina 7 rano, to Ystad mamy tylko dla siebie - miejscowi jeszcze śpią Spacerujemy po wąskich uliczkach, przyglądając się starym domom kupieckim.


Trochę z boku stoi kościół św. Piotra z XIII wieku. Dawniej był tu zakon franciszkanów, od czasów reformacji pełnił różne funkcje - m. in. szpitala i gorzelni.


Wokół rozciągają się dawne ogrody klasztorne różnego typu - różany, ziołowy itp.


Na ulicach pojawiają się pierwsi mieszkańcy z psami, zbieramy się więc do samochodu. Pustymi drogami dojeżdżamy do niewielkiej wioski Kåseberga - 20 km od Ystad, też nad Bałtykiem.


Krajobraz wokół wioski trochę mnie zaskoczył - pofałdowane wzgórza, klify, stadia owiec, wreszcie mgła - można odnieść wrażenie, że to nie Szwecja lecz Wyspy Brytyjskie.




W te okolice przyciągnęły nas jednak nie wełniane przeżuwacze, lecz ten tajemniczy kompleks kamienny.


To Ales Stenar - grupa głazów, z powietrza wyglądają jak statek.


Nie wiadomo dokładnie kiedy je tutaj ustawiono (datacja waha się pomiędzy IV a X wiekiem), kto to zrobił ani w jakim celu. Jest kilka teorii:
- że to grób jakiegoś ważnego człowieka, możliwe, że wodza, z okresu przed lub wczesnych Wikingów. Nie odkryto tutaj jednak żadnych pozostałości zwłok.
- miejsce kultu religijnego.
- wreszcie starożytne obserwatorium astronomiczne, takie szwedzkie Stone Age. Faktem jest, że układ głazów to wielki zegar słoneczny - największe kamienie skierowane są odpowiednio w kierunku wschodu słońca w chwili przesilenia letniego i zachodu w chwili przesilenia zimowego.



Zagadka ta na razie pozostaje nierozwiązana i nie wiadomo czy kiedyś w ogóle będzie.

Wracamy do wioski i jedziemy dalej bocznymi drogami wzdłuż Bałtyku. Na chwilę zatrzymujemy się przy porcie w Skillinge, gdzie pierwsi żeglarze są już na wodzie.


W tej części Skanii jest sporo ciekawych rzeczy do obejrzenia, ale po raz pierwszy wychodzi kiepskie oznakowanie na szwedzkich drogach. Spodziewałem się, że Szwedzi będą dokładnie wskazywać co i gdzie jest, a tutaj nie raz krążyło się po okolicy jak kretyn, bo nie było żadnych oznaczeń! Chyba uznali, że każdy zawsze korzysta z GPS-a.

Po błądzeniu podjeżdżamy w końcu pod Glimmingehus. Zamek (wygląda jak wieża) określany jest jako najlepiej zachowany średniowieczny w całej Szwecji.


Jego budowę zakończono jednak dopiero w 1506 roku, więc ta reklama jest mocno naciągana, gdyż według większości ram czasowych średniowiecze już dawno się skończyło. Nawet biorąc pod uwagę fakt, że w Skandynawii wszystko było trochę później...


Zamek-wieżę można zwiedzać, ale przy szwedzkich cenach należy dokładnie analizować na co i kiedy można sobie pozwolić, zatem poprzestajemy na obejrzeniu go z parkingu

Żeby jednak rozprostować kości to w pobliżu Kivik zatrzymujemy się przy Parku Narodowym Stenshuvud. Wita nas śnieżynka, niczym w ośrodku sportowym.


Park chroni część wybrzeża oraz wzgórze o tej samej nazwie. Stary las powszechnie uznawany jest za siedzibę trolli i gigantów, odkryto tutaj także resztki fortyfikacji z V wieku n.e..



Wzgórze ma trzy lub cztery szczyty, z których rozciąga się panorama okolicy - głównie na morze. Ładnie to musi wyglądać przy słonecznej pogodzie.




Na razie jednak słońce uparcie chowa się za grubą warstwą chmur i ani myśli wyjść (choć gdzieś daleko na Bałtyku widać jakieś przejaśnienia). Nawet, jak na złość, zaczyna trochę padać...

No trudno, zobaczymy sobie w tej pogodzie gołoborze w Kivik.


Oczywiście nie jest to rzeczywiste rumowisko skalne, ale grób - kurhan z epoki brązu.


Nazywany jest Kungagraven - bo zapewne pochowano w nim kogoś znacznego. Wewnątrz była komora grobowa z ośmioma płytami, na których wyryto rozmaite scenki. Ponieważ archeolodzy ciągle coś nowego na tych płytach odkrywają, więc zmienia się interpretacja tego, co mają przedstawiać.


I znowu trochę jedziemy - najpierw pagórkowatymi drogami bocznymi...


...następnie międzynarodową E-22. To droga w układzie "szwedzkim": 1 pas, barierka, 2 pasy. Co kilka kilometrów zmiana. Znacznie poprawia bezpieczeństwo i porusza się człowiek całkiem sprawnie, pod warunkiem, że nie trafi na żadnego zawalidrogę, złośliwca lub kobietę jadącą raz w miesiącu na zakupy


O dygresjach na temat jazdy po Szwecji napiszę kiedy indziej, nie mniej już pierwszego dnia upadło kilka moich wyobrażeń (i powszechnych mitów) na ten temat

Ku naszej radości poprawia się pogoda - w miasteczku Sölvesborg (to już nie Skania, a region Blekinge) wychodzi słońce, dobrze oświetlające gotycki kościół św. Mikołaja.


Przy kościele stoi pierwszy podczas wyjazdu kamień runiczny. Jest pozbawiony kolorowych poprawek, jak większość tego typu po konserwacji.

...

Pudelek napisał(a):O dygresjach na temat jazdy po Szwecji napiszę kiedy indziej, nie mniej już pierwszego dnia upadło kilka moich wyobrażeń (i powszechnych mitów) na ten temat

Jestem ciekaw, też rzeczywistość rozminęła się z naszym wyobrażeniem na podstawie jak się okazało mitów

widać mity o Szwecji czy też krajach skandynawskich, są u nas dość częste

Zostawiam ślad żeby mi relacja z krainy Wikingów nie umknęła! Mam duuuży sentyment do Danii- półroczna wymiana studencka

P.s. Bardzo fajne zdjęcia

dzięki, choć pogoda początkowo nie ułatwiała zadania do cykania fajnych zdjęć

W Karlskronie słońce pojawia się już na dobre - od razu inaczej ta Szwecja wygląda


Miasto to główny port szwedzkiej marynarki wojennej. Ze względu na liczne zabytkowe obiekty portowe zostało wpisane na listę zabytków UNESCO. A ponieważ jest położone na archipelagu, kursują stąd promy na różne mniejsze wysepki.


W obrębie miasta znajduje się wyspa Stumholen, jeszcze do 1993 roku zajmowana przez wojsko. Tam niemal każdy budynek to powiew historii.


Za magazynami portowymi z XVIII wieku wznosi się inna chluba miasta - nowoczesne muzeum morskie.



Wstęp do środka odkładamy na "kiedy indziej", można natomiast zupełnie za darmo zwiedzić trzy okręty-muzea przycumowane obok


Pierwszy z nich to HMS Bremön, trałowiec z okresu II wojny światowej. W tamtym okresie wody wokół Szwecji były minowane przez wszystkie strony konfliktu, a że mina nie odróżnia przyjaciół od wrogów, marynarka Królestwa zmuszona była szybko wybudować jednostki do oczyszczania morza.


Na okręcie zajrzeć można do kilku poziomów oraz do kajut. Szykuje się chyba jakaś impreza, bo w kuchni rozmraża się wielki kawał mięsa.


Druga jednostka to HMS Västervik, kuter torpedowy z lat 70. ubiegłego wieku.
On z kolei przez moment znalazł się na kartach nowszej, wielkiej historii, kiedy w 1981 roku radziecka łódź podwodna rozbiła się na skałach w pobliżu Karlskrony. Rosjanie oczywiście twierdzili, że to błąd, pomyłka kapitana i inne takie. Szwedzi zareagowali spokojnie - wysłali swoich nieuzbrojonych oficerów na pokład obcej jednostki. W tym czasie do Szwecji zaczął się zbliżać radziecki "zespół ratunkowy" - podobnie jak dzisiaj "konwoje humanitarne" dla Donbasu uzbrojony po zęby.


Tutaj spokój Szwedów się skończył - w końcu chodziło o ich wody terytorialne, tuż przy głównej bazie marynarki! Gdy tylko Sowieci zaczęli przekraczać granicę baterie obrony wybrzeża przeszły z trybu pokojowego na "wojenny"! "Zespół ratunkowy" natychmiast zawrócił, poza jednym holownikiem, któremu "przedstawił" się szwedzki okręt podwodny i to też poskutkowało.

Po uspokojeniu się sytuacji kapitan radzieckiej łodzi przybył na pokład właśnie HMS Västervik, aby złożyć zeznania. Szwedzi przejrzeli radziecki dziennik pokładowy, a specjalna grupa sprawdziła potajemnie poziom promieniowania przy wyrzuconym na brzeg okręcie, które potwierdziły, że jednostka prawdopodobnie miała wówczas na wyposażeniu pociski nuklearne. Według późniejszych wypowiedzi oficera politycznego, załoga miała je zdetonować w razie próby zajęcia łodzi przez Skandynawów.


Na tym jednak nie koniec - podczas przesłuchania kapitana rozpętał się sztorm i okręt podwodny nadał sygnał ratunkowy. Z wód międzynarodowych ruszyły ku niemu dwa niezidentyfikowane obiekty - uznano, że odłączyły się od radzieckiego zespołu i ruszyły swoim na pomoc. Szwedzi kolejny raz postawili się twardo - premier nakazał dowódcy marynarki "utrzymać granicę", poderwano myśliwce, ogłoszono alarm w bateriach nabrzeżnych i obronie wybrzeża. Po pół godzinie okazało się, że te dwa obiekty to zachodnioniemieckie statki ze zbożem...

Wtedy Szwedzi mieli jaja, ale czy dzisiaj byliby tak stanowczy wobec Rosjan? Przecież Putin to niegroźny miś, człowiek walczący z faszystami a przede wszystkim partner biznesowy. Cytując Lenina: "kapitaliści sprzedają nam sznur, na którym ich powiesimy"...

Uff, pora wrócić do rzeczywistości: trzeci statek ma zupełnie niegroźną historię - to zwodowany w 1900 roku żaglowiec Jarramas, ostatni taki wybudowany w Karlskronie.


Wykonany został całkowicie ze stali i od początku służył do szkoleń kadetów. Na pokładzie jest tyle miejsca, że można np. tańczyć z faną


Z Jarramasa roztacza się widok na małe wysepki, jakich pełno w archipelagu Karlskrony - na widocznej tutaj aż do lat 80. XX wieku produkowano amunicję.


Obejrzeliśmy okręty muzealne i warto by było zerknąć jeszcze na inne zabudowania... są na przykład hangary wodnopłatowców z okresu międzywojennego.


Bastion Kungshall to część fortyfikacji z XVII wieku - z umieszczonych na murach armat strzelają w czasie świąt państwowych.


Zastanawiam się czy w Polsce też się gdzieś tak strzela dzisiaj?

Na nabrzeżu stoi kilka małych latarni morskich.


W oddali widzę ciemną sylwetkę którą wziąłem za kolejną część muzeum - ale to nadal funkcjonująca baza wojskowa, niedostępna dla turystów, a czający się potwór zwie się okrętem podwodnym klasy Södermanland.


Przede mną zatem 1/5 szwedzkich sił podwodnych Polska ma tyle samo egzemplarzy, tyle, że cztery z nich to konstrukcje z lat 60. - demobil zakupiony w Norwegii.

Jeszcze dalej, już przy innej wyspie, widać większą jednostkę wojskową, tej już nie potrafiłem zidentyfikować.


W pewnym momencie drogę zasłania nam siatka, a za nią grupa odpoczywających marynarzy - dalej nie przejdziemy. Granicę bazy wyznacza tutaj bastion Aurora, też z XVII wieku (na zdjęciu po prawej).


Wracamy więc do miasta. Tam odkrywam ciekawostkę techniczną innego typu - tunel kolejowy pod samym centrum. Kiedyś wożono nim towary ze stacji kolejowej do portu, obecnie szyny są zarośnięte, a dostęp zabezpiecza brama.



Nad południowym końcem tunelu wznosi się wieża zegarowa z 1669 roku, wzorowana na starożytnej Latarni Aleksandryjskiej.


W samym środku Karlskrony wiatr hula po dużym placu, podobno jednym z największych na półwyspie. Rynek zamieszkują dwa kościoły - jeden z nich to świątynia Fryderyka z surowym, ewangelickim wnętrzem.


Pobliski deptak wygląda zachęcająco, ale ceny już nie


Korzystamy zatem z jednego z niewielu pozytywów masowej imigracji do Szwecji różnego rodzaju "uchodźców" i wstępujemy do wypatrzonego wcześniej "Turka" na coś ichniejszego. Pomysł był niezły, karlskrońska wersja kebaba w rozmiarach ciężkich do zjedzenia kosztowała 35 koron, czyli bardzo mało!

Pudelek napisał(a):35 koron, czyli bardzo mało!

Wręcz za darmo jak na Skandynawię Pamiętasz jakieś te mniej zachęcające ceny?

nie mam pod ręką paragonów, ale z pamięci na szybko: chleb 20-30 koron, piwo (do 3,5%) w sklepie około 10 koron, w Sytembolaget zwykłe lagery 10-15 koron, te ciut lepsze od 20, a jeszcze lepsze od 30 koron. Salami na kanapki - od 20 koron. Kiełbaski typu parówki - 20-30 koron (były tańsze, ale paskudne). Napoje typu oranżada od 15 koron w zwyż. Godzina parkowania - 10-25 koron.

To są w miarę znośne ceny, natomiast drogo jest w lokalach. O ile w Sztokholmie widziałem piwo za 35 koron za kufel, o tyle na prowincji płaciłem 55 Posiłek jednodaniowy zaczynał się od 100 koron za coś w stylu makaronu. Generalnie jak raz stołowaliśmy się na kempingu to z napojem zapłaciliśmy 300 koron na dwie osoby. Wstępy do muzeów - te najmniejsze regionalne od 20-40 koron, przez 70-90 za większe atrakcje, po 150-180 w Sztokholmie. Domki do wynajęcia na kempingach - widziałem raz 400 koron za noc, ale przeważnie to było 700-800...

Z Karlskrony już niedaleko do Kalmaru - zwłaszcza, że droga jest tutaj bardzo dobra, choć tylko na krótkim odcinku autostrada.

Swoją drogą radarów w Szwecji jest chyba więcej niż w Polsce, zdarzało się że we wsi potrafiło ich stać ze pięć, co kilkaset metrów.


Za to policji, poza Sztokholmem, nie widziałem prawie w ogóle. Jeden radiowóz i dwa motory (w tym policjant-motocyklista złapał pirata drogowego ) Podobnie jak ostatnio po Morawach, wjeżdżając do Polski miałem wrażenie znalezienia się w państwie policyjnym.

Kalmar, stolica Smalandii, słynie przede wszystkim ze swojego zamku, położonego nad morzem.


W 1397 roku podpisano w nim Unię Kalmarską, dzięki której trzy państwa Skandynawskie przez 150 lat miały tego samego władcę.


Rezydował tutaj Jan III, ojciec Zygmunta III Wazy. W 1598 zdobyły go polskie wojska w czasie walk o odzyskanie korony szwedzkiej dla polskiego króla i utrzymały się tutaj przez rok.


Jest 19-ta, więc zamek zamknięto (Szwedzi bardzo szanują swój czas pracy i niemal żadne muzeum nie działa dłużej niż do 17-tej, nawet w stolicy), można jednak wejść na dziedziniec i mury.

Z brzegu doskonale widać kolejny - to wyspa Olandia, na którą wkrótce pojedziemy.


Ciut mniej urodziwe widoki na port i rozwrzeszczane mewy.


Obok zamku znajduje się cmentarz, na którym pochowano pierwszego Szweda skazanego na więzienie za odmowę służby wojskowej. Podobno na jego nagrobku jest rzeźba w kształcie wygiętego karabinu, lecz nie chce nam się przeszukiwać całej nekropolii.

Na Olandię dostaniemy się mostem Ölandsbron - największym, położonym w całości w Szwecji.


Ma ponad sześć kilometrów długości i wybudowano go w 1972 roku. Co ważne - przejazd jest bezpłatny

Sama Olandia, druga największa szwedzka wyspa, nazywana jest Wyspą Słońca, Wiatrów i... Wiatraków. Kiedyś było ich dwa tysiące, dzisiaj jest około czterystu... Stoją dosłownie wszędzie.




To pierwsza noc w Szwecji, więc śpimy na kempingu-molochu. Takie jednak przeważają na wyspie, bo z racji największej liczby dni słonecznych w ciągu roku jest ona popularnym miejscem urlopów wakacyjnych.

Kempingowy zachód słońca z widokiem na stały ląd


Jesteśmy na południu Szwecji, wiec noce nadal są tutaj jeszcze ciemne - jak na Skandynawię oczywiście.


W poniedziałek rano zaliczam kąpiel w lodowatym Bałtyku i postanawiamy zwiedzić największą atrakcję północnej części wyspy - zamek w stolicy, Borgholmie.


Zamek to ogromne, dobrze zakonserwowane ruiny - efekt pożaru z 1806 roku, choć i wcześniej los zniszczenia go nie omijał.


Według przewodnika wejście miało być bezpłatne, ale na miejscu okazuje się, że bilet kosztuje 70 koron Trudno, zapłaciliśmy i nie były to źle wydane pieniądze





W środku, oprócz murów, jest wystawa o historii obiektu, wraz z makietą.


Z murów można popatrzeć na morze - dzięki strategicznemu położeniu twierdza mogła kontrolować ruch statków w Cieśninie Kalmarskiej.


Dla chętnych jest tron


Niedaleko zamku znajduje się pałac Solliden - letnia rezydencja rodziny królewskiej. Nie chce nam się jednak płacić za wejście na teren ogrodów, bo tych zobaczymy jeszcze sporo i to za darmo. Zerkamy więc jedynie na pobliski park z takimi domkami


Z głównej drogi można podziwiać typowy olandzki krajobraz: karłowata roślinność, kamieniste pola i łąki...


...i kamienne murki, którymi przegrodzono trawę.



Ponownie widzimy Most Olandzki i wracamy na kontynent ku dalszym przygodom


Galeria pełniejsza z tych miejsc:
https://picasaweb.google.com/1103445063 ... DoOlandii#

Po opuszczeniu Olandii zjeżdżamy do Kalmaru, jednak tym razem nie na zwiedzanie, lecz zakupy. Zrobienie ich w Szwecji często staje się prawdziwą sztuką! Są tu oczywiście hipermarkety, markety i dyskonty, ale najczęściej tak poukrywane, jakby korzystanie z nich było czymś wstydliwym.

Najtrudniej znaleźć rzeczywiście hipermarket - są głównie na dalekich (!) przedmieściach i nie-miejscowy często w ogóle ich nie zauważa... Wyposażone są bardzo dobrze i działają przez 7 dni w tygodniu. Supermarkety i dyskonty są w miastach, lecz z reguły na jakiś osiedlach, otoczone ze wszystkich stron zabudową. Wybór w nich bywa skromny, jak w Biedronkach kilka lat temu... Natomiast w centrach miast to w ogóle ciężko coś kupić, poza drogimi odpowiednikami Żabek czy jakiś Małpek... Jestem zdecydowanym przeciwnikiem wciskania blaszanych dyskontów co pół kilometra, lecz zdarzało nam się krążyć pół godziny po mieście i nie znajdowaliśmy nic, gdzie można zrobić rozsądne zakupy! Ciekawe jak zatem Szwedzi to robią? Jadą raz na tydzień/miesiąc do wielkiego hipermarketu? Czy po każdą pierdołę biegają na osiedle i tak kilka razy w ciągu dnia do różnych, bo w jednym miejscu ciężko to znaleźć?

W Kalmarze przypadkowo trafiamy przy rondzie na Netto - widać niemiecka sieć rozrasta się także w Skandynawii W środku szału nie ma - na szczęście mamy tylko kupić coś do jedzenia i picia na najbliższe dwa dni, a nie towary, które chcielibyśmy przywieźć jako "typowe szwedzkie produkty". Cenowo - wiadomo, że to Szwecja, lecz można przeżyć i na pewno jest to lepszy pomysł, niż tachanie całej lodówki z Polski... Przed wejściem częsty obrazek - żebrak/żebraczka, mniej lub bardziej namolny, o karnacji nie pozwalającej wątpić że jego rodzice na pewno nie pochodzili z terenów takich jak Götaland, Svealand czy Norrland (trzy tradycyjne szwedzkie krainy historyczne).

Uzupełniwszy zapasy ruszamy przed siebie - dziś trochę jeżdżenia przed nami. Początkowo posuwamy się wzdłuż wybrzeża, ale morza już nie widać - znika nam na najbliższe dwa dni. Potem odbijamy wgłąb lądu - drogi stają się bardziej monotonne, bo jakieś 80% krajobrazu stanowi las.


Nie znaczy jednak, że jazda jest nudna - tak naprawdę bardzo fajnie się jedzie w zielonej przestrzeni, oczy odpoczywają, mózg też Co jakiś czas spotykamy najpowszechniejszą w tych regionach formę osadnictwa - rozrzucone, pojedyncze gospodarstwa.


Niemal każdy z takich domków obity jest drewnem i zazwyczaj pomalowany na czerwono. To niesamowite, ale na szwedzkiej wsi praktycznie nie widać paskudnych i bezpłciowych klocków z cegły, cały kraj ma bardzo podobny styl budowania i tworzy to jedną, spójną całość. Oczywiście domki się różnią od siebie wielkością, wysokością i ogólnie sylwetką, leczy czy to stodoła, czy garaż czy obiekt jednorodzinny - wszystko do siebie pasuje!


W jednym z lasów widzę znak o "ciekawych miejscu" kierującym w leśną ścieżkę... akurat robię krótki postój, więc włażę w krzaki i po stu metrach wchodzę do "leśnego kościoła".


Niezłe miejsce na potencjalny biwak

Po kilku godzinach dojeżdżamy w okolice Vimmerby - miejscem związanym z Astrid Lindgren. W mieście działa park rozrywki w klimatach jej książek, jednak to nie są zdecydowanie nasze, więc nie zaglądamy, tylko jedziemy bezpośrednio do Bullerbyn

(Bilet z drogiego parkingu, obsługiwanego, a jakże, przez dzieci )

Wioska (właściwie ciężko to nawet nazwać wioską) Sevedstorp to książkowe Bullerbyn. Aktorka spędziła tutaj kilka lat swojego dzieciństwa i tam umieściła akcję swoich trzech książek, zmieniając jedynie nazwę.

Zagroda Północna, Środkowa i Zachodnia nadal stoją.




Trochę inaczej to sobie wyobrażałem, ale w książkach nie było obrazków Przede wszystkim sądziłem, że domy są bardziej od siebie oddalone, a te stoją niemal jeden przy drugim. A gdzie jeziora, góry z Ręką Trupa, Złamany Ryjek czy Grzmiąca Jama? O łące złego szewca nie wspominając

Nie zabawiamy w Bullerbyn długo, gdyż do domów wejść nie można (są normalnie zamieszkałe, do 1985 roku w jednym z nich nadal mieszkali potomkowie Erikksonów - rodziny Astrid), a na stołowanie się w restauracji urządzonej w wielkiej stodole zwyczajnie nas nie stać.

Postanawiamy się trochę pogimnastykować w maleńkim Parku Narodowym - Norra Kvill. Chroni on zachowany fragment puszczy pierwotnej - nie zniszczonej działaniem człowieka oraz oszczędzonym przez pożary od co najmniej 150 lat.


Od razu zwraca uwagę duża ilość wielkich kamieni, rumowisk skalnych i tym podobnych - tak kiedyś wyglądało wiele lasów w Szwecji, lecz w kolejnych wiekach ludność wyciągała te głazy i używała do budowy domów albo do tajemniczych konstrukcji typu Ales Stenar.



Szlak w parku jest tylko jeden, choć z kilkoma odnogami. Wszystkie prowadzą wokół dwóch jezior. Mniejsze z nich wygląda ponuro, bo niebo jest zaciągnięte (od rana, z wyjątkiem krótkich chwil, gdy byliśmy na zamku w Olandii). W wodzie pływają nenufary.


Za jeziorkiem miał być punkt widokowy, oddalony o kilkaset metrów - idziemy jednak wyjątkowo długo i nic się nie pojawia... Wyobrażam sobie, że występujemy w jakimś horrorze, gdzie wiedźma rzuciła urok na las i tak naprawdę nigdy już stąd nie wyjdziemy i będziemy krążyć w kółko dopóki nas nie zamorduje. A nenufary zmienią swój kolor z białego na czerwony.


Na szczęście pojawia się słońce, wiedźma gdzieś znika, jest nawet jakaś skała którą od biedy może być tym punktem (nijak to się jednak nie zgadza z mapą).


Z drugiej strony skał ostre zejście zabezpieczone liną.


W Polsce raczej nikt by takiego czegoś nie dawał w tym miejscu, ale po deszczu to muszą się odbywać tu niezłe tańce...



Przy drugim jeziorku słychać jakieś głosy - może to turyści, a może coś innego, bo jezioro nazywane jest "zaczarowanym", a cały las powszechnie uznawany za dom trolli i gnomów...




Kilku turystów rzeczywiście spotykamy na leśnym parkingu. Od strony technicznej PN jest zresztą bardzo dobrze przygotowany - oprócz oczywistości typu ławeczki czy mapa jest wypasiona toaleta...


...oraz miejsce odpoczynkowe, gdzie można rozpalić ognisko. Przygotowano dla turystów drewno i wodę do gaszenia


Do parku prowadzi leśna ale bardzo szeroka droga.


Następne "normalne" szosy są już asfaltowe - ale często bez numerów, z minimalnym ruchem i mocno kręte.


Wieczór znowu jest ładniejszy niż poranek (to w Skandynawii nie rzadkość), więc co chwilę zatrzymuję się aby sfotografować zagubione wśród pól przysiółki.



No właśnie, wśród pól, ponieważ z zalesionej Smalandii przejechaliśmy do Östergötlandu, gdzie proporcje w krajobrazie się zmieniły. Trochę pokrzyżowało nam to wieczorne plany - zamierzaliśmy spać na dziko w pobliżu miasta Vadstena. Ale akurat okazało się, że za bardzo nie ma gdzie rozbić namiotu - wszędzie pola! Zniknęły boczne polanki i nieużytki, dominuje złoty kolor zbóż... nawet przespać się w samochodzie byłoby ciężko, gdyż parkingi to kawałek asfaltu tuż przy drodze.

Ostatecznie lądujemy na kempingu pod Vadsteną - ponieważ przyjechaliśmy na plac około 21.30 to płacimy tylko za quick-stop - szybki nocleg, czyli o ponad 1/3 taniej niż normalnie. Kemping jest ładnie położony nad jeziorem Wetter (Vättern), drugim największym w kraju. Możemy więc obejrzeć ładny zachód słońca.



Widać, że jesteśmy już bardziej na północ, bo po północy niebo wyglądało tak.

Ekstra relacja