Willkommen in Haus – pożegnanie zimy, marzec 2020

Rano ustaliliśmy, iż tego dnia wszyscy jemy obiad poza domem, wracając już „zjedzeni”. Przy piwku przeglądnęłyśmy internety, wiedza z tego wynikła taka, że przed nastaniem ciemności nie mamy szans na zjedzenie czegokolwiek (no, może poza ciastkami ) w naszym Haus im Ennstal. Dodatkowy argument (poza kiepską pogodą) za tym, żeby jednak odpuścić sobie spacer dolinny w pobliżu miejsca zamieszkania...
Co prawda Schladming nas nie urzekło, ale ze względu na zaistniałe okoliczności, tam właśnie udamy się po zjechaniu na dół.

A póki co, przed nami zabytek narciarskiej infrastruktury.
Zdecydowałyśmy bowiem, że do Haus im Ennstal zjedziemy Tauern Seilbahn – najstarszą kolejką gondolową w rejonie Schladming-Dachstein, jedną z najstarszych kolei linowych działających w Austrii. Zaczęła funkcjonować w 1947 r., odnowiono ją w 1960 r.

Wejście na górną stację kolejki (a w zasadzie bardzo maleńką stacyjkę ) znajduje się obok Berggasthaus Scharfetter.

Fotka z netu:

Nie byłyśmy przygotowane na to, co zastaniemy, z wrażenia zupełnie zapomniałam o zrobieniu zdjęcia peronu. Zresztą, bardzo szybko pojawił się pan z obsługi, kazał wejść do gondolki i… zamknął nas od zewnątrz jakąś metalową sztabą albo czymś podobnym. A potem… zniknął. Musiał wejść do maszynowni, aby uruchomić zabytek . Po bodajże 2 minutach (w międzyczasie „nasz” pan zapewne komunikował się z obsługą stacji pośredniej) rozległ się donośmy gong i wagonik zaczął zjeżdżać w dół.

Teoretycznie gondolka przeznaczona jest na 8 pasażerów, ale lustracja pojemności wnętrza wskazywała na to, iż wówczas ludziska musieliby być ściśnięci jak śledzie w beczce. Miejsce siedzące jest jedno, raczej dla osoby o niezbyt obfitych kształtach. No ale przejazd długi nie jest (chociaż znacznie dłuższy, niż gondolkami nowego typu), więc można postać i obserwować przez kratę , dokąd zjeżdżamy…







Na stacji pośredniej trzeba się przesiąść do innego wagonika, który w tym czasie podjeżdża z dołu (na każdej z dwóch sekcji kursują dwie gondolki) na przeciwległą stronę peronu. Obsługa zdejmuje zewnętrzną blokadę wagonika, prosi o przeniesienie się do innej gondolki, którą znów solidnie zamyka od zewnątrz. Po jakimś czasie gong – i ruszmy .

Dane techniczne kolejki : długość 3166 m, pochylenie do 38,9 %, prędkość jazdy 6 m/s, łączny czas przejazdu (nie licząc tego na przesiadkę – ale to akurat nie trwa długo) około 10 minut… Kolejka porusza się tylko wtedy, gdy są chętni – wówczas jednocześnie jadą obie gondolki danego odcinka.



Dolna stacja…

Wow! Nawet nie wiedziałam o istnieniu takiego cudeńka! Fajny zabytek.

Mikromir napisał(a): Nawet nie wiedziałam o istnieniu takiego cudeńka!

Nas też zaskoczył, z mapki narciarskiej wynika bowiem jedynie obecność wyciągu, a nie jaki on jest .

Fotka z netu:

To, że obecnie nie jest zbyt ważny dla narciarzy, świadczyć może brak tras zjazdowych w bezpośredniej bliskości. Służy więc raczej tylko jako pierwszy wjazd (ewentualnie ostatni zjazd) dla tych, co mieszkają w centrum Haus, żeby nie musieli korzystać ze skibusa. No i z pewnością ważny jest dla turystów w letnim sezonie
Nam pasował zjazd bezpośrednio do Haus, a skoro taki wg mapki był możliwy, stąd wybór i przypadkowe odkrycie zabytkowej gondolki.

Fotka z netu ( https://www.skiresort.info/) :

Ponieważ do przyjazdu skibusa miałyśmy jakieś 40 minut, postanowiłyśmy przyjrzeć się (niestety niezbyt dokładnie) naszemu miasteczku Haus im Ennstal - najstarszej wzmiankowanej w dokumentach osadzie w górnej części doliny Enns.
To, że Haus ma długą historię, widać w starej zabudowie centralnej części, dzięki czemu właśnie ta miejscowość podobała mi się najbardziej z tych, które w regionie zobaczyłam. Troszkę zdjęć pokażę (tyle, że zrobionych przeważnie w padającym deszczu lub śnieżku , więc urok starej zabudowy został zaburzony), na razie krótko o dziejach miasteczka.



W 928 roku osada została wymieniona w dokumencie arcybiskupa Salzburga. Parafia św. Jana Chrzciciela w Haus została po raz pierwszy wzmiankowana w dokumencie z 1074 r. z okazji założenia opactwa benedyktynów w styryjskim Admont. Pierwsza szkoła w Haus powstała w 1566 r. Haus nie uniknęło też epidemii dżumy ( 1680 , 1715-1716) i pożarów (ten z 1750 r zniszczył prawie wszystkie domy mieszkalne, szkołę, plebanię i kościół).

Od dolnej stacji Tauern Seilbahn zeszłyśmy Kaiblingstraße…

U zbiegu Kirchengasse i Psaltersteigweg, na tyłach plebanii, mieści się Dekanatsmuseum. Dawniej znajdował się tu magazyn na kościelną dziesięcinę. Muzeum poświęcone jest historii oraz kulturze i sztuce sakralnej górnej doliny Enns. Ze względu na długie dzieje parafii, być może warto byłoby wstąpić do muzeum (wstęp jest bezpłatny) - tego jednakże nie zrobiłyśmy, być może dlatego że trafiłyśmy wtedy, gdy było zamknięte.









Fotka z netu ( https://www.oesterreich-info.at/ ) :

Plebania mieści się w budynku z XV wieku, odbudowanym po pożarze w 1750 roku.

Nie weszłyśmy także do katolickiego parafialnego kościoła św .Jana Chrzciciela (Pfarrkirche zum Heiligen Johannes dem Täufer), którego wieża witała nas codziennie rano widokiem z naszego okna.





Jak wcześniej wspomniałam, o istnieniu parafii w Haus świadczą dokumenty z 1074 r. Pierwotny romański kościół św. Jana Chrzciciela został zniszczony podczas pożaru w 1750 r., wraz z większością miasteczka. Obecna świątynia powstała w latach 1750–1753 w stylu rokoko , budowniczy pochodził Kitzbühel. Pod budynkiem kościoła znajduje się krypta wypełniona pozostałościami ruin z po niszczycielskim pożarze.



Wnętrze kościoła zostało odnowione w 1971 r. oraz w 1999 r. Obraz w ołtarzu głównym przedstawia Chrystusa podczas chrztu przez Jana Chrzciciela.

Fotka z netu :

Prawie jedna czwarta ludności Haus jest wyznania ewangelickiego (wg spisu z 2001 r. 23,31 % - w całej Austrii wówczas ewangelicy 4,5 %), jednakże kościoła ewangelickiego nie ma w miasteczku, mieszkańcy tego wyznania należą do parafii w Schladming.

Kościół otoczony jest cmentarzem, na którym znajduje się najstarsza zachowana budowla sakralna w górnej dolinie Enns – kaplica św. Katarzyny. Pierwotnie romańska, przebudowana w stylu gotyckim w latach 1399-1422. Kaplicę odrestaurowano w latach 1962-1964, w podziemiach odkryto wówczas ossuarium z kośćmi około 3000 osób (kostnicę zamurowano w II połowie XVIII w. na rozkaz cesarza Józefa II.







Katharinenkapelle (obecnie służąca jako sala pogrzebowa) była niestety zamknięta, nie udało się więc zobaczyć fresków ściennych pochodzących z 1616 r. Nad ołtarzem umieszczono cenny romański krucyfiks z około 1150 r., najstarszy w Styrii. Wcześniej krucyfiks znajdował się w kościele filialnym w pobliskim Oberhaus.

Herzmaierhof przy Kaiblingstraße, naprzeciwko kościoła…



Gospodarstwo wzmiankowano w 1074 r. w akcie przekazania opactwu Admont przez archidiecezję salzburską. Po pożarze z 1750 r. , Herzmaierhof odbudowano w stylu salzbursko-bawarskim.







Tabliczki w powyżej pokazanej formie widnieją na wszystkich zabytkowych domach w Haus.

Moser vulgo Schneider przy Kaiblingstraße:

Lettmayr przy Kaiblingstraße – obecnie pizzeria-kręgielnia Aigner:

Kornberggütl przy Kaiblingstraße – można tu wynająć apartament (ale to nie nasza półka cenowa).





Doszłyśmy do głównej ulicy – Marktstraße . Na skrzyżowaniu Kaiblingstraße stoi typowo salzbursko-bawarski budynek Tischlerwirt, obecnie mieszczący restaurację Reier i fajny (ale poza naszym zasięgiem finansowym) hotelik.





W pobliżu (naprzeciwko kwiaciarni , przy skrzyżowaniu Marktstraße z Badgasse i Kirchengasse) znajduje się główny przystanek autobusowy, a że zbliżała się godzina przyjazdu naszego skibusa, toteż na tym (tym razem) zakończyłyśmy spacer po Haus im Ennstal.

W Schladming wysiadłyśmy oczywiście przy dolnej stacji kolejki Planai.



Dalszego zwiedzania miasta nie zamierzałyśmy, ale idąc w poszukiwaniu jakiegoś fajnego miejsca na zjedzenie obiadu, przy okazji znów coś tam zobaczyłyśmy. Nie zmieniło to mojej opinii, że Schladming to jednak nie moja bajka…

Po minięciu ronda, przeszłyśmy Schulgasse obok nikłych pozostałości murów miejskich. Pierwotne mury powstały po 1304 r. , w I-szej ćwierci XIV w. , ale zburzono je po powstaniu chłopskim z 1525 r. Rekonstrukcja murów przeprowadzona była od 1629 r., miały one 4 wieże i kilka bram. Zachowaną Salzburger Tor pokazywałam przy okazji poniedziałkowego spaceru, teraz miałyśmy widok na część murów wraz z Baderturm.





Dotarłyśmy do Steirergasse, którą poszłyśmy w kierunku Hauptplatz. Po drodze miałyśmy widok na Stadtbräu Schladming, gdzie poprzednio byłyśmy na piwku.



Przez Hauptplatz doszłyśmy na Martin-Luther-Straβe…

Hotel Garni Erlbacher…



W pobliżu wreszcie znalazłyśmy odpowiednie miejsce na obiad .

Trafiłyśmy na restaurację w hotelu Kirchenwirt i to było naprawdę świetne miejsce . Ledwie załapałyśmy się na stolik, na szczęście akurat jacyś goście zbierali się do wyjścia.









Wybrałyśmy tradycyjne danie kuchni styryjskiej (chociaż innym regionom Austrii też nieobce) czyli Käsespätzle, w rejonie Schladming występujące najczęściej pod inną nazwą, na przykład Kasnockn lub Kasnocken, a w Kichernwirt były to Steirische Kasnockerln.
Käsespätzle zjeść chciałam koniecznie, gdyż przed wyjazdem obejrzałam (jak zwykle zresztą ) odpowiednie odcinki „Makłowicza w podróży” i narobiłam sobie smaka na takie właśnie tarte kluseczki smażone z aromatycznym serem , a potem zapiekane, pokazane TU.
Kirchenwirt były w wersji na bogato , z cebulką, boczkiem i dużą ilością pachnących ziół , do tego podana na ciepło kapusta z boczkiem, no i oczywiście piwko . Danie baaaaaardzo sycące, żadnej z nas nie udało się zjeść całej porcji. Gdybyśmy wiedziały, zamówiłybyśmy jedno na dwie.

W Twoich relacjach zawsze coś smacznego się znajdzie.

pzdr

longtom napisał(a):W Twoich relacjach zawsze coś smacznego się znajdzie.

pzdr

Szkoda tylko , że czytam relacje wieczorem , po kolacji , a takie pyszności o tej porze są bardzo , ale to bardzo bardzo niebezpieczne


Pozdrawiam
Piotr

piotrf napisał(a): Szkoda tylko , że czytam relacje wieczorem , po kolacji ,

Cóż, na to wpływu nie mam , a danie pokazałam przed obiadem .

longtom napisał(a): W Twoich relacjach zawsze coś smacznego się znajdzie.

Wielokrotnie o tym wspomniałam, że dla mnie wyjazdy wszelakie wiążą się z poznawaniem także regionalnej kuchni, więc i tym razem nie mogło tego zabraknąć . Fakt, lokalnego jedzenia było mniej, niż zazwyczaj, gdyż przy większej grupie samodzielne pichcenie z miejscowych produktów zabrałoby za dużo czasu, a codzienne obiadowanie poza domem – wydania dużo więcej kasy, niż przewidywał budżet wyjazdowy…. Kluseczki serowe oraz strudel były jednak na naszej liście obowiązkowej . Te pierwsze Grzesiek zjadł w chacie na stoku dokładnie tego samego dnia, co my w Kirchenwirt. Grzegorz bardziej dokładnie przyłożył się do realizacji tego, co zobaczył u Makłowicza, gdyż danie podstawowe „upolował” niemalże dokładnie w takiej wersji, jaką pokazał pan Robert.







Moje kluseczki miały jednak decydowanie bogatszy smak !

Holzhackerstube, gdzie Grzesiek zjadł Steirische Kasnockerln, też „wystąpiło” w podlinkowanym wcześniej odcinku „Makłowicza w podróży”, tyle że tam akurat pokazano inne górskie danie…

Kilka innych zdjęć zjazdowej ekipy z tego dnia