Dość skompilowana jest historia tego miejsca jak i różne nazewnictwo używane zarówno na mapkach jak i blogach podróżniczych. Nazwy te to
Agia Kyriaki i
Panagia Chrysopolitissa. Ale spróbuję to jakoś poukładać.
Najpierw był św. Paweł – ten Apostoł. Przybył on na Cypr wraz ze św. Barnabą w połowie lat 40 I w. Wylądowali w Salaminie (część turecka Cypru) i tu poszukiwali pierwszych wyznawców Chrystusa. Ale nie wszyscy byli chętni do nawrócenia i postanowili wybrać się dalej i wybrali się do Pafos. W tym czasie w Pafos przebywał prorok/mag Elymas (inaczej Bar Jezus), który bał się nowych proroków i cudów, które im towarzyszyły oraz utraty swojej pozycji w mieście (jak zwykle obawa o utratę władzy). Doniósł on na św. Pawła do rzymskiej władzy, która aresztowała Pawła. Paweł był biczowany, ale jak się okazało, że jest obywatelem rzymskim odesłano go do gubernatora Cypru – Sergiusa Paulusa. Św. Paweł tak przekonująco opowiadał o Jezusie, że gubernator uwierzył i dał się ochrzcić…. A św. Paweł statkiem udał się do Palestyny…. Podobno gubernator mieszkał w Willi Tezeusza…
Słup do którego św. Paweł był przywiązany i biczowany uznano za relikwię… Podobno 39 biczów dostał (bicz miał ostre metalowe końcówki)....
Na miejscu biczowania w IV w. wybudowano
wczesnochrześcijańską bazylikę – dziś można oglądać tylko jej ruiny. Posadzka bazyliki była wyłożona mozaikami, a w samej bazylice było 7 naw, potem skrócono do 5 naw
(różne źródła, różne dane). Nawy podzielone były na 4 kolumnady, a każda z nich wsparta o 12 marmurowych kolumn wykończonych korynckimi kapitelami. Na niektórych kolumnach znajdują się inskrypcje (z VII i VIII wieku) do Allaha wspominające zmarłych w czasie arabskich najazdów. Przed bazyliką był kolumnowy dziedziniec. Potem bazylikę jeszcze przebudowano, a została zniszczona w 653 r. w czasie arabskiego najazdu.
W XI w. na ruinach bazyliki wybudowano niewielki
kościół bizantyjski - jej fundamenty odnaleziono pod obecną świątynią. Kościół w XII w. został przekazany kościołowi ortodoksyjnemu, a 3 stulecia później Wenecjanie go przebudowali.
Na przełomie XIII i XIV w. Franciszkanie wznieśli obok bizantyjskiego kościoła
świątynię gotycką. Gotycka świątynia w XVI w. została zmieniona w meczet, ale potem trzęsienie ziemi zniszczyło świątynię. Resztki tej budowli są na północ od obecnego kościoła.
Na miejscu bizantyjskiej świątyni zbudowano ortodoksyjną katedrę Agia Kyriaki zwaną też Panagia Chrystopolitissa
(był to XIII lub XV wiek, mi z opisów bardziej pasuje ten późniejszy okres). Obecnie bizantyjski kościół Agia Kyriaki jest kościołem katolickim. Inna jeszcze nazwa to Agia Kyriaki Chrystopolitissa......
Agia Kyriaki to Święta Niedziela, z łacińskiego Dominika. Żyła za panowania cesarza Dioklecjana. Jej pobożni greccy i bogaci rodzice nie mieli dzieci i sobie ją wymodlili i urodziła się w niedzielę...czyli Dzień Pański, święty dzień....
Rozpisałam sobie co kiedy powstawało na osi, bo inaczej za nic nie mogłam się połapać w opisach w przewodniku, blogach czy nawet na stronach Pafos i kościoła….
To tyle z historii…
Lepiej Wam. Odcinek dłuższy...