Re: Teraz Polska! czyli ceglanym szlakiem przez Pomorze i Wa
napisał(a) marze_na » 19.12.2014 22:01
Będąc w Reszlu nie sposób nie zjrzeć do odalonej o parę kilometrów Świętej Lipki i tamtejszego Sanktuarium Maryjnego zwanego "Częstochową Północy”, które już od średniowiecza przyciągało rzesze pielgrzymów nie tylko z Warmii i Prus, ale również z dalszych zakątków Polski.
Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Świętej LipceW skład zespołu pielgrzymkowego wchodzi bazylika, krużganki i dom zakonny ojców jezuitów. Bazylika wzniesiona w latach 1688 – 1693 uważana jest za jeden z najcenniejszych zabytków późnego baroku w Polsce.
Kościół zbudowano na miejscu dwóch stojących tu wcześniej kaplic (pierwsza pochodziła prawdopodbnie w I poł. XV w., drugą postawiono w 1619 r.). Ma formę trójnawowej bazyliki z dwuprzęsłowym prezbiterium, czteroprzęsłowym korpusem nawy głównej i emporami nad nawami bocznymi. Otacza go czworoboczny krużganek z kaplicami narożnymi. Na kościelny dziedziniec wchodzi się przez barokową bramę z pierwszej połowy XVIII wieku.
Wnętrze kościoła jest bogato dekorowane. W bazylice możemy podziwiać m.in. 40-głosowe barokowe organy z ruchomymi figurkami aniołów grających na różnych instrumentach. Organy wykonał Jana Josua Mosengla z Królewca w latach 1719-1721.
Ołtarz główny świątyni powstał w latach 1712-1714. Poza ołtarzem głównym kościół zdobi jeszcze osiem ołtarzy bocznych. Honorowe miejsce w ołtarzu głównym zajmuje obraz Matki Bożej Świętolipskiej namalowany w 1640 roku przez Bartłomieja Pensa z Flamandii. Obraz osłonięty jest srebrną sukienką wykonaną przez złotnika z Królewca Samuela Grew. Jego dziełem jest też wykute ze srebra zdobienie tabernakulum. Jedenastego sierpnia 1968 r. Prymas Polski Ks. kardynał Stefan Wyszyński dokonał ceremonii przyozdobienia wizerunki Matki Boskiej koronami papieskimi.
Według legendy przekazywanej ustnie przez pokolenia, a spisanej w 1626r. przez pierwszego historyka Świętej Lipki, Michała Ciaritiusa początki sanktuarium maryjnego w Świętej Lipce sięgają XIV w.. Wtedy to więzionemu w Kętrzynie i skazanemu na śmierć objawiła się Matka Boska i poprosiła o wyrzeźbienie jej postaci z Dzieciątkiem. Mając w oczach obraz Pięknej Pani, w oczekiwaniu na egzekucję, skazany w ciągu nocy wyrzeźbił w kawałku drewna Jej figurkę. Rankiem rzeźbę znaleziono przy skazańcu. Była tak piękna, że zdumieni strażnicy doszli do wniosku, iż jest to znak bożego ułaskawienia i zwrócili skazanemu wolność. Dziękując Matce Boskiej za uratowanie życia ucieszony człowiek szedł w kierunku Reszla szukając po drodze dorodnej lipy, na której mógłby postawić rzeźbę, jak poleciła mu Piękna Pani w widzeniu. Właśnie tutaj, gdzie stoi obecna bazylika, napotkał wspaniałą lipę. W krótkim czasie miejsce to zasłynęło cudami i uzdrowieniami. Zdziwieni pasterze patrzyli, jak przechodzące obok lipy owieczki klękały, a niewidomi odzyskiwali wzrok. Zaczęły przychodzić pielgrzymki wiernych. Proboszcz z Kętrzyna w uroczystej procesji kilkakrotnie przenosił cudowną figurkę do kościoła w mieście. Rzeźba znikała stamtąd i ponownie pojawiała się na drzewie, gdzie ją ustawił ocalony skazaniec. Postanowiono więc zbudować właśnie tutaj kaplicę. Miała ona wymiary 8x12m. Lipa wystawała przez otwór w dachu. Pierwsze pisane dokumenty pozwalały stwierdzić, że w XV w. Święta Lipka była już słynnym miejscem pielgrzymkowym. Około 1519 r. pieszo i boso, przybył do Świętej Lipki wielki mistrz krzyżacki, późniejszy książę Albrecht Hohenzollern. Z chwilą sekularyzacji Prus (1525 r.) praktyki katolickie zostały zabronione, a tym samym pielgrzymki zakazane. Podburzeni przez starostę protestanci z Kętrzyna zniszczyli około 1525 r. kaplicę, a figurkę wrzucili do jeziora Wirowego. Ścięli lipę a na jej miejscu ustawili szubienicę, by była przestrogą dla tych, których pragnieniem było oddawanie czci Matce Bożej Świętolipskiej. Ludność przychodziła jednak potajemnie nocami i zapalała świeczki na miejscu kaplicy. W tym okresie również zdarzały się ocalenia i cudowne ozdrowienia. Sytuacja taka trwała prawie przez 100lat. (http://mazury.info.pl/atrakcje/swieta-lipka/)W 1618 r. katolicy odzyskali swobody wyznaniowe, a sekretarz króla Zygmunta III Stefan Sadorski wykupił Świętą Lipkę, którą przekazano w administrowanie Jezuitom. Jesienią 1618 odsłonięto fundamenty pierwszej kaplicy. Na jej fundamentach w 1619 r. zbudowano nową kaplicę. Zaginioną cudowną figurkę zastąpił obraz M.B. Świętolipskiej.
Od XVI do XVIII wieku Święta Lipka stanowiła granicę państwową i wyznaniową: katolicyzmu na Warmii i luteranizmu w Prusach Książęcych. Sanktuarium stało się miejscem wyjątkowym, które od wieków jednoczyło dwa wyznania. Protestanci po kryjomu sympatyzowali z tymi, którzy modlili się przy drzewie, gdzie umieszczona została figura. Znajdująca się w bazylice mniejszej Matka Boska Świętolipska otrzymała nie przypadkowo tytuł Matki Jedności Chrześcijan.