Śladami wojen - od Vukovaru po Srebrenicę

Nie jestem właśnie w stanie tego zrozumieć.
Przecież takie nagrania stanowią potencjalny dowód przeciwko sprawcom.
W tym filmie padają słowa w stylu: "nagrałeś to?", "masz to?".
WTF??!!!

Raul73 napisał(a):Najpierw była najkrótsza wersja - do momentu egzekucji...

Zdjęcia z początku wydawały mi się właśnie znajome, jak dobrze pamiętam, przewijały się chyba w telewizyjnych relacjach z wojny.

Raul73 napisał(a):Poza tym nie bardzo zgadza się miejsce (żadne znane mi źródło nie wspomina o egzekucjach w Trnovo, zresztą trochę to daleko od Srebrenicy) ani data (16-17 lipca to było już po egzekucjach).

Też zwróciłem na to uwagę, ale chyba "najważniejsze" jest to, co film ten "przedstawia".

Pisząc o bezpośrednich zbrodniarzach miałem na myśli tych, co strzelali i tych, co kazali strzelać.

Cała reszta im pomagała.
Oni zawsze mogli powiedzieć, że nic nie widzieli, że chodzi o ofiary walk, a nie egzekucji.
I tak robili.


Oczywiście była to oczywista ściema
Ale przypuszczam, że trudno skazać kogoś na więzienie za to, że obsługiwał buldożer czy za to, że stał z daleka
i się przyglądał, jak ktoś strzela.
Na pewno Mladic i Karadzic tak nakręcili żołnierzy, że ci byli przekonani, że egzekucje są dobre



Z tym filmowaniem to było chyba inaczej.
Ten film z egzekucji kilku jeńców pojawił się kilka lat temu.
Wcześniej nikt nie wiedział o jego istnieniu.

Oni raczej nie byli tak głupi, żeby sami dostarczać dowody przeciwko sobie.
Jeśli przy egzekucji ktoś kręcił film, to był to psychopata.

Z tego, co pamiętam (widziałem te filmiki kilka lat temu) to pochodziły one z pierwszego etapu wojny w Bośni - kiedy poszła zmasowana serbska ofensywa na Podrinju - od Bijeliny przez Zvornik, Bratunac aż po Višegrad i Fočę - i wszędzie dochodziło do czystek etnicznych. Zdaje mi się ,że to kręcili członkowie którejś z grup paramilitarnych - albo Tigrovi, albo Žute Ose, albo Beli Orlovi - wszystkie one dopuszczały się tam wielkich zbrodni.

Później szukałem tych filmów - ale zniknęły, a gdzieś czytałem, że przejęło je ICTY.

A w to, że członkowie w/w grup byli psychopatami - nie wątpię.

„Nie sądźcie, a nie będziecie sądzeni; nie potępiajcie, a nie będziecie potępieni; odpuszczajcie, a będzie wam odpuszczone.” (Ewangelia wg św. Łukasza 6, 37)

[/quote]

to dotyczy wszystkich.....

Raul73 napisał(a):Z tego, co pamiętam (widziałem te filmiki kilka lat temu) to pochodziły one z pierwszego etapu wojny w Bośni - kiedy poszła zmasowana serbska ofensywa na Podrinju - od Bijeliny przez Zvornik, Bratunac aż po Višegrad i Fočę - i wszędzie dochodziło do czystek etnicznych. Zdaje mi się ,że to kręcili członkowie którejś z grup paramilitarnych - albo Tigrovi, albo Žute Ose, albo Beli Orlovi - wszystkie one dopuszczały się tam wielkich zbrodni.

Później szukałem tych filmów - ale zniknęły, a gdzieś czytałem, że przejęło je ICTY.

A w to, że członkowie w/w grup byli psychopatami - nie wątpię.

Ten filmik, który pokazuje egzekucję, mógł być nakręcony właśnie na początku wojny i potem ktoś go sprzedał dziennikarzowi jako film z 1995 roku.
Ci co tam zabijali, mogli już wtedy sami nie żyć.
No bo jak inaczej wytłumaczyć, że nikogo nie udało się zidentyfikować z tych, co tam zabijali
Ja w każdym razie o takim przypadku nie słyszałem, czyli o identyfikacji

Lednice napisał(a):
Ten filmik, który pokazuje egzekucję, mógł być nakręcony właśnie na początku wojny i potem ktoś go sprzedał dziennikarzowi jako film z 1995 roku.

Ale ja nie mówiłem, że był jako film z 1995 r. - były tam pokazane zbrodnie właśnie z 1992 r.

Zresztą, nie pamiętam już dokładnie, bo było t o kilka lat temu, kiedy dopiero zaczynałem się interesować wojnami w Jugosławii i nie zapisywałem niczego - czego teraz żałuję

A, tak na marginesie,
kiedyś w Niemczech byłem na imprezie i tam poznałem pewnego bardzo żwawego staruszka.
Miał przeszło 80 lat, a pił wódkę jak smok.
Staruszek w rozmowie ze mną stwierdził, że był na froncie od 1939, ale żadnej zbrodni wojennej nie widział i o nich nie słyszał.
Raz konwojowali na Ukrainie Żydów i oddali ich SS, ale nie miał zielonego pojęcia, co z tymi Żydami potem się stało.


Tak jest zawsze, kiedy dochodzi do zbrodni wojennych. Bezpośredni sprawcy starają się zwiać, a jak już ich złapią, to idą w zaparte i do niczego się nie przyznają
A ci co stali z boku i kibicowali w mordowaniu, mają później pamięć mocno wybiórczą

Tymczasem zapraszam na drugą stronę ulicy - czyli ciąg dalszy Potočari...

A po drugiej stronie ulicy jest miejsce, gdzie to wszystko się wydarzyło, czyli dawna baza sił pokojowych ONZ - najpierw kanadyjskich,a potem przez 1,5 roku holenderskich, czyli tzw. Dutchbat.



Ponieważ od lipca 1995 r baza jest nieużywana, budynki poważnie nadgryzł ząb czasu:







Widoczne na zdjęciach ślady zrytej ziemii to miejsce, gdzie 4 dni wcześniej przybyły TIR-y z ciałami pomordowanych. Każdego roku wyruszają one z Sarajeva, jadąc az do Srebrenicy w konwoju, a podczas przejazdu przez Aleję Snajperów ofiary żegna całe Sarajevo, zatykając kwiaty na ciężarówki. Tak to wygląda na zdjęciu z netu:



W samym środku bazy Dutchbat jest jeden budynek, który został zagospodarowany na muzeum masakry - i jest to kolejne miejsce, w którym przechodzą ciarki po plecach. Jest to bowiem ta sama hala, w której 11-go lipca ściśnięto uciekinierów ze Srebrenicy, aby następnego dnia wydać ich Serbom. W środku, poza jedną ścianą, nie zmieniono nic. Jest ta sama posadzka, ten sam dach... Jest tak, jak wtedy.

Na ścianach, w porządku chronologicznym, umieszczono zdjęcia, informacje i dokumenty, przedstawiające przebieg wydarzeń (większośc z nich była tu w mojej notce historycznej). Znów zagłębiamy się w lekturę i znów powraca to dziwne uczucie z cmentarza. Naprawdę przerażające miejsce...







W hali jesteśmy tylko my i wycieczka autobusowa z .... Holandii

Ciekawe, jakie mają zdanie o swoich rodakach, którzy tutaj mieli pilnować "Strefy Bezpieczeństwa"...

Srebrenica 2013

Miasto znajduje się ok. 5-6 kilometrów od bazy w Potočari i wiedzie do niego tylko jedna droga w dolinie - dlatego tak łatwo było Serbom zamknąć Muzułmanów w potrzasku.

Po chwili jazdy widzimy znak:



A za chwilę zza zakrętu wyłania nam się budynek szkoły. Parkujemy przy posterunku policji i idziemy na boisko:






To w tym miejscu 12 kwietnia 1993 r. z góry Zvijezda spadly serbskie pociski moździerzowe prosto na dzieci biorące udział w turnieju piłkarskim, a chwilę później ponownie na ratowników medycznych, o czym przypomina pamiątkowa tablica:



A oto góra Zvijezda za szkołą:



Tak blisko była serbska artyleria!

Jedziemy do centrum. Tutaj właściwie nie ma co zwiedzać, bo to, co pozostało po enklawie, zostało wysprzątane, a duża część budynków odnowiona:



Wciąż jednak jest to jedno z najbiedniejszych miejsc w BiH, o czym świadczy mnóstwo ruin powojennych, spotykanych tu dosłownie na każdym kroku, zwłaszcza dalej od centrum:









Dla postronnego turysty miasto Srebrenica nie stanowi prawie żadnej wartości. Natomiast kiedy się zna całą wojenną historię tego miejsca, kiedy się było na cmentarzu w Potočari, kiedy się przyczytało "Pocztówki z grobu" - wtedy wizyta tutaj ma zupełnie inny wymiar. Wtedy można poczuć, że jestśmy w miejscu, gdzie tworzyła się historia. I wtedy przychodzi uczucie podobne do tego, które opisał w swojej książce Emir Suljagić:

"Wracając, zrozumiałem, że droga do Srebrenicy nie jest drogą prowadzącą w przestrzeni, lecz w czasie, to krok wstecz, podróż do ostatniej enklawy bałkańskiego nazizmu. Pomyślałem, że Srebrenica to taka nasza "mała" Treblinka, oddalona o cztery godziny jazdy z Sarajeva i trochę mniej z Tuzli. W pewnej chwili, gdy szedłem przez główny rynek miejski, zmagając się z napierającymi wspomnieniami, przyłapałem się na tym, że stąpam na palcach- uczucie, że depczę po zwłokach najbliższych, było tak silne, że niemal namacalne"

Fatamorgana napisał(a):
W nawiązaniu do tego co było opisane. Ciekaw jestem ilu Serbów spoza dowództwa zdecydowało się mówić o tym co tam się wydarzyło?
I czy jest to gdzieś umieszczone, spisane, opublikowane itd.?

Chyba najbardziej znany przypadek to Dražen Erdemović - członek plutonu egzekucyjnego z Pilicy - strzelał z przymusu; nie chciał zabijać, ale Serbowie dali mu wybór: albo będzie strzelał, albo stanie razem z Muzułmanami i do niego będą strzelać.

Po wojnie, dręczony wyrzutami sumienia, sam zgłosił się do ICTY i jego zeznania byly kluczowe w kilku procesach (m.in. Krstića czy Tolimira), natomiast on dostał wyrok 5 lat..

Bardzo ładnie opisała to wszystko Slaveka Drakulić w "Oni nie skrzywdziliby nawet muchy", poświęcając mu cały rozdział.

Warto wspomnieć, że na czwartym zdjęciu od dołu w wątku Srebrenica i Potocari 1992-1995 pani ze srebrną czupryną trzymająca rękę z masowego grobu to polska antropolog dr Eva Klonowski (obywatelstwo islandzkie, stąd końcówka nazwiska). Jest ona bohaterką książki Ryszarda Bilskiego "Urodzona z łopatą" i reportaży Wojciecha Tochmana "Jakbyś kamień jadła". Drugą książkę mam i polecam, natomiast pierwszej nie mogę znaleźć. Jeśli ktoś ma namiary na nią lub w wersji pdf to bardzo proszę ( adres e-mail widoczny tylko dla zalogowanych na cro.pl). A "Pocztówki z grobu" przeczytane- dziękuję. Zastanawia mnie jedno, kiedy myślę o Srebrenicy i Potocari, co z odpowiedzialnością Holendrów, czy spotkała ich jakaś kara?, bo ja nie słyszałam. A w ogóle Raul73 wielkie, wielkie dzięki za relację.

Marzena_zM napisał(a):Warto wspomnieć, że na czwartym zdjęciu od dołu w wątku Srebrenica i Potocari 1992-1995 pani ze srebrną czupryną trzymająca rękę z masowego grobu to polska antropolog dr Eva Klonowski (obywatelstwo islandzkie, stąd końcówka nazwiska)...

Myślę, że ci którzy interesują się historią wojny w Bośni na pewno rozpoznali ją na tym zdjęciu.
Jej praca nadal się nie zakończyła.

Wtrące może parę ciekawostek .
Erdemović sam się określa jako Chorwat ( pochodził z rodziny mieszanej serbsko-chorwackiej ) . jego pluton ( raptem 8 ludzi, była to jednostka komandosów ) wg. jego zeznań rozstrzelał ok 1000 jeńców , aż się karabiny grzały a ręce im drętwiały jak sam zeznawał .
Jak stwierdzał wybrali m.in. ich jednostkę do tego czynu bo była wielonarodowa ( a nie tylko sami Serbowie )
Jak kręte są losy wojenne pokazują losy jego kolegi który w tej chwili jest sądzony za zbrodnie w Srebrenicy , Słoweńca o nazwisku Kos . To człowiek który walczył po stronie chorwackiej w okolicach Vukovaru , potem w Mostarze , aż po dostaniu się do niewoli trafił do specjalnej jednostki wojsk serbskich .....

Ciekawe jest też to , że dowódca obrony Srebrenicy , Oric, był w specjalnych jednostkach policyjnych Jugosławii a krótko przed wojną w Bośni był osobistym ochraniarzem samego Milosevica (!) , potem , tuż przed wojną wysłano go na stanowisko dowódcy policji w Srebrenicy .

Co do Holendrów , sami w sobie nie byliby w stanie obronić enklawy choć napewno mogiliby zrobić cokolwiek a nie trząść portkami przed Mladicem Decydujące było zaniechanie bombardowań jednostek serbskich w momencie kiedy zaczął się szturm , i złamano rezolucję ONZ .

Obecnie Srebrenica to jedyna gmina w republice Serpskiej BiH w której naczelnikiem jest Bośniak i to drugą kadencję . A to dzięki dużej determinacji m.in. wspomnianego Sulajgica i uchodźców na czas wyborów ( no i po części tego że serpska strona polityczna dzieli się w zasadzie na dwa główne wrogie obozy , głosy dzielą się a wybór naczelnika odbywa się w głosowaniu bezpośrednim , wszyscy Bośniacy głosują na jednego kandydata ) . Dzięki temu , a także po części wobec skali zbrodni , jest możliwość upamiętnienia tej masakry . W innych miastach gdzie doszło do tak masowych zabójstw Bośniaków a które znajdują się na terenie Republiki Serpskiej brak często nawet pamiątkowych tablic ( Prijedor, Wyszegrad , Foca itd. )

Bardzo ciekawe informacje.

Potwierdza się to, co pisałem wcześniej, nieduża grupa mordowała bezpośrednio,
reszta to akceptowała, ale potem udawała niewiniątka i niby o niczym nie wiedziała

armar napisał(a):
Obecnie Srebrenica to jedyna gmina w republice Serpskiej BiH w której naczelnikiem jest Bośniak i to drugą kadencję . A to dzięki dużej determinacji m.in. wspomnianego Sulajgica i uchodźców na czas wyborów ( no i po części tego że serpska strona polityczna dzieli się w zasadzie na dwa główne wrogie obozy , głosy dzielą się a wybór naczelnika odbywa się w głosowaniu bezpośrednim , wszyscy Bośniacy głosują na jednego kandydata ) . Dzięki temu , a także po części wobec skali zbrodni , jest możliwość upamiętnienia tej masakry . W innych miastach gdzie doszło do tak masowych zabójstw Bośniaków a które znajdują się na terenie Republiki Serpskiej brak często nawet pamiątkowych tablic ( Prijedor, Wyszegrad , Foca itd. )

Zgadza się, jednak w Potočari nie jest tak spokojnie, jak mogłoby się wydawać. Ponieważ jest to teren Republiki Serbskiej, gdzie Serbowie są w zdecydowanej większości, miejsce dokumentujące zbrodnię ich rodaków nie za bardzo jest im w smak. W przeszłości zdarzały się tu akty wandalizmu, a nawet akty przemocy wobec Boszniakó odwiedzających groby. Dlatego też kilka lat temu władze nakazały utrzymywanie tego miejsca pod stałą kontrolą policji. Kiedy my tam byliśmy, policyjny radiowóz cały czas stał przy budynkach Dutchbat-u.