Śladami Imperium Osmańskiego - Stambuł city break 2024

Zgromadzenie tylu pamiątek po Proroku Mahomecie stało się możliwe dzięki uznaniu Sułtana Imperium Osmańskiego najważniejszym władcą muzułmańskim poprzez wręczenie Selimowi I przez szarifa Mekki kluczy do świętych miejsc Islamu: Mekki, Medyny i Jerozolimy. Stało się to w 1517 r. - tym samym Kontantynopol stał się de facto stolicą całego świata Islamu.

Ale zanim to nastąpiło, w 1481 r. Zmarł Mehmed Zdobywca, a tron objął jego syn Bajazyd II (1481 - 1512). Był on o wiele bardziej pokojowym władcą od ojca, nie był również tak utalentowanym dowódcą i strategiem. Właściwie poza całą Hercegowiną, nie przyłączył żadnych większych terenów do Imperium. Natomiast dużo inwestował w infrastrukturę kraju (szpitale, meczety, mosty) - do tego stopnia, że swoje usługi proponował mu nawet Leonardo da Vinci. Niestety, sułtan uznał, że ma lepszych architektów i z pomocy nie skorzystał. Oczywiście musiał również wybudować meczet imperialny - Meczet Bajazyda (nie jest tak okazały jak inne cesarskie) znajduje się na Placu Bajazyda, przed uniwersytetem, tuż obok dawnego Eski Sarayi.

Bajazyd był na tyle słabym władcą, że w 1512 r. (prawdopodobnie po krótkiej wojnie domowej) został zmuszony do abdykacji na rzecz swojego syna- Selima, zwanego w historii jako Selim I Yavuz (Groźny lub Okrutny) (1512-1520). Przydomek zawdzięcza swojemu niebywałemu okrucieństwu, nawet w stosunku do najbliższych (praktycznie nie brał udziału w wychowaniu syna, a bała się go nawet jego żona Ayse Hafsa). W swoim okrucieństwie posunął się do ryzykownego kroku, który mógł zakończyć się wygaśnięciem dynastii - po wstąpieniu na tron nakazał egzekucję nie tylko wszystkich braci (to akurat było powszechną praktyką), ale także bratanków i synów, z wyjątkiem jednego, 18-letniego Sulejmana.

Za to taktykiem wojennym był wybitnym, więc ogromną większość swoich rządów spędził ze swoją wielką armią na tournee, na którym zdobył ogromne tereny na wschodzie i południu, m.in. Egipt, Palestynę, Syrię, Jordanię, Kurdystan i część Armenii. To właśnie po tych podbojach otrzymał klucze do świętych miejsc Islamu.

Kiedy wszystko szło wspaniale i Selim planował wyprawę na Rodos, aby uzyskać kontrolę na Morzem Śródziemnym, wykryto u niego raka i po krótkiej chorobie zmarł 22 września 1520 r. W tym samym dniu został ogłoszony 10-tym sułtanem, a 8 dni później oficjalnie wstąpił na tron jego jedyny żyjący syn - 26-letni Sulejman. Od tego momentu datuje się najlepszy okres w historii Imperium Osmańskiego i w ogóle Turcji.

Rozpoczęło się "wspaniałe stulecie"....

Jakie to szczęście , że nie urodziłem się w średniowieczu jako syn sułtana , przecież mogłem nie być tym jedynym wybranym . . .

Cysterna Bazyliki , Topkapi , Meczet Sulejmana i Meczet Błękitny to jest to , na co czekam . . .

marekkowalak napisał(a):Pierwszy to Skarbiec. W pierwszej sali mamy kolekcję tzw. kaftanów, czyli bogato zdobionych szat sułtanów, wezyrów i innych bogatych dostojników.
Niestety, są tylko męskie.

Szkoda , bo stroje księżniczek i innych znamienitych dam są wspaniałę i bardzo bogato zdobione , nawet te "codzienne" noszą znamiona subtelnej elegancji i dbałości o dobór kolorów .
Te które mieliśmy okazję zobaczyć np. w Erzurum ( również oryginalną biżuterię i drobiazgi codziennego użytku ) były zachwycające .


Pozdrawiam
Piotr

Sulejman I Wspaniały (1520-1566).

My, Polacy, pytani, który z naszych królów był najlepszy, mamy trudny wybór pomiędzy Jagiełłą a Kazimierzem Wielkim (niektórzy pewnie dołożyliby tu jeszcze Sobieskiego). Większość jednak zapewne wybierze Jagiełłę - z powodu gloryfikowania w narodzie zwycięstwa pod Grunwaldem (historycy sprzeczają się, czy słusznie), a poza tym o Kazimierzu nie powstała żadna ważna lektura szkolna plus film.

Tak samo Turcy, spytani o to samo, będą mieć zagwozdkę: Mehmed Zdobywca czy Sulejman. I z cała pewnością ogromna większość wskaże Sulejmana. Nie tylko ze względu na film (o Mehmedzie nie powstała aż tak wielka saga), ale po prostu dlatego, że był to sułtan wybitny, w zgodnej opinii historyków uznawany w ogóle za jednego z największych władców średniowiecza na świecie.

Nie tylko był najdłużej rządzącym sułtanem w historii (46 lat). Stworzył najlepszą armię świata w tamtych czasach. Przyłączył do Imperium najwięcej nowych terenów ze wszystkich władców. Podpisał traktaty z większością władców Europy i Imperium zostało uznane jako pełnoprawny kraj Europejski. Stworzył najlepszy system prawny w historii Turcji (większość z przepisów przetrwała aż do 1923 r.). W dodatku był mecenasem sztuki i pisał wiersze (jako Muhibbi). A jakby tego było mało, poślubił kobietę, którą uwielbiał cały kontynent (Turcy trochę mniej, ale o tym będzie później).

W 1545 roku Sulejman powołał na stanowisko głównego duchownego Imperium (tzw. szejhülislama) znanego i powszechnie szanowanego kapłana Ebbussuda Efendiego. Razem stworzyli nowy kodeks prawny, nazwany Kanunname (czyli księga prawa). Było to jak na tamte czasy osiągnięcie epokowe, po raz pierwszy udanie łączące prawo szariatu z prawem świeckim. Dlatego też zyskał przydomek Sulejman Kanuni (Sulejman Prawodawca) - i tak nazywany był w Imperium. Przydomek Muhteşem (Wspaniały) otrzymał od władców Europy.

Ok. 1540 roku do Turcji sprowadzono ze wschodu kawę. Początkowo pogardzany, nowy napój stał się hitem w całym Stambule, a kawiarnie wyrastały w tempie ekspresowym. Niestety, za tym przyszły skargi głównie od duchownych, narzekających na uzależnienie od kawy i wskazujących kawiarnie jako siedlisko zła. Sulejman zbadał sprawę i po zaledwie kilku latach kawa została zakazana.

Nowy władca zreorganizował wojsko i rozbudował korpus janczarów, którzy stali się najlepszą piechotą świata. Otworzył się na światowe nowinki militarne (m.in. nowe strzelby i działa), a jego inżynierowie zbudowali nowe, lekkie statki wojenne, którymi można było żeglować po Dunaju. Jego nadwornym architektem został geniusz pokroju Leonarda da Vinci - Mimar Sinan, początkowo jako twórca obiektów wojennych (m.in. słynny most na Jeziorze Van, dzięki któremu Turcy pokonali Persów), a potem jako budowniczy najwspanialszych obiektów w Stambule (i nie tylko). Wśród jego licznych zdobyczy terytorialnych, najważniejsze to: Bagdad, Belgrad (wtedy jedna z najpotężniejszych twierdz Europy) i Buda. W 1526 rozgromił Węgrów pod Mohaczem - w bitwie, która uważana jest za pokaz geniuszu taktycznego Sulejmana. Rozbudował flotę morską, zdobywając w końcu Rodos, dzięki czemu Imperium stało się hegemonem na Morzu Śródziemnym i dyktowało tam warunki handlowe. W latach 1523 - 1536 armia turecka, dowodzona przez Wielkiego Wezyra Ibrahima Paszę, była niepokonana .

Pargali Ibrahim Pasza - kolejna postać-legenda. Pochodził z Pargi, porwany podczas walk z Turkami, trafił na dwór sułtana, gdzie stał się najbliższym przyjacielem młodego Sulejmana (jeszcze jako Sehzade, czyli księcia) podczas jego rządów w prowincji Manisa. Po wstąpieniu na tron, Sulejman zabrał go ze sobą do Konstantynopola, gdzie Ibrahim został jego osobistym dowódcą ochrony pałacowej, a potem piął się po szczeblach awansu, zostając w końcu Wielkim Wezyrem (odpowiednik szefa rządu i naczelnego wodza armii w jednym), czyli "drugim po bogu". Prawdopodobnie był także mężem Hatice, siostry Sulejmana, aczkolwiek historycy nie są zgodni co do tego. Podczas rządów zgromadził ogromne bogactwa, z każdej z wypraw przywożąc liczne rzeźby i inne dzieła sztuki. Geniusz wojskowy, na zachodzie nazywany, tak jak sułtan, "Wspaniałym". Niestety, z czasem jego duma i pycha zaczęły wyprzedzać jego lojalność (m.in. tytułował się "sułtanem" na spotkaniach z ambasadorami), co w połączeniu z (prawdopodobnie) intrygami Hurrem sprawiło, że wypadł z łask Sulejmana i z jego rozkazu został w 1536 r. zamordowany.

piotrf napisał(a):
Szkoda , bo stroje księżniczek i innych znamienitych dam są wspaniałę i bardzo bogato zdobione , nawet te "codzienne" noszą znamiona subtelnej elegancji i dbałości o dobór kolorów .

Dokładnie tak - ja również, po tym, co zobaczyłem w serialu, nastawiałem się na piękne kobiece stroje, a tu zonk...

Te które mieliśmy okazję zobaczyć np. w Erzurum ( również oryginalną biżuterię i drobiazgi codziennego użytku ) były zachwycające .

Trzeba będzie się tam kiedyś wybrać



A'propos serialu...

"Wspaniałe Stulecie" i kontynuacja - "Wspaniałe Stulecie: Kösem"

Wiadomo, że film ten rozsławił Imperium Osmańskie na cały świat i wiele osób po jego obejrzeniu zapragnęło odwiedzić Stambuł. Turcy są z tego filmu niezwykle dumni... i moim zdaniem, mają do tego prawo.

Czy obejrzałem? Tak, cały, obie części, aczkolwiek w większości fragmentami i na przewijaniu (to jest monumentalny serial: pierwsza część to 139 odcinków (każdy średnio po 2 godziny), a kontynuacja to kolejne 60 odcinków). I powiem tak: czapki z głów.

Jak pewnie wiele osób płci męskiej, na samą wzmiankę o tureckim serialu miałem odruch wymiotny, ale z ciekawości postanowiłem zerknąć przed wizytą w Stambule. No i mnie wciągnęło. Trzeba uczciwie przyznać, że w odróżnieniu od ckliwych tasiemcowych telenowel, ten serial im się nadzwyczaj udał. Po pierwsze: reżyseria. Świetnie zrobiony, niektóre sceny naprawdę potrafią wcisnąć w fotel. Po drugie: gra aktorska. Zgromadzono tam chyba najlepsze, co ma Turcja do zaoferowania w tym względzie. Niektóre kreacje aktorskie wprost wybitne (Sulejman, Rustem Pasza, Hurrem jedna i druga, Mahidevran, Kosem, Safiye, Murad), a za rolę Ibrahima Paszy dla Okana Yalabika powszechnie domagano się nawet Oskara. Nie ma tam chyba aktora, który zagrał słabo. Po trzecie: fantastyczna muzyka. Po czwarte: wnętrza, plenery i stroje. Jeśli ktoś zachwyci się tym, co zobaczy w Topkapi, będzie równie zachwycony tym samym w serialu (większość scen byłą kręcona w pałacu). Genialnie zzostało pokazane codzienne życie dworu sułtana i haremu.

Oczywiście, są minusy. Po pierwsze telenowelowate dłużyzny, nie dało się od tego odejść. Po drugie, jak to w serialach, na siłę wymyślane nowe intrygi, mające podtrzymać zainteresowanie. No i najważniejsze: mnóstwo, ale to naprawdę mnóstwo, przekręcania faktów historycznych (dat, osób, wydarzeń) - nie zawsze mające sensowne wytłumaczenie.

Tak więc reasumując, serial szczerze polecam, jednak nie polecam uczyć się z niego historii.

Topkapi - IV Dziedziniec

Czwarty dziedziniec był przeznaczony wyłącznie dla sułtana, jego rodziny i najbliższych współpracowników. Odbywały się tutaj prywatne przyjęcia i spotkania nieoficjalne. Jest to tak naprawdę jeden wielki prywatny ogród z kilkoma pawilonami, nazwanymi kioskami (köşk).



Najważniejsze i najładniejsze z nich to:
- Kiosk Letni (Yazlik Oda) z Salą Obrzezania (Sünnet Odası) - ufundowany przez Sułtana Ibrahima I do dokonywania rytualnego obrzezania książąt (Sehzade), jednej z najważniejszych ceremonii w życiu muzułmanina
- Kiosk Erewański (Revan Köşkü) i Kiosk Bagdadzki (Bağdat Köşkü) - ufundowane przez Sułtana Murada IV dla uczczenia zdobycia kolejno tych 2 miast, kolejno w 1635 i 1638 roku.

Wszystkie pawilony są bogato zdobione m.in. płytkami z Izniku - identycznymi jak te w Błękitnym Meczecie.




















Na IV Dziedzińcu znajduje się też kilka tarasów, z których mamy piękny widok na Bosfor, Sarayburnu, a także na azjatycką część Stambułu (m.in. Uskudar, Kadikoy i Çamlıca).

Harem

Harem jest zdecydowanie najciekawszym miejscem Pałacu Topkapi, owianym zresztą wieloma tajemnicami. Było to tak naprawdę miejsce zamieszkania sułtana i całego jego najbliższego otoczenia, które śmiało można nazwać rodziną. Na czele tego miejsca stała matka urzędującego sułtana - Valide Sultan. Zdarzało się, że matka już nie żyła - wtedy sułtan wyznaczał inną osobę (najczęściej Haseki, czyli ulubioną nałożnicę), a zdarzyło się też, że haremem zarządzała córka sułtana (Mihrimah, jedyna córka Sulejmana Wspaniałego). Dalej w hierarchii stały żony i nałożnice sułtana. Prawo stanowiło, że monarcha może mieć maksymalnie 4 żony i tyle konkubin, ile zdoła utrzymać (czyli dużo). Urzędujący sułtan niezwykle rzadko poślubiał jakąś konkubinę (chyba, że zdążył to zrobić przed wstąpieniem na tron). Tę tradycję złamał dopiero Sulejman. Konkubiny do sułtańskiego łoża były wybierane przez matkę. Te, które urodziły potomka płci męskiej, awansowały, otrzymywały własne pokoje i były tytułowane "Sultana". Pozostałe nałożnice pozostawały w haremie mniej więcej do 30 roku życia, potem były najczęściej wydawane za mąż i otrzymywały dostatnią dożywotnią emeryturę. Nic więc dziwnego, że wiele młodych dziewcząt (i ich matek) marzyło o takiej "karierze". Konkubinami mogły zostać tylko nie-muzułmanki i wszystkie miały status niewolnic (chyba, że sułtan uczynił je wolnymi, co się zdarzało).

Całego tego towarzystwa pilnowała potężna, doskonale wyszkolona armia tzw. czarnych eunuchów. Na jej czele stał tzw. Kızlar Ağası, który de facto był trzecią osobą w Imperium (po sułtanie i Wielkim Wezyrze). Do tego dochodziła spora liczba służby kobiecej, na czele których stała tzw. Kalfa. Nikt więcej nie miał wstępu do haremu. Pilnowała tego elitarna gwardia sułtańska, zajmująca się ochroną wszystkich wejść i wyjść. Z tego powodu miejsce to było praktycznie niedostępne dla zwykłych ludzi, tak więc wszystkie informacje, jakie mamy dzisiaj na ten temat, są obdarzone różnym stopniem prawdopodobieństwa. Pochodzą bowiem najczęściej z pałacowych plotek przenoszonych przez służbę haremową, a ci, jak dobrze wiadomo, mieli wybujałą fantazję i uwielbiali ubarwiać swoje opowieści. Są również zapiski ambasadorów zagranicznych, ale ci dostawali na temat haremu wyłącznie takie informacje, jakie chciał sułtan.

Stąd też na temat haremu narosło mnóstwo plotek, podsyconych jeszcze bardziej serialem. Co wiadomo na pewno?

Na pewno błędem jest umieszczenie akcji serialu od początku w Topkapi. Aż do 1540 roku harem znajdował się w Eski Saray (Starym Pałacu) i cała rodzina żyła oddzielnie. Dopiero po pożarze, który strawił cały harem Starego Pałacu, Sulejman zdecydował sięna przeniesienie całego towarzystwa do Topkapi i tam pozostało już do końca. A stało się to na prośbę jego żony, która jest w Turcji legendą na równi z Sulejmanem, Mehmedem czy Ataturkiem.

Hürrem
- to imię w XVI wieku znała cała Europa. Pochodziła z terenów Rusi Kijowskiej (w tamtych czasach w granicach Polski) i nazywała się Aleksandra Lisowska. Turcy początkowo nazywali ją Aleksandra La Rosa (czyli "z Rusi"). Trafiła na dwór Sulejmana ok 1520 r., po porwaniu jej przez Pargali Ibrahima kilak lat wcześniej. Tam szybko wpadła w oko Sulejmanowi, przeszła na Islam i otrzymała imię Hürrem (czyli "radosna, wesoła), ze względu na swoje pogodne usposobienie. Według wszelkich źródeł nie była taką pięknością, jak w serialu, ale miała niepowtarzalny styl bycia, którym zjednywała sobie ludzi. Urodziła Sulejmanowi 5 (lub 6 dzieci): Mehmeda, córkę Mihrimah, Selima, Bajezyda i Cihangira (niektóre źródła dodają jeszcze wcześnie zmarłego Abdullaha). Pomimo, że Sulejman miał już wcześniej syna Mustafę (jego matką byłą Mahidevran Gulbahar), to właśnie Hürrem szybko została ulubioną nałożnicą sułtana, dostając tytuł Haseki. To oczywiście nie było w smak Mahidevran i doprowadzało do wielu konfliktów między nimi (łącznie z bójkami), które starała się łagodzić Valide Sultan, Ayse Hafsa (inaczej niż w filmie).

Z czasem Sulejman był pod coraz większym wpływem Hürrem, co najczęściej wychodziło mu na dobre, bowiem dziewczyna miała zmysł do rządzenia i zjednywania sobie ludzi, m.in. Wielkiego Wezyra Rustema Paszy, który został jej zięciem. Z czasem postanowił ją poślubić, jednak nie zgadzał się na to Ayse Hafsa i ślub odbył się dopiero po jej śmierci (dokładna data nie jest znana). Dla Hürrem Sulejman zmieniał obyczaje i zasady (m.in. nie wyjechała z najstarszym synem do prowincji, tak jak poprzednie matki książąt), dla niej pisał wiersze, to on podarował jej słynny pierścień i zezwolił na budowę kompleksu, mającego nieść pomoc charytatywną (jako pierwsza sułtanka w Imperium na wielką skalę) na miejscu dawnego targu niewolników. Jej wstawiennictwu zawdzięczamy też powołanie na namiestnika Bośni Gazi Husrev-Bega (wuja Sulejmana), który rozbudował Sarajevo. To ona przyczyniła się też do przyjaźni Sułtana z Królem Polskim Zygmuntem Augustem (zachowały się nawet jej 2 listy do króla). Byłą znana i ceniona w całej Europie, która nadała jej dziwaczny przydomek "Roksolana" (czyli pochodząca z Rusi).

W Imperium miała tylu zwolenników, co wrogów. Dla ochrony siebie i swoich synów zmuszona była do ciągłych intryg i jest wskazywana jako przyczyna śmierci bardzo popularnych w Stambule Księcia Mustafy i Ibrahima Paszy. Jednak zdecydowanie bardziej pamiętana jest z tej dobrej strony. Jej portrety znaleźć można w wielu miejscach Stambułu, jej imieniem nazwane są hotele, restauracje, teatry, wielka łaźnia przy Hagia Sophia. Cała dzielnica, w której znajduje się założone przez nią centrum charytatywne, nazwano "Haseki" - i chociaż Haseki było w historii wiele, wszyscy wiedzą, o kogo chodzi.

Nigdy nie została Valide. Zmarła 8 lat przed Sulejmanem, w 1558 roku, na raka skóry. Przed śmiercią w Topkapi odwiedził ją tłum mieszkańców Stambułu (głównie kobiet), w podzięce za wszystko, co zrobiła (ta scena w filmie jest ponoć autentyczna). Była pierwszą w historii kobietą, która wywarła tak duży wpływ na Sułtana - i okres od połowy XVI do końca XVII wieku nazywany jest "Sułtanatem kobiet".

Do Haremu wchodzi się po lewej stronie Drugiego Dziedzińca. Zaraz za wejściem wchodzimy na Dziedziniec Czarnych Eunuchów, przy którym znajdują się pomieszczenia służby (a tym łaźnie, palarnie i kuchnie) i mały meczet - wszystko zdobione płytkami z Kutahyi.























Mijamy tutaj też słynne tylne wyjście, służące Sułtanowi do wyjść na miasto w przebraniu, ja krównież do zaopatrywania Haremu w żywność i inne towary:



Przez następną bramę wchodzi się na Dziedziniec Niewolnic, przy którym były komnaty dziewcząt - zwykłe na dole, a górne przeznaczone były dla nałożnic sułtana i matek jego dzieci.





Następnie wchodzimy na najciekawszej części, w której możemy podziwiać pięknie zdobione: komnatę Valide Sultan oraz pokoje władcy, w większości autorstwa mistrza Sinana.























Stamtąd wychodzimy na zewnątrz - na przepiękny prywatny dziedziniec Vailde Sultan:







I wreszcie na koniec mamy okazję wstąpić do prywatnego meczetu sułtana, w którym modlił się codziennie oprócz piątku, kiedy to odbywał uroczysty przejazd do jednego z meczetów imperialnych na terenie miasta:

Ciekawa historia, a wnętrza godne zwiedzenia. Oglądałem wnętrza wirtualnie nie raz, ale chciałbym być live. Dobrze, że mam zaplanowane.

Meczet Şehzade (Meczet Książęcy)

Sulejman i Hurrem mieli 5 synów (Abdullah, jeśli w ogóle był synem Hurrem, zmarł jako niemowlę): Mehmeda, Bayezida, Selima i Cihangira. Problemem dla Hurrem był fakt, że żaden z nich nie był następcą tronu, bowiem najstarszym był syn Mahidevran, Mustafa. W dodatku Mustafa cieszył się dużym uznaniem ludu i janczarów, a także zjednał sobie szacunek ojca mądrymi rządami w Manisie (rządy w tej najważniejszej prowincji oznaczały przygotowywanie księcia do objęcia tronu). A ponieważ nadal istniała zasada bratobójstwa, istniało poważne ryzyko, że wszyscy jego przyrodni bracia zostaną straceni w momencie śmierci Sulejmana. Dlatego też Hurrem i Mahidevran rozpoczęły intrygi i otwartą walkę o prawa do tronu. Początkowo Mustafa (który bardzo kochał przyrodnich braci, z wzajemnością) nie brał w nich udziału, ale z czasem został wciągnięty w walki o tron i zaczął popełniał proste błędy, o których wieści dotarły do stolicy (umiejętnie podsycane przez Hurrem i jej córkę Mihrimah, oczko w głowie Sulejmana). W rezultacie Mustafa został odesłany do rządzenia mającej mniejsze znaczenie Amasyą, a do Manisy trafił Mehmed. Zaniepokoiło to lud i janczarów, dlatego Sulejman wydał edykt, w którym to jednak Mustafa był naznaczony jako następca tronu.

Kolejną zmianą, jaką wywalczyła Hurrem, było pozostanie w Topkapi. Zgodnie ze zwyczajem, powinna ona bowiem przenieść się do prowincji rządzonej przez najstarszego syna. Wykorzystała jednak fakt konieczności sprawowania ciągłej opieki nad najmłodszym Cihangirem, który cierpiał na zwyrodnienie kości i od pewnego wieku był garbaty, i pozostała u boku Sulejmana do końca życia.

W 1543 roku, w wieku zaledwie 22 lat, nagle zmarł Mehmed. Oficjalnym powodem była czarna ospa, ale różni historycy dopatrują się w jego śmierci działań Mahidevran. Po jego śmierci Sulejman nakazał Sinanowi wybudowanie obok Akweduktu Walensa kompleksu Şehzade z meczetem i grobowcem (turbe) dla syna.

Kiedy plotki o udziale Mahidevran w śmierci Mehmeda dotarły do Hurrem, rozpoczęła się bezpardonowa walka o pozbawienie Mustafy tronu. W wyniku wielu intryg (a także coraz większych błędów Mustafy), w 1553 książę został oskarżony o sprzymierzanie się z Szachem Persji przeciwko Imperium (czyli największą możliwą zdradę) i z rozkazu ojca zabity w namiocie podczas wyprawy wojennej przeciwko Persom właśnie. Ciało Mustafy zostało wystawione przez tydzień przy Hagia Sophia, a potem pochowane w mauzoleum w Bursie (nie w stolicy!)

Po jego śmierci zupełnie załamał się najmłodszy Cihangir, który był z Mustafą wyjątkowo blisko i który po raz pierwszy brał udział w kampanii wojennej z ojcem. W tamtym czasie był już leczony narkotykami z powodu coraz większego bólu kości, co razem doprowadziło do jego samobójstwa. Został pochowany obok brata Mehmedem w kompleksie Şehzade.

Dzisiaj skromny Meczet Şehzade jest rzadko otwarty dla turystów, za to można zwiedzać grobowce obu braci. Nie są wielkie, ale (jak to u Sinana) pięknie zdobione. Natomiast teren wygląda na nieco zaniedbany i gęsto porośnięty małymi drzewkami, więc trudno je sfotografować z zewnątrz.







Z boku stoi trzeci grobowiec - Rustema Paszy. Ten był akurat zamknięty.







Rustem Pasza to też ciekawa postać, jeden z bardziej znanych Wielkich Wezyrów. Przez całe życie wiernie służył Hurrem i prawdopodobnie był pomysłodawcą wielu intryg. To właśnie jego obwiniono o śmierć Mustafy, wskutek czego Sulejman go zdymisjonował (ozdyskał tytuł Wielkiego Wezyra 2 lata później). Był mężem Mihrimah - córki Hurrem i Sulejmana. Przez całe życie zgromadzili potężny majątek (częściowo nielegalny), którym jednak hojnie dzielili się z ludem, sponsorując wiele budowli i przedsięwzięć charytatywnych. Meczet Rustema Paszy stoi do dzisiaj tuż przy Moście Galaty w Eminonu, a Meczet Mihrimah - w Uskudar tuż przy przystani promowej.

Ciekawostka: Rustem Pasza był Chorwatem, urodził się w Skradinie.

Niektóre źródła podają , że Rustem-Paša Opuković ( bardziej znany jako Rüstem Pasza - wielki wezyr , mąż sułtanki Mihrimah ) urodził się prawdopodobnie około 1505 roku , w Sanjak , w Bośni , historycy są zgodni jedynie co do daty jego śmierci ( 10 lipca 1561 roku w wieku 55 - 56 lat ).
"Rustem jest określany jako Bośniak przez Tayiba Osman-zade Ahmeda , autora "Hadikatul vuzara" i tureckiej encyklopedii "Kamus-ul-alam" . Turecki historiograf Mustafa Âlî określa go również mianem Bośniaka , choć inne źródła podają różne miejsca urodzenia w ; Chorwacji , Bośni i Serbii . W kontakcie dyplomatycznym z Antunem Vrančićem swój język ojczysty nazwał chorwackim , co wskazywałoby na jego chorwackie pochodzenie ."
Inni historycy twierdzą jednak , że mógł to być zabieg dyplomatyczny w rozmowie z Antunem ( Antun Vrančić lub Antonio Veranzio był chorwackim prałatem, pisarzem, dyplomatą i arcybiskupem Ostrzyhomia w XVI wieku , pochodził z dalmatyńskiego miasta Šibenik , będącego wówczas częścią Republiki Weneckiej ) , więc trudno traktować to jako solidny argument . Przecież był politykiem , a prawda w polityce . . .


Pozdrawiam
Piotr

piotrf napisał(a):Niektóre źródła podają , że Rustem-Paša Opuković ( bardziej znany jako Rüstem Pasza - wielki wezyr , mąż sułtanki Mihrimah ) urodził się prawdopodobnie około 1505 roku , w Sanjak , w Bośni , historycy są zgodni jedynie co do daty jego śmierci ( 10 lipca 1561 roku w wieku 55 - 56 lat ).
"Rustem jest określany jako Bośniak przez Tayiba Osman-zade Ahmeda , autora "Hadikatul vuzara" i tureckiej encyklopedii "Kamus-ul-alam" . Turecki historiograf Mustafa Âlî określa go również mianem Bośniaka , choć inne źródła podają różne miejsca urodzenia w ; Chorwacji , Bośni i Serbii . W kontakcie dyplomatycznym z Antunem Vrančićem swój język ojczysty nazwał chorwackim , co wskazywałoby na jego chorwackie pochodzenie ."
Inni historycy twierdzą jednak , że mógł to być zabieg dyplomatyczny w rozmowie z Antunem ( Antun Vrančić lub Antonio Veranzio był chorwackim prałatem, pisarzem, dyplomatą i arcybiskupem Ostrzyhomia w XVI wieku , pochodził z dalmatyńskiego miasta Šibenik , będącego wówczas częścią Republiki Weneckiej ) , więc trudno traktować to jako solidny argument . Przecież był politykiem , a prawda w polityce . . .


Pozdrawiam
Piotr

Zgadza się - co do pochodzenia Rustema Paszy jest kilka teorii, znalazłem też taką, która podaje Sarajevo jako jego miejsce urodzenia. Jednak najczęściej podawaną miejscowością jest Skradin.
W tamtych czasach Imperium Osmańskie było tak rozległe, że brano w jasyr młodzież obojga płci wszędzie, bez zawracania sobie głowy ich pochodzeniem czy miejscem i rokiem urodzenia.

Pozdrawiam

Meczet Sulejmana

Po licznych podbojach Sulejman Wspaniały doszedł do wniosku, że już najwyższy czas wybudować w stolicy meczet imperialny. Jak na takiego władcę przystało, nie mógł to być byle jaki meczet, ale największy w mieście i dorównujący wspaniałością Hagii Sophii. Do zaprojektowania i zbudowania go zatrudnił oczywiście swojego nadwornego już architekta Mimaara Sinana. Na miejsce wybrano jedno z najwyższych wzgórz Stambułu. Budowa trwała aż 7 lat (1550-1557), ponieważ Sinan był rozchwytywany i prowadził jednocześnie kilka innych inwestycji, a także ze względu na dbałość o wszystkie szczegóły (m.in. akustykę wnętrza, która była testowana ponad rok).

Wreszcie w 1557 roku Sulejman Wspaniały po raz pierwszy poprowadził piątkowe modły w meczecie swojego imienia - największym meczecie Konstantynopola. Budynek ma aż 4500 m², mieści ponad 5000 osób, a centralna kopuła o średnicy 23 m i wysokości 50 m dorównuje tej z Hagia Sophia. Oczywiście meczet jest bogato zdobiony płytkami z Izniku, ma doskonała akustykę (modły mogą spokojnie odbywać się bez nagłośnienia), po raz pierwszy tez zastosowano w nim słynne strusie jaja w żyrandolach (dla odstraszenia owadów, głównie pająków). Na zewnątrz zdobią go 4 minarety (Sulejman był czwartym sułtanem po zdobyciu miasta) z 10 balkonikami (był dziesiątym sułtanem w historii).

Mówiąc szczerze, wewnątrz robi większe wrażenie niż Hagia Sophia....













Cały kompleks to, oprócz meczetu, kilka medres, innych szkół, szpital, karawanseraj, jadłodalnie i inne budynki. Po północnej stronie znajduje się taras z bajecznym widokiem na Złoty Róg (o ile akurat nie pada, jak w trakcie mojej wizyty):







Na północno zachodnim brzegu Sinan wybudował sobie własny grobowiec, w którym spoczął po śmierci (rzadko otwarty dla turystów).

Natomiast w przeciwległym rogu znajduje się najważniejsze mauzoleum Imperium Osmańskiego. W 2 wielkich grobowcach spoczywają najbardziej znane postaci tego kraju. W mniejszym, zbudowanym jeszcze za Sulejmana, spoczęła jego ukochana Hürrem:











Tuż obok, w większym mauzoleum, równie bogato zdobionym, spoczął sam Sulejman Wspaniały:





Razem z nim spoczywa tam jego ukochana córka Mihrimah:

O tak, wnętrze meczetu z pewnością robi wrażenie! Przepiękne!

Po śmierci Hürrem w 1558 roku rządy w haremie Sulejmana objęła Mihrimah, ponieważ nie było ani Valide, ani Haseki.

Sam Sulejman zmienił się po śmierci żony, stał się samotnikiem, zaczął prowadzić ascetyczny tryb życia, podupadł na zdrowiu (od dawna cierpiał na podagrę). Mimo to zaplanował i osobiście poprowadził kolejną wyprawę przeciwko Węgrom. Podczas długiego oblężenia Szigetvaru zmarł w swoim namiocie 6 lub 7 września 1566 roku i nie doczekał zdobycia miasta. Aby nie osłabić morale wojsk, jego śmierć ukrywano przez 40 dni i głoszono ją dopiero podczas powrotu wojsk w Belgradzie. Jego wnętrzności pochowano na miejscu (Mauzoleum Sulejmana do dzisiaj znajduje się koło Szigetvaru), a ciało zabrano do Konstantynopola.

Po śmierci Mehmeda, Mustafy i Cihangira pozostało tylko 2 pretendentów do tronu: Bajezyd i Selim. Faworytem był starszy, zdolniejszy i bardziej zrównoważony Bajezyd. Selim nie miał ambicji politycznych, za to miała je (i to wielkie) jego konkubina (prawdopodobnie żona) Nurbanu. Została ona podarowana Selimowi jeszcze przez Hürrem i przyczyniła się do ostrej rywalizacji o władzę między braćmi. Dopóki żyła Hürrem, stopowała ich zapędy, ale po jej śmierci doszło do otwartej wojny. Sulejman wezwał braci do siebie, zdyscyplinował ich i rozesłał do prowincji: Selima do Konyi, a Bajezyda do Amasyi. Ponieważ Bajezyd skojarzył Amasyę z zamordowanym Mustafą, wszczął bunt, zebrał armię i zaatakował Selima. Sulejman wysłał na pomoc wojska pod dowództwem Wielkiego Wezyra Sokollu Mehmeda Paszy i Bajezyd został pokonany i uznany za zdrajcę. Nie mając czego szukać w Imperium, schronił się z rodziną u największego wroga, Szacha Persji Tahmaspa. Tego już Sulejman nie mógł znieść - nakazał Tahmaspowi wydanie syna, a kiedy ten odmówił, egzekucję. Po długich negocjacjach Szach Persji uległ i 25 września 1561 roku Bajezyd z całą rodziną został stracony na zamku Kazwin. Jako zdrajca, nie ma nawet grobowca w Stambule.

W ten sposób, w październiku 1566 roku, u szczytu potęgi, 11-tym sułtanem Imperium został Selim II.

maslinka napisał(a):O tak, wnętrze meczetu z pewnością robi wrażenie! Przepiękne!

A to nie jest najpiękniejszy meczet Stambułu

Będzie jeden jeszcze bardziej okazały....