napisał(a) Rysio » 04.03.2007 19:24
Znalazłem coś takiego
BORA
Bora to suchy, zimny wiatr. Ponieważ wieje z NE, spotyka się go głównie na wschodnim wybrzeżu. Przynosi dobrą pogodę.
Ze względu na ukształtowanie brzegów lokalnie wieje ze zmienną siłą i z różnych kierunków od N do ENE. Generalnie mówiąc zależy od ciśnienia nad centralną Europą i Morzem Śródziemnym. Spotyka się często lokalne wiatry tego typu. Są spowodowane przez ochłodzenie powietrza nad dolinami opadającymi przez przełęcze nad poziom morza. Tego typu lokalna bora jest krótkotrwała, nagła i bardzo silna.
Przebieg linii brzegowej powoduje, że lokalna bora uderza silnymi nagłymi szkwałami i jest niemożliwa do przewidzenia. Siła tego wiatru waha się od lekkiej bryzy do sztormu o prędkości wiatru 45-60 węzłów. W przeciwieństwie do innych, wiejących poziomo wiatrów, bora spada poprzez przełęcze z gór nad morze, wielkimi jak wodospady masami powietrza. Zrywa wierzchołki fal i pędzi rozpylony pył wodny znacznie ograniczający widoczność.
Bora wieje ze znacznąsiłąna następujących akwenach: Zatoka Triesteńska (zwłaszcza od przylądka Savudrija do Triestu, gdzie w pobliżu brzegu wieje z ENE), Kvarner i Kvarnerić (gdy wieje silna bora, prąd może osiągać 4 węzły), Zatoka Rijećka i Kanał Yelebit (zwłaszcza między wyspą Krk a lądem) w okolicach Senj i cieśniny Senj (Senjska vrata), na całej długości wybrzeża od Śibenik do Splitu (Zatoka Kaćtela, a zwłaszcza Solin), w Zatoce Vrulja (pomiędzy Omiś i Makarska). Z mniejszą siłą bora wieje wzdłuż zachodniego brzegu Istrii, w Kanale Zadar, po zawietrznej stronie wysp Unije, Dugi Otok, wysp archipelagu Kornati i MIjet, pomiędzy Cavtat i przylądkiem Ośtra. W dolnej części rzeki Krka, w okolicach Zatoń, i Zatoki Żuijana (miejscowość Peljeśac) i w ujściu rzeki Neretvy bora wieje silniej niż w bezpośrednio przyległych akwenach.
Bora spotykana jest przez cały rok, a zwłaszcza w zimie, kiedy wieje ze szczegół na siłą. Jednak silna bora może wystąpić nawet w maju. W lecie wieje dzień lub dwa, a czasem tylko kilka godzin, ale w zimie może trwać tydzień, a nawet do dwóch tygodni.
Nadejściu bory nie towarzyszą tak wyraźne objawy jak w przypadku jugo. Oznaką bory jest formowanie się "czapy" chmur nad najwyższymi szczytami łańcucha gór, zwłaszcza Yelebit i Biokovo. Takie formacje chmur mogą powstawać w każdym rodzaju pogody. Jeżeli chmury formują się na szczytach i zboczach gór po ich zawietrznej stronie, małe chmury schodzą w dół i są rozpraszane. Wskazuje to na możliwość nagłego nadejścia wiatru bora, który już wieje nad lądem, nad pełne morze. Rozrost "czapy" chmurwskazuje na wzmacnianie się wiatru.
Nadejście bory nie jest związane z konkretną porą doby, ale częściej wieje po południu niż przed południem. Największą siłę osiąga zazwyczaj pomiędzy 0700 i 1100 oraz 1800 i 2200. Prawie zawsze słabnie lub zanika w południe i o północy. Zapowiedzią zaniku wiatru jest zniknięcie "czapy" chmur nad górami. Charakter tego wiatru niejest jednolity na całym wybrzeżu Adriatyku. Po bardzo silnym wietrze następuje okres ciszy, a potem zazwyczaj przez kilka godzin wieje świeży wiatr z NW, a w nocy od lądu na morze wieje burin.
Bora ma dwie odmiany: wyżową i niżową, w zależności od tego, czy jest spowodowana przez rozszerzenie się na południe wyżu znad Centralnej Europy, czy też niżem znad Morza Śródziemnego i samego Adriatyku.
Bora wyżowa przynosi suchą i ładną pogodę, wysokie ciśnienie i chłodne dni na całym wschodnim wybrzeżu Adriatyku. Powoduje również silne, porywiste wiatry z NE i N. Bora wyżowa spowodowana jest przez ruch powietrza między centrum wyżu nad północną częścią Centralnej Europy i niżem nad Morzem Śródziemnym. Ogólne i lokalne warunki klimatyczne powodują, że powietrze może przemieszczać się z wielką siłą powodując sztormowe wiatry z NE do N.
Bora wyżowa występuje nie tylko w zimie, ale również i w lecie, kiedy wyż na północy zaczyna się przemieszczać na południowy wschód. W lecie temperatura nie obniża się tak mocno jak w zimie.
Niżowa lub "ciemna" bora jest silnym i stałym wiatrem z NE do N. Przynosi pochmurną, deszczową pogodę, w zimie niekiedy śnieżyce i znaczne obniżenie temperatury. Często wykracza poza zachodnie wybrzeże Adriatyku. Przemieszcza się w poprzek morza, a podchodząc do wschodniego wybrzeża ściąga powietrze znad brzegu na wodę. Zanim zacznie się niżowa bora, niebo pokryte jest gęstą jednolitą warstwą chmur rozciągającą się od południowego zachodu. Nadejście tego wiatru sygnalizowane jest też przez spadek ciśnienia, niekiedy bardzo znaczny.
Często zdarza się, że bora nad północnym Adriatykiem wieje jednocześnie z jugo nad środkowym i południowym Adriatykiem. Oba wiatry rozgraniczają zazwyczaj przylądek PIoća (koło Śibenika) lub wyspa Vis i zatoka Kvarner.
Typowa bora nie powoduje wysokich fal, a tylko krótkie i bardzo zmierzwione. Gdy opuszcza się wschodnie wybrzeże (na odległość 15-20 Mm), wiatr jest coraz słabszy, ale wysokość fal rośnie aż do 2 m. Małe jednostki doznają w tym wietrze szczególnych obciążeń wskutek gwałtownych szarpnięć w górę i w dół. Jachty powinny trzymać się raczej bliżej brzegu, gdyż droga wiatru jest tam krótsza, a morze mniej wzburzone.
Powinno to pomóc przewidywać zmiany pogody albo przynajmniej uświadomić nam gdzie i czym można się wybrać.