Kościół św. Marty, Kastel Stafilic
Dziś, trochę informacji na temat Kastel Stafilic oraz kościółka św Marta.
https://www.facebook.com/media/set/?set ... 495&type=1
Twierdzę (Kaštel) z dziedzińcem, obecnie znaną jako twierdza Rotondo, wybudował na rafie, trogirski możnowładca - Stjepan Štafileo.
Część mieszkalna twierdzy znajduje się w południowej stronie, gdzie jest również brama wychodząca na morze, przy której, w razie niebezpieczeństwa, mógł zacumować statek. Interesujący jest fakt, że trogirski arystokrata, jako nazwisko i herb rodzinny przyjął winne grono; grecki staphile. Wokół twierdzy, na planie prostokąta, powstała osada, która była otoczona fosą. Ze wsi, od bramy wioski droga wiodła przez most zwodzony. Obszar ten został nazwany Brce. W ten sposób jedynie w Kaštel Štafilić i Kaštel Novi, Brca znajdują się na peryferiach wsi, podczas gdy w pozostałych kasztelach są przy samej twierdzy. Obok murów obronnych został zbudowany zamek rodziny Ferra, obecnie własność rodziny Pera.
W zachodniej części Kaštel Štafilić znajduje się baszta Nehaj, którą w 1548 roku zaczęli budować Ljudevit i Ivan Lodi. Baszta zbudowana jest do górnych części okien pierwszego piętra. Prace przerwano po śmierci braci Lodi, a ponieważ nie mieli oni męskich potomków, córki i zięciowie zrezygnowali z dalszej budowy. Baszta Nehaj, chociaż niedokończona, fascynuje artystów, poetów i turystów. Podczas przypływu, wygląda, jakby płynęła po morzu. Pierwszy kościół w Kaštel Štafilić był wybudowany w 1566 roku, wielokrotnie go przebudowywano aż do obecnego barokowego kształtu. Znajdują się w nim cudowna ikona z XVI wieku, tradycyjne kasztelańskie złote ozdoby oraz rzeźby św. Błażeja i św. Łucji, ręki mistrza Marina Studina.
Kościół św. Jerzego z Žestinja jest staro-chorwackim kościołem z ładną dekoracją nad drzwiami zdobioną stylizowanymi lśćmi i krzyżem.
Wokół znajduje się stary cmentarz z zachowanymi kamieniami nagrobnymi. Na jednym z nich znajduje się półksiężyc.
Na szczycie Velikog Bijaća (208 m n.m.p.) został zbudowany kościółek św. Nofra. Na jego froncie umieszczono napis upamiętniający odbudowę kościoła w 1457 roku, co świadczy o tym, że budowla pochodzi z wcześniejszego okresu. Kościół posiada ładne gotyckie sklepienie.
U stóp góry położone są Bijaći, ważna historyczna osada, która była zamieszkana od czasów antycznych do średniowiecza. Na pozostałościach z czasów antycznych, zbudowano wczesnochrześcijańską bazylikę, a w IX wieku kościół św. Marty. We wczesnym średniowieczu (od IX do końca XI wieku), był to jeden z głównych ośrodków państwa chorwackiego. Tutaj został odkryty jeden z najstarszych staro-chorwackich kościołów – św. Marta, przedromańska trójnawowa budowla z kanciastą apsydą i fundamentami dzwonnicy w części frontalnej. Wokół znajdują pozostałości innych budowli oraz późnoantyczny i staro-chorwacki cmentarz.
Na tym obszarze przeprowadzane są badania archeologiczne, znaleziono kamienne meble starochorwackiego budownictwa ozdobione starochowacką plecionką tzw. pleterem, znajdujące się w Muzeum Chorwackich Zabytków Archeologicznych w Splicie (wielkie tabernakulum) i w Muzeum Miasta Kaštela.
Dzisiejszy kościółek, obok ruin kościoła św. Marty, wybudował w 1908 roku ojciec Frane Bulić.
Bogate znaleziska stanowią dowód na to, że tutaj rządzili chorwaccy władcy, a w kopii aktu darowizny księcia Trpimira napisanego i ogłoszonego 4 marca 852 roku pisze: Ja książę Chorwatów...Uczyniono we wsi o nazwie Bijaći;, co potwierdza wcześniej przytoczone stwierdzenie. Drogą szutrową pomiędzy miejscowościami Trećanice i Opora w kierunku Prosike, można dojść do domu łowieckiego Tikvenjak, znajdującego się na terenach łowieckich, którymi opiekuje się Stowarzyszenie Myśliwych Donja Kasztela.
Na zachodniej granicy kasztelańskiego terytorium znajduje się jaskinia Mujina. Już przez szereg lat, przeprowadzane są tutaj badania archeologiczne. Znaleziono wiele kamiennych narzędzi, obrobionych kości zwierzęcych oraz palenisk. Udowodniono, że znaleziska mają ponad 45 000 lat, co wskazuje na to, że na tych terenach przebywał i polował człowiek; neandertalczyk i to w czasach, kiedy ląd sięgał aż do wyspy Vis.
W Kaštel Štafilić rośnie wyjątkowy pomnik przyrody, drzewo oliwne mające ponad 1500 lat, pochodzące z południowych Włoch lub Grecji. W miejscowym dialekcie, stare drzewo oliwne (Olea Europea), zwane jest Mastrinką.
W 1990 roku zostało ogłoszone pomnikiem przyrody. Co roku płody tego drzewa oliwnego przerabia się na oliwę z oliwek, która w replikach szklanych greckich naczyń zwanych lakrimariami, sprzedawana jest jako pamiątka z Kaszteli.
.png "Croentuzjasta")
.png "Mistrz Świata FIFA")
).
