Budziszyn , Rathen i okolice, Drezno - 2024

To prawda, miasteczko jest wspaniałe , mam niedosyt spaceru po nim, kiedyś muszę wrócić.

Katedra św. Piotra (Petridom, Piotrowska cyrkej) to kościół rzymskokatolicki i zarazem ewangelicko-augsburski. Należy do najważniejszych budowli sakralnych Saksonii, jest najstarszym kościołem na Górnych Łużycach.



Około 1000 roku w miejscu dzisiejszej katedry stanęła kaplica dla niemieckiego garnizonu zamkowego. Wkrótce rozpoczęto budowę kościoła miejskiego, będącego świadkiem Pokoju w Budziszynie – wielkiego zwycięstwa dyplomatycznego, potwierdzającego potęgę państwa Bolesława Chrobrego. Po 1213 (a prawdopodobnie dopiero około 1217/1218) rozpoczęto budowę kolegiaty św. Piotra, jej prezbiterium poświęcono w 1221 roku. Kolegiata była wielokrotnie przebudowywana i rozbudowywana, swój obecny późnogotycki kształt otrzymała w 1430 roku, po odbudowie zniszczeń spowodowanych pożarem. W latach 1456-1463 późnogotycka budowla halowa została poszerzona o czwartą nawę, dobudowaną od strony południowej. Budowę hali ukończono w latach 1492-1497. Po nastaniu reformacji, w 1524 katedra stała się kościołem dwuwyznaniowym. Po długich sporach między luteranami a katolikami, Rada miasta Budziszyna i kapituła katedralna zawarły w 1543 pierwszą umowę o zasadach użytkowania świątyni przez obie wspólnoty wyznaniowe. Na mocy tej umowy prezbiterium przypadło w udziale katolikom, a korpus główny – protestantom. Granicę stanowiło lektorium. Wojna 30-letnia spowodowała ogromne zniszczenia w mieście. Po wielkim pożarze w 1634, przebudowano wnętrze katedry w stylu barokowym. W 1664 wieżę kościoła (ma wysokość 83 m) zwieńczono barokowym hełmem.







Świątynia została wyremontowana z zewnątrz w 2005 roku, jej wnętrze w latach 2013-2015.

Kościół jest dwuwyznaniowy, wewnątrz znajdują się dwa ołtarze, instrumenty organowe też są dwa. Nie ma jednak rozdzielających ścianek i kotar, nabożeństwa odprawiane są w jednej przestrzeni.
W okresie największych konfliktów między katolikami a protestantami, w kościele stał jednakże wysoki na kilka metrów mur. Obecnie pośrodku stoi jedynie niewysoki płotek dzielący wnętrze na dwie części. Godziny sprawowania nabożeństw przez przedstawicieli obu wyznań i inne procedury ustalone przed wiekami są przestrzegane do dzisiaj.



Do świątyni weszłyśmy przez część ewangelicką, z drewnianymi emporami i misterną lożą zbudowaną w 1674 roku dla saksońskiego księcia Jana Jerzego III Wettyna (ale władca nigdy z niej nie skorzystał ).















Ewangelickie organy pochodzą z 1909 roku, to jedno z największych dzieł firmy organmistrzowskiej Hermann Eule Orgelbau Bautzen z Budziszyna. Zostały odrestaurowane w roku 2017.

Pięknie. Tak trochę wyjdę przed szereg, ale to jest niesamowite, że takie Drezno było kompletnie zniszczone, a jak wygląda teraz.

Odbudowa Drezna to długotrwały proces, efekty wspaniałe.
Jednakże to, co odbudowano na początku, teraz już wymaga remontu , co mogłyśmy w tym roku zobaczyć. Obstawiony rusztowaniami Zwinger od strony dziedzińca póki co wygląda gorzej, niż 15 lat temu.

Drezno, chociaż piękne, niestety jest nieco męczące, wolę chyba Budziszyn

W ewangelickiej części na kilka fotek załapał się ołtarz Ostatniej Wieczerzy, stojący w południowej nawie.



Został wykonany w 1640 roku przez nieznanego snycerza z Żytawy (Zittau), dzieło gruntownie odrestaurowano w latach 1995-1999. W dolnej części widnieje Ostatnia Wieczerza, w środkowej Ukrzyżowanie (być może na tle Budziszyna), a w górnej Zmartwychwstanie Pańskie. W zwieńczeniu przedstawiony jest Chrystus na łuku tęczy jako Pan i Sędzia Świata. Teksty biblijne ilustrują protestanckie poglądy na temat wiary.

Do katolików należy prezbiterium z barokowym marmurowym ołtarzem i stallami wyrzeźbionymi około 1723 roku z drewna dębowego.
W południowej części obejścia prezbiterium stoi późnogotycki ołtarz Mariacki przedstawiający Maryję z Dzieciątkiem, ze św. Mikołajem i św. Bartłomiejem po bokach. Jest tu również naturalnej wielkości krucyfiks z drewna lipowego, wykonany w latach 1713-1714 przez Balthasara Permosera. Ołtarz główny to również dzieło Balthasara Permosera, wykonane z saksońskiego marmuru.



Na barokowym obrazie ołtarzowym ukazany jest Chrystus przekazujący św. Piotrowi klucze do Królestwa Niebieskiego. Nad nim znajduje się piaskowcowa rzeźba "Bóg-Ojciec z globem ziemskim", poniżej zaś figury św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty, a wyżej biskupa Benona z Miśni oraz biskupa Donatusa (patron diecezji w Miśni), aniołowie z szarfami i napisami oraz "Ukoronowanie Archanioła Michała", patrona miasta Budziszyna.







Organy katolików są nieco mniejsze niż protestanckie, powstały około 1865 roku. W 1927 roku prawie wszystkie metalowe piszczałki zostały wymienione i nieco zmienił się układ. Kolejne zmiany nastąpiły w 1938 roku, a w latach 1985-1986 organy gruntownie wyremontowano.

W północnej części obejścia prezbiterium znajduje się ołtarz Najświętszego Sakramentu z 1783 roku, ale nie mam go na zdjęciach.

Na północ od katedry znajduje się Domstift - dawny katolicki pałac biskupi oraz klasztor kolegiacki. Można tam zwiedzić Domschatzkammer - skarbiec ze zbiorami sztuki sakralnej. My jednakże ograniczyłyśmy się do obejrzenia bogato zdobionego portalu bramy wejściowej i zaglądnięcia przez nią na dziedziniec.



Nad łukowatą bramą umieszczono herb kapituły katedralnej. Szczyt zwieńczony jest przedstawieniem Trójcy Świętej, obok znajdują się anioły i postacie świętych.





Dziedziniec …



Dom przy An der Petrikirche 5…

Przed nami Wieża św. Mikołaja (Nikolaiturm, Mikławska wěža, Mikławšowa wěža) z bramą Nikolaipforte.



Wieża wraz z pobliskim obronnym kościołem św. Mikołaja (jego ruiny „za chwilę”) chroniła niegdyś jeden z najważniejszych ówczesnych szlaków handlowych, „via Regia”. Czas powstania w tym miejscu bramy lub wieży bramnej nie jest znany ze względu na brak źródeł. Pewne jest tylko to, że istniejącą prawdopodobnie już od dawna drewnianą górną część wieży zastąpiono w 1522 roku kamienną. W 1614 roku wieża spłonęła od uderzenia pioruna i została odbudowana w 1678 roku. W czasie wojny siedmioletniej zamurowano całą bramę, z wyjątkiem małej bramki. Kaptur wieży spłonął w czasie wojny, a obecny stożkowy kształt nadano dachowi w 1775 roku. Dopiero około 1800 roku ponownie otwarto zamurowaną bramę. Górną okrągłą część wieży od strony miasta zdobi średniowieczny herb Budziszyna wykuty w piaskowcu. Nicolaipforte jest jedynym wejściem do miasta, które zachowało się w oryginalnej formie.

Za Nikolaiturm weszłyśmy ne teren cmentarza Mikołajskiego ( Nicolaifriedhof, Mikławšk) założonego w 1455 roku. Dawniej była to główna nekropolia Budziszyna. Na cmentarzu pochowani są głównie Serbołużyczanie, niektóre groby są zdecydowanie współczesne…

Cmentarz otrzymał nazwę od katolickiego kościoła św.Mikołaja zbudowanego w latach 1440-1444.
W 1527 roku, aby zapobiec przejściu Łużyczan na protestantyzm, nakazano księdzu głosić kazania w języku łużyckim, a kościół Nikolaikirche został podniesiony do rangi kościoła parafialnego Serbołużyczan. W 1614 roku dobudowano kościelną wieżę. Świątynia została spalona i splądrowana podczas oblężeń miasta w latach 1620 i 1634 podczas oblężeń miasta w czasie wojny trzydziestoletniej. Od tej pory pozostaje w ruinie…







Ruiny kościoła udostępniono od 1745 roku jako miejsce pochówku. W latach 1848-1852 na terenie cmentarza zbudowano małą kaplicę, w której do dziś odbywają się obrzędy pogrzebowe.









A to widok z cmentarza na Szprewę i młyn Hammermühle…

Ponownie przez bramę w Wieży św. Mikołaja, dalej urokliwą ulicą Zamkową (Schloßstraße , Hasa Grodowska). Domy po stronie północnej wzniesiono po 1634 roku w stylu renesansowym, a po stronie południowej około 1700 roku w stylu barokowym.

Wieża Macieja (Matthiasturm, Maćijowa wěža) jest wejściem na teren zamkowy Ortenburg od strony Schloßstraße…



Wczesna historia budowy Ortenburga jest niejasna, jednakże uważa się, że został zbudowany na przełomie X i XI wieku za panowania Henryka I i był punktem wyjścia dla rozwoju miasta. Syn i następca Henryka, cesarz Otton I, rozbudował zespół do zamku granicznego. Oprócz ściany osłonowej powstała wówczas zabudowa zamku na stromym prawym brzegu Szprewy.

Ortenburg zniszczyły pożary w latach 1401 i 1441, został odbudowany w stylu późnogotyckim przez namiestnika na zlecenie króla węgierskiego Macieja Korwina, władającego Górnymi Łużycami 1469-1490.
Późnogotycka Wieża Macieja została zbudowana w latach 1483-1486, czerwony „koronowy” szczyt dodano później. Aż do końca XVIII wieku zapewniała jedyny dostęp do zamku otoczonego fosą, posiadała bowiem most zwodzony.
Od strony miasta na wieży znajduje się piaskowcowa płaskorzeźba przedstawiająca Macieja Korwina, wykonana w 1486 roku. To wierne przedstawienie króla ma 9 m wysokości i 4 m szerokości. Projekt i symbolika heraldyczna są częściowo oparte na wielkiej pieczęci królewskiej z 1464 roku. Król siedzi pod baldachimem, a jego stopy opierają się na leżącym lwie, dwa unoszące się w powietrzu anioły trzymają koronę nad jego głową. Od 1855 roku płaskorzeźba była kilkakrotnie czyszczona i odnawiana. W 1992 roku, w oparciu o starsze widoki, ponownie dodano boczne pola herbowe, które przez długi czas były puste.





W Bramie Macieja, od strony zamkowej, znajduje się kartusz herbowy Zygmunta Jagiellończyka, namiestnika Górnych Łużyc w latach 1504-1506, dwa lata później wybranego na króla Polski - Zygmunta I Starego. Jest to jedyna zachowana monumentalna płaskorzeźba herbu książęcego Zygmunta, herbu znanego skądinąd jedynie z pieczęci. Herb trzymany przez anioła tworzą symbole heraldyczne rodziców Zygmunta, polskiego króla Kazimierza IV Jagiellończyka i jego żony Elżbiety z Habsburgów.

Ja mam absolutnie nieobiektywną (i się tym nie przejmuję ) słabość do niemieckich miast i miasteczek
Bardzo ładne miejsca

pozdrawiam, Michał

Wielu niemieckich miasteczek nie widziałam, ale tam gdzie byłam, też mi się podobało . A to Wasze z drogi powrotnej z majówki, to perełka , chętnie zobaczyłabym je w realu.

dangol napisał(a):Wielu niemieckich miasteczek nie widziałam, ale tam gdzie byłam, też mi się podobało . A to Wasze z drogi powrotnej z majówki, to perełka , chętnie zobaczyłabym je w realu.

Trzymam mocno kciuki, żeby się kiedyś udało

pozdrawiam, Michał