Po co stawiają te kamienne murki?

Dorothea1 napisał(a):Też zastanawiałam się nad tymi murkami i nawet pytałam o to właściciela apartamentu (kilka dni temu wróciłam z Pagu),służą owcom jako ochrona przed słońcem i spełniają funkcję ogrodzenia.

Owce faktycznie wykorzystują te murki, żeby schować się w ich cieniu, a gdy cień w południe jest znikomy, chowają biedactwa do cienia samą głowę:


Uploaded with ImageShack.us

A mi gospodarz przedstawił genezę murków w sposób następujący:

Każde wzgórze, każdy zakamarek ma swoją wartość i przechodzi z ojca na syna. Kiedy w rodzinie rodzi się dziecko, ojciec dzieli działkę na pół budując takowy murek. Kiedy na świat przychodzi następne dziecko, przestawiają murek dzieląc działkę na 3 i tak w kółko. Wiele przestawiania nie mają albowiem ludzie też umierają więc w naturalny sposób murki pozostają mniej więcej na tym samym miejscu. A przy okazji wzdłuż nich budują sobie drogę bo tak jest łatwiej po prostu.

I ja słyszałam podobną historię o tych suhozidach, ale poszerzoną o element pragmatyczny. Budują od wieków, nieomal prehistorycznie, kamień na kamieniu dla oznaczenia swojej własności, ale i też jako zabezpieczenie ziemi. Na tych skalistych wyspach,każda grudka ziemi jest na wagę złota, więc murki chronią przed deszczem i wiatrem, żeby nie ubywało ziemi (w sensie gleby). Nie wiem czy dalej dobrze zrozumiałam, ale wygląda na to, że czasem glebę znoszą na swoje pola ręcznie (ale skąd? przecież nie od sąsiada? ale tu mogłam czegoś nie zrozumieć)

Ziemię zwyczajnie kupują. Obudowują sobie poletko wylewką z betonu aby im nie spłynęło i sadzą tam warzywa. Nikomu się nie chce usuwa z gleby kamieni bo to syzyfowa praca. Widziałem jak facet rekultywował (napowietrzał) swoje poletko przydomowe glebozgryzarką (?) pneumatyczną. Rośliny nauczyły się głęboko korzenić a sami Chorwaci podlewają "ogrody" raz na 2 dni.
A wysoko w górach niewymagające drzewa oliwne, granaty i figowce radzą sobie same od kilkuset lat i co ciekawe "poletka" przykryte są szczelnie kamieniami aby woda wolniej odparowywała.

Gromaca je (narodni) naziv za suhozid, nacin gradnje kamenog zida bez veziva, tehnikom slaganja. Suhozidi su rašireni cijelim Sredozemljem.

Oslobadjanje zemlje od kamenja i podzidavanjem, na padinama se dobivalo terasaste obradive površine. Zemlja se mukotrpno otimala kamenjaru i pretvarala u obradivo tlo. Gromacom su oznacavane granice posjeda, a višak izvadjenog kamenja koje se nije moglo ugraditi u zidove slagao se na hrpu. U prostor koji je nastao obradom kameja su zene (tezakinje) na ledjima u kofama (brentama) donosile zemlju s udaljenih mjesta, u koju se sadila vinova loza.

Reprezentativan primjer su Bakarski prezidi. Nepristupacan kamenjar strme obale izmedju Bakra i Bakarca u Bakarskome zaljevu gotovo je u cijelosti kultiviran na taj nacin. Takav oblik kultiviranja tla potjece vjerojatno iz 18. stoljeca i nastavljen je do 1930-ih.

Prezidi su uglavnom zasadjeni vinovom lozom. Uzgajala se "belina" od koje se dobivala poznata Bakarska vodica, suho pjenusavo vino. U novije vrijeme prezidi se obnavljaju i ponovo se sadi "belina". Na otoku Krku suhozidne gradnje kruznog oblika nazivaju se mrgari. To su markantne gradjevine u pejzažu, udaljene od stalnih naselja i namijenjene razvrstavanju ovaca na slobodnoj pasi kada ih pastiri dotjeraju na strizenje

http://www.kvarner.hr/kultura/etnologija.html

Bakarski prezidi






Baška - otok Krk- mrgari-"kameni cvijetovi" - prostor za razvrstavanje ovaca

a więc okazuje się, że są murki i murki. nie jednemu murek na imię