No i jest....
Witam,
Zgodnie z obietnicą wklejam poniżej tekst o Losinju, który właśnie piszę dla pewnego portalu internetowego. Jest to wersja "beta" - jeszcze przed korektą, więc proszę wybaczyć ewentualne błędy.
Pozdrawiam
Krzysztof
www.lastovo.prv.pl - wyspa Dalmacji, na której diabeł mówi "dobranoc"
---------
KVARNER MNIEJ ZNANY
Czy lubisz urocze, nadmorskie miasteczka, odcięte od świata górskie wioski i ukryte zatoki? Jeśli tak, wszystko to znajdziesz na chorwackich wyspach Cres i Losinj.
Na południe od Rijeki rozciąga się kraina Kvarneru. Z morza wyrastają górzyste wyspy Krk i Rab. Należą one do najczęściej odwiedzanych w tym regionie. Warto jednak zapuścić się dalej, by poznać dwie siostrzane wyspy; Cres i Losinj.
Niegdyś Losinj i Cres stanowiły jedną wyspę, zwaną w starożytności Apsyrtides. Przed wiekami dla ułatwienia żeglugi w najwęższym miejscu - w wiosce Osor - przekopano krótki kanał, tworząc w ten sposób Cres i Losinj. Dziś wyspy łączy stalowy zwodzony most.
Obie wyspy są długie i wąskie, górzysty Losinj w swym najszerszym miejscu ma około trzech kilometrów, w najwęższym - niecałe siedemdziesiąt metrów. Płynąc na wyspy turyści uważnie obserwują morskie fale, bowiem w tutejszych wodach mieszka największe w Chorwacji stado delfinów, liczące około sto pięćdziesiąt sztuk. Ich obecność jest potwierdzeniem czystości wód Adriatyku.
Na Losinju temperatura bardzo rzadko spada poniżej zera, a słońce świeci przez 2.580 godzin rocznie, podobną ilość godzin słonecznych ma sycylijskie Palermo. To właśnie łagodny klimat, duże nasłonecznienie, malownicza linia brzegowa sprawiły, że już w dziewiętnastym wieku Losinj był chętnie odwiedzany przez członków rodziny Habsburgów oraz możnych Cesarstwa Austro-Węgierskiego.
Największym ośrodkiem turystycznym wysp jest miasto Mali Losinj. Z ludnością liczącą około siedem tysięcy mieszkańców stanowi jak na warunki chorwackie stosunkowo duże miasto. Na turystów czekają liczne restauracje, kawiarnie i hotele. Miasto jest dość gwarne nawet poza sezonem, ale półgodzinny spacer pozwala dotrzeć do zupełnie dzikich zakątków wyspy.
Tuż za miastem rozpoczyna się malownicza nadmorska promenada, która prowadzi do odległego o cztery kilometry miasteczka Veli Losinj, wbrew swej nazwie mniejszego od Mali Losinj. Za romantycznym, wciśniętym między skały porcie zaczyna się labirynt krętych uliczek, wijących się wśród dawnych domów marynarzy oraz klasycystycznych i barokowych willi patrycjuszy. W wybudowanej dla ochrony przed piratami piętnastowiecznej weneckiej wieży obronnej urządzono galerię sztuki oraz muzeum, w którym można obejrzeć przedmioty używane przed wiekami przez mieszkańców wyspy oraz kopię Apoxiomenesa, odkrytej w morzu w rejonie Losinja antycznej rzeźby mężczyzny sprzed dwóch tysięcy lat. Dzięki specyficznemu mikroklimatowi Veli Losinj ma status uzdrowiska, w którym leczy się między innymi schorzenia skóry, serca, alergie, astmę i bronchit. Kilkaset metrów od portu, w przepięknym ogrodzie botanicznym znajduje się sanatorium, wybudowane w dziewiętnastym wieku przez twórcę browarów żywieckich, austro-węgierskiego arcyksięcia Karola Stefana. Nieco dalej leży port Rovenska, wspaniałe miejsce dla romantyków i zakochanych.
Losinj stanowi raj dla miłośników pieszych wędrówek. Na wyspie wytyczono sieć czytelnie oznakowanych szlaków, których plan rozdają lokalne biura informacji turystycznej. Większość tras nadaje się dla przeciętnie sprawnych piechurów. Szczególnie ciekawy jest szlak wiodący od zatoki Cikat wzdłuż brzegu wyspy poprzez piniowe lasy, bezludne zakątki Losinja oraz ukryte zatoki, z kameralnymi, nierzadko piaszczystymi plażami. Godne penetracji jest też położone za Velim Losinjem wzniesienie Sv. Ivan, skąd widać wspaniałą panoramę okolicy. Bardziej zaawansowani wędrowcy mogą wspiąć się poprzez górskie pasmo Osorscica na leżący na północ od Malego Losinja szczyt Televrina.
Ostatnia wojna domowa szczęśliwie ominęła obie wyspy, jednak jej wspomnienia są wciąż żywe. W Malim Losinju przy drodze wiodącej z zatoki Cikat do portu znajduje się niewielka tablica, upamiętniająca dwóch młodych poborowych, którzy nie chcieli brać udziału w bratobójczych walkach i właśnie w tym miejscu zostali rozstrzelani. Mimo upływu lat do dziś ludzie zostawiają tu świeże kwiaty.
Do odwiedzin zachęcają też położone w pobliżu niewielkie wysepki Susak, Ilovik, Unije i Srakane. Można dotrzeć na nie w ramach wycieczek organizowanych przez miejscowe biura podróży lub dopłynąć promem, który przynajmniej raz dziennie odpływa z portu w Mali Losinj. Każda z tych wysp zachowała swój odmienny charakter. Wielu zachwyca Susak - wyspa o unikalnej w tej części Adriatyku budowie wydmowej i jedyna na której ludowy strój kobiet stanowi jaskrawo czerwona spódniczka mini. Pobliskie Unije jest jedną z dwóch europejskich wysp, z których dzieci dowożone są do szkoły helikopterem. Wyspy są małe, idealne na jednodniowe wypady.
Odległy o zaledwie kilkanaście kilometrów Cres zaskakuje dzikim krajobrazem. O ile na Losinju przeważają wysokie lasy piniowe, powierzchnia Cresu to nieurodzajne ziemie, pokryte karłowatymi iglakami i poprzecinane układanymi od setek lat kamiennymi murami, pomiędzy którymi pasą się puszczone samopas długowłose owce. Cres jest słabo zaludniony, zorganizowana turystyka nie przybrała tu jeszcze takich form jak na pobliskim Rabie czy Krku i ogranicza się do kilku osad, takich jak Cres, Osor, Valun czy Martinscica. W nielicznych wioskach czas zdaje się stać w miejscu. Południowy kraniec wyspy zwany Punta Kriza upodobali sobie szukający odosobnienia naturyści.
W północnej części Cresu znajduje się tajemnicza osada Lubenice Można do niej dotrzeć niezbyt trudnym górskim szlakiem przez wioskę Zbicinę lub dojechać wąską asfaltową drogą. Historia Lubenic sięga czterech tysięcy lat. Dziś mieszka tu zaledwie trzydziestu starców, trudniących się pasterstwem. Na kilkanaście kamiennych domów przypada kilka starych kościołów i kaplic. Nie ma tu szkoły, sklepu, hotelu czy oficjalnych pokoi gościnnych, a autobus z Cresu przyjeżdża do Lubenic raz na dwa dni. Młodzi opuścili to miejsce w poszukiwaniu pracy i łatwiejszego życia. Turystom mieszkańcy oferują wyprawione owcze skóry i cudownie smaczną szynkę zwaną prsut. Warto poświęcić kilka godzin marszu na dotarcie do Lubenic, tym bardziej, że widok ze szczytu na okoliczne wyspy i położoną czterysta metrów niżej plażę zapiera dech w piersiach i wynagradza trud wędrówki.
Z drogi do Lubenic widać słodkowodne jezioro Vransko. Jezioro zapewnia mieszkańcom wysp wodę pitną, dlatego też dostęp do niego i kąpiel są surowo zabronione. Niedaleko leży popularne morskie kąpielisko Valun, skąd już tylko kilka kilometrów do stolicy wyspy, zabytkowego miasteczka Cres.
Wyspa Cres to siedlisko sępów płowych, które przy odrobinie szczęścia można wypatrzyć krążące wysoko nad głową. W leżącej na uboczu wiosce Beli grupa zapaleńców utworzyła ekologiczno-naukowy ośrodek Zentrum Caput Insulae, mający za zadanie ochronę tego zagrożonego wyginięciem gatunku. Odwiedzający centrum mogą zapoznać się z wystawą pokazującą życie sępów, a za niewielką opłatą adoptować wybranego ptaka.
Na ulicach, szlakach i plażach Cresu i Losinja spotyka się przede wszystkim turystów z Czech, Niemiec i Włoch. Polaków widać tu raczej niewielu. Być może wynika to z braku odpowiedniej oferty w katalogach rodzimych biur podróży, a może też z braku właściwej promocji wysp na polskim rynku. A szkoda, Losinj i Cres są przecież miejscem na wspaniałe wakacje.
A teraz garść informacji praktycznych..
JAK DOSTAĆ SIĘ NA WYSPY?
Dojazd na wyspy jest dość łatwy. Turystom dysponującym samochodem polecamy trasę przez wyspę Krk. Z portu Valbiska na Krk kilkanaście razy dziennie odpływają promy do Merag na wyspie Cres, skąd w ciągu godziny dojeżdża się do Mali Losinj. Istnieje też przeprawa z istryjskiego portu Brestova do osady Porozina na Cresie. W sezonie są również uruchamiane dodatkowe linie promowe z Włoch, słoweńskiego miasta Koper, z Puli na Istrii oraz z Zadaru. Przez obie wyspy, od Merag i Porozina po Veli Losinj, biegnie dobra asfaltowa droga.
Niezmotoryzowani mogą dojechać autokarem rejsowym z Polski do Zagrzebia, Karlovaca czy Rijeki. Z tych miast kilka razy dziennie odchodzą rejsowe autobusy firmy Autotrans do miast na Cresie i Losinju. We wrześniu cena biletu autobusowego z Karlovaca do Malego Losinja wynosiła 150 kun (około 80 zł). Na wyspę można też dopłynąć pasażerskim katamaranem z Rabu i Pagu, należy pamiętać, że prom ten nie zabiera samochodów. Rozkłady jazdy autokarów z Polski do Chorwacji można znaleźć na witrynie
www.wikel.pl, rozkłady jazdy autobusów na terenie Chorwacji na
www.autotrans.hr. W tym ostatnim przypadku warto jednak sprawdzić telefonicznie dane dotyczące podróży, personel na chorwackich dworcach mówi z reguły po niemiecku i angielsku.
Transport autobusowy odgrywa też istotną rolę na wyspach i z powodzeniem może być wykorzystany do ich zwiedzania. Średnio co dwie godziny autobusy jadą z Veli Losinj przez Mali Losinj, Nerezine, Osor, Orlec, Cres do portów w Brestovej i Porozine. Problematyczny natomiast może okazać się dojazd na przykład do Martinscicy, Lubenic czy Punta Kruża, dokąd autobusy jeżdżą albo bardzo rzadko albo w ogóle. Na krótszych trasach powszechną praktyką wśród kierowców jest nie wydawanie biletu, przy czym pasażer płaci niższą cenę.
Połączenia promowe w rejonie Losinja obsługują trzy przedsiębiorstwa: Jadrolinija, Losinjska Plovidba oraz SEM. Oprócz wspomnianych już linii Valbiska - Merag, Brestova-Porozina, Mali Losinj - Pag - Rab istnieją połączenia z wysepkami Unije, Sarakane, Susak, Ilovik. W niektóre dni prom dopływa również do portu Cres. Dodatkowo w sezonie do Malego Losinja można dopłynąć promem ze słoweńskiego miasta Koper, z Puli na Istrii, z Zadaru oraz z włoskiej Ancony. Ceny biletów są relatywnie niskie, dla przykładu rejs z Malego Losinja na Susak kosztuje 10 kun od osoby (1 kuna to ok. 60 groszy), rejs z Malego Losinja na Rab - 40 kun. Rozkłady promów można znaleźć na witrynach
www.jadrolinija.hr,
www.losinjplov.hr,
www.sem-marina.ht,
www.bli-ferry.com. Część tras obsługuje katamaran Judyta, to właśnie nim podróżował papież Jan Paweł II podczas swej ostatniej wizyty w Chorwacji.
Korzystanie z taxi może czasem okazać się nieuniknione, choć ze względu na znikomą ilość taksówek bywa relatywnie drogie. Przykładowo kilkuminutowa jazda z zatoki Cikat do portu w Malim Losinju kosztuje około dziesięciu euro, w porze nocnej taryfa wzrasta niemal dwukrotnie.
ZAKWATEROWANIE
Wyspa Losinj
Na Losinju większość hoteli jest własnością koncernu Jadranka. W zatokach Cikat i Suncana znajdują się hotele Helios, Vespera, Bellevue, Aurora, Alhambra, Villa Hortensja, Villa Diana, Villa Flora. Reprezentują one różny standard, a ich opisy i ceny można znaleźć na stronie
www.jadranka.hr. Stopniowo pojawiają się też nowe prywatne hotele, takie jak Villa Anna czy hotel Kredo (
www.kre-do.hr). Trzysta metrów przed Veli Losinj leży hotel Punta, należacy do firmy do wzmiankowanej już firmy Jadranka.
Na zwolenników spędzania wakacji pod namiotem czekają kempingi – kemping Cikat (
www.camp-cikat.hr) oraz kemping przy hotelu Kredo (
www.kre-do.hr). Oba leżą na zalesionym półwyspie Cikat, około kilometra na północ od centrum Malego Losinja. Przy drodze z Malego Losinja do Nerezine znajduje się też kemping Poljana (tel.: 051 231 726, 051 231 728, faks: 051 231 612, 051 231 728). Kolejne kempingi to Rapoca i Lopari w Nerezine (Web:
www.losinjpolov.hr, E-mail:
adres e-mail widoczny tylko dla zalogowanych na cro.pl,
adres e-mail widoczny tylko dla zalogowanych na cro.pl).
Od maja do września czynne jest schronisko młodzieżowe w Veli Losinj (YH Zlatokrila, Kaciol 26, HR-51 551 Veli Losinj, tel.: 051 236 312).
Osoby zainteresowane leczeniem klimatycznym powinny nawiązać kontakt ze wzmiankowanym uprzednio sanatorium: Ljeciliste Veli Losinj, Podjavori 27, HR-51551 Veli Losinj, tel.: 051 236 111, 051 236 124, faks: 051 236 224, E-mail:
adres e-mail widoczny tylko dla zalogowanych na cro.pl. Poza sezonem ceny pobytu z wyżywieniem i zabiegami zaczynają się już od 19 euro za dobę.
Wyspa Cres
Oferta zakaterowania jest tu nieco skromniejsza niż na Losinju. W pobliżu miasta Cres znajduje się dwugwiazdkowy hotel Kimen (
www.cresanka.hr). Kempingi znajdują się w Cresie (Kemping Zdovica, tel.: 051 571 428, faks: 051 571 163), Valun, Martinscicy (Kemping Slatina, Web:
www.ac-slatina.hr), Punta Kriża (tel.: 051 235 680, 235 646, faks: 051 235 646, E-mail:
adres e-mail widoczny tylko dla zalogowanych na cro.pl) oraz w Osorze (Preko Mosta i Bijar, tel./faks: 051 237 115, E-mail:
adres e-mail widoczny tylko dla zalogowanych na cro.pl).
Oczywiście, jak wszędzie w Chorwacji na turystów czekają też liczne prywatne pokoje gościnne i apartamenty, o które najlepiej pytać w lokalnych biurach podróży lub placówkach informacji turystycznej (Losinj: E-mail:
adres e-mail widoczny tylko dla zalogowanych na cro.pl, Web:
www.tz-malilosinj.hr, Cres: E-mail:
adres e-mail widoczny tylko dla zalogowanych na cro.pl, Web:
www.tzg-cresa.hr).
INFORMACJE DLA ŻEGLARZY
Marina jachtowa znajduje się w porcie w Mali Losinj i może pomieścić do 150 jachtów. Do dyspozycji gości recepcja, kantor, restauracja i sklep, toalety, pralnia, sklep z częściami zamiennymi i dźwig. Stacja paliw w odległości 0,5 mili morskiej.
Adres mariny: Y/C Marina d.o.o. Mali Losinj, Privlaka bb, HR-51550 Mali Losinj, tel.: 051 231 626, faks: 051 231 461, VHF 17, Web
www.yc-marina.hr. Na północ od Malego Losinaj znajduje się też przystań jachtowa w wiosce Nerezine (tel./faks: 051 237 038). Dobre warunki oferuje też marina w mieście Cres (ACI Marina Cres, Jadranska obala 22, HR-51557 Cres, tel.: 051 571 622, faks: 051 571 125, Web:
www.aci-club.hr).
INFORMACJE DLA NATURYSTÓW
Na Losinju oficjalna plaża naturystyczna znajduje się pięćset metrów od hoteli Vespera i Aurora, tuż za restauracją Borik. Jest to skalista plaża, częściowo ogrodzona z wypożyczalnią leżaków i parasoli oraz barem. Naturyści dominują też w zatoczkach w południowej części wyspy (Cuanguski, Plieski i inne). Na wyspie Cres gołe plaże można znaleźć w Baldarin na półwyspie Punta Kruża, w Valun, a część kempingu Kovacine w pobliżu miasta Cres przeznaczona jest dla naturystów.
INFOMACJE DLA NURKÓW
Klub nurkowy Adriatic Divers ma swoją bazę w zatoce Cikat, nieopodal hotelu Helios (Web:
www.adriaticdivers.de). Kluby nurkowe działają również w Nerezine i na Cresie, więcej informacji o nich można znaleźć na witrynach:
www.kreiner-diver.cz,
www.lamkra.cz,
www.diving-beli.com,
www.diver.hr.
PRZYDATNE LINKI:
www.tz-malilosinj.hr - biuro informacji turystycznej Losinja
www.tzg-cresa.hr - biuro informacji turystycznej Cresu
www.caput-insulae.com - centrum ekologiczne w Beli
www.jadranka.hr - hotele na wyspie Losinj
www.sundanna.com - informacje o wyspie Susak
www.cronatur.hr - Chorwacja dla naturystów
www.kvarner.hr - oficjalna strona Kvarneru
Grażyna & Krzysztof Bielawscy
adres e-mail widoczny tylko dla zalogowanych na cro.pl