Łódką po trawie (2018) : Kanał Elbląski i Żuławy

Wreszcie około 10:20 ustawiliśmy się na wózku, a potem znów zjechaliśmy po trawie .
Różnica poziomów na tej pochylni to 18,88 m.

Po opuszczeniu dolnej stacji, popłynęliśmy Kanałem (to jeden z dwóch najdłuższych wodnych odcinków pomiędzy pochylniami), przepłynęliśmy pod dwoma betonowymi łukowymi mostami z 910 r. (droga Śliwice – Krasin).







Przed nami pochylnia Oleśnica.

Pomost cumowniczy przed górną stacją pochylni znajduje się na zach. (naszym lewym) brzegu, ale mieliśmy zielone światło , więc mogliśmy od razu wjeżdżać na wózek (ok. 11:05).









Trawiasty odcinek jest tu najbardziej stromy z wszystkich pięciu (różnica poziomów 24,25 m, a może 24,5 m ? jak podają inne źródła).
W okolicy koła linowego pochylni pod kanałem krzyżuje się z nim rzeczka Klepina, dla której w 1857 r. wykonano podwójny przepust pod torowiskiem. W wózka pochylni widać też kanał obiegowy.
Cechą wyróżniającą Oleśnicę wśród innych pochylni jest przejście przez torowisko drogi lokalnej, stąd będąc na Oleśnicy można czasem zaobserwować, jak pragnący przejechać na drugą stronę torowiska samochód czeka aż „przejedzie” statek na wózku .

dangol napisał(a):Trawiasty odcinek jest tu najbardziej stromy z wszystkich pięciu (różnica poziomów 24,25 m, a może 24,5 m ? jak podają inne źródła).

Odczuwało się te 8 pięter

Na szczęście nie pionowo jak windą, więc tak bardzo nie czuliśmy tej różnicy poziomów.

Z dolnej stacji pochylni znów na Kanał. Po drodze minęliśmy jeden most, za nim był prosty odcinek Kanału wiodący do kolejnej pochylni.







Górną stację pochylni Jelenie było widać z daleka.







Jeszcze kilka dni przed wyjazdem istniało zagrożenie, że sprzed tej pochylni musielibyśmy rozpocząć powrót (a wówczas resztę rejsu zapewne spędzilibyśmy na Jezioraku ), gdyż pochylnia ta uległa awarii pod koniec kwietnia br., a konkretnie podczas prób uruchomienia szlaku wodnego przed nowym sezonem, uszkodzeniu uległa podpora dolna łożyska ślizgowego wału wodnego bębna napędowego. Ten zaledwie kilkukilogramowy element zablokował cały system! Trzeba było wykonać go od nowa…

Naprawa wciąż się przeciągała... Wieści o możliwości włączenia do ruchu były różne – czasem była to połowa czerwca, innym razem jego koniec . Ostatecznie pochylnia ruszyła w piątek 15 czerwca, a więc dzień przed rozpoczęciem naszego rejsu . Mieliśmy szczęście, iż naprawa przebiegła w miarę szybko – dla porównania, w ubiegłym doku z powodu awarii (usterka jednego z kół zębatych) na początku sezonu, pochylnia Oleśnica była wyłączona z eksploatacji aż do 10 sierpnia…
Usterek na pochylniach można się niestety spodziewać, pomimo rewitalizacji szlaku wodnego zakończonej w maju 2015 r., gdyż zabytkowy Kanał funkcjonuje tak, jak został w XIX wieku zrobiony, a eksploatowany jest ponad miarę. Twórcy Kanału nie przewidywali takiego obciążenia pochylni – rocznie pokonuje je ponad 2,5 tysiąca pływadeł wszelakich.

Na szczęście naprawili nam na czas
Łódka na wózek i zjazd (21,99 m różnicy poziomów – wg innych danych 22,5 m)…
Pokonanie pochylni zajęło nam 15 minut (11:30-11:45).
Przy dolnej stacji pochylni Jelenie trzeba uważać na silny boczny prąd wywołany przez wodę wypływającą z dużą siłą z kanału wylotowego. Łódka nie bardzo się wtedy nas słucha, a jak do tego dojedzie jeszcze mocny wiatr…

Przy dolnej stacji, po prawej stronie znajduje się nabrzeże z pachołkami do cumowania. My jednak popłynęliśmy dalej .

Wodny odcinek pomiędzy Jeleniami a ostatnią pochylnią na szlaku jest najkrótszy ze wszystkich, więc wkrótce przepłynęliśmy pod mostami drogi Jelonki-Pasłęk (żelbetowy most łukowy z 1911 r. – obecnie kładka dla pieszych, obok niego stalowy trzyprzęsłowy most drogowy z 1990 r.). Tuż przy mostach jest parking i pole namiotowe, a po drugiej stronie Kanału miejsce odpoczynku przy szlaku rowerowym.





Krótko po minięciu mostów, widać górną stację pochylni Całuny, która ma najmniejszą ze wszystkich różnicę poziomów (13,83 m ) .
Pochylnia Całuny jest młodsza od pozostałych pochylni o około 33 lata. W 1850 r. obok dzisiejszej pochylni wykonano pięć drewnianych śluz komorowych od strony Elbląga, ale już w trakcie ich budowy pomysł śluz budził wątpliwości. Problemem było zaopatrzenie w wodę w ilościach niezbędnych do śluzowania statków.
Po wybudowaniu czterech pochylni: Jeleni, Oleśnicy, Kąt i Buczyńca w latach 1860-1861, odcinek ze śluzami komorowymi na wysokości Całun stanowił wąskie gardło całego Kanału.
Pierwsze projekty likwidacji pięciu śluz i zastąpienia ich pochylnią podobną do pozostałych, powstały już w 1864 r. Budowa Całun została jednak zakończona dopiero w 1883 r. Odcinek kanału z pochylnią wykonano równolegle do kanału ze śluzami, ruch jednostek pływających mógł więc trwać bez przerwy.
W przeciwieństwie do pozostałych pochylni napędzanych kołem wodnym, na Całunach maszynę wyciągową napędza turbina. Zmiana koncepcji napędu (z koła wodnego na turbinę) prawdopodobnie była jedną z przyczyn odłożenia w czasie budowy pochylni w Całunach.

Nabrzeże z pachołkami do cumowania na czas oczekiwania na czerwone światło, umiejscowione jest przy prawym (wsch.) brzegu, obok jest budynek maszynowni (zejście z wału po schodkach, tu wnosi się opłaty za wszystkie pochylnie, gdy płynie się Kanałem w przeciwnym kierunku).





Pochylnię przepłynęliśmy w 15 minut (12:10 -12:25)…
Całuny mają wysoki wózek, podobnie jak Buczyniec . Na pozostałych pochylniach wózki są prawie o połowę niższe.

Filmik:

Większy obraz TU







Zanim popłynęliśmy dalej, zrobiliśmy sobie krótką przerwę , cumując przy nabrzeżu przy dolnej stacji pochylni, przy prawym (wsch.) brzegu Kanału. Jest tam toj-tojka oraz wyznaczone miejsce na stoły i ławki, ale podczas naszego rejsu jakoś słabo ono wyglądało.



Na Całunach spotkaliśmy się z drugim calipsiakiem należącym do naszej firmy czarterowej. Załoga hausboota Wolne Od Szefa płynęła w kierunku przeciwnym do naszego. Startowali z Elbląga, mieli już za sobą ten fragment Pętli Żuławskiej, który był w naszych planach (ale w odwrotną stronę ).



Największy „tłok” przy wjeździe na pochylnie widzieliśmy tu właśnie.



Całuny opuściliśmy o godzinie 13-tej.

Przed nami ostatni odcinek Kanału Elbląskiego (6,3 km od pochylni Całuny) prowadzący do jeziora Druzno.

Przepłynęliśmy pod dwoma mostami: pierwszy już 1,2 km od dolnej stacji ( betonowy łukowy z 1914 r. na drodze łączącej wioski Jelonki i Druzno), drugi po kolejnych 1,9 km, w osadzie Klepa. Kanał jest miejscami dość zarośnięty, w większości poprowadzony uregulowanym korytem rzeczki Klepiny. Tereny wokół są bagniste, a łąki za wałem często poniżej poziomu wody w kanale. Dotarliśmy na Żuławy Wiślane! Region niewątpliwie wart obejrzenia nie tylko ze szlaku wodnego, ale ... nie tym razem.







Po 3,2 km od ostatniego mostu, na 52 kilometrze Kanału (tu się kończy ), około 13:45 wpłynęliśmy na jezioro Druzno (na wielu mapach figuruje pod nazwą Drużno).

Jezioro przepływa się szlakiem wyznaczonym bojami. Boki toru wodnego są mocno zarośnięte, więc trzeba płynąć środkiem szlaku, aby nie okręcić zielskiem śruby.

Trasa przez Druzno ma długość 10 km. Jest to największe jezioro na naszej trasie, teoretycznie jego powierzchnia to ( wg różnych źródeł) 1147,5 ha … 1446 ha … 1790,1 ha… W praktyce raczej mniej , bo bagniska i mokradła w większości mało są podobne do tego, co powszechnie uważamy za jeziora . Płytki deltowy akwen zarasta i zanika, średnia głębokość 1,2 m, ale poza torem wodnym jest znacznie płycej, chociaż ponoć trafiają się miejsca głębokości 2,5 -3 m. Lustro wody znajduje się na wysokości 0,1 m n.p.m., a więc dno znajduje się poniżej poziomu morza.



Od 1966 r. jezioro ( i przyległe do niego tereny) stanowi rezerwat przyrody, dodatkowo objęte jest ochroną (Obszar Natura 2000) jako siedlisko i miejsca gniazdowania wielu gatunków ptaków wodnych i błotnych. Wielkie przestrzenie zarośnięte trzciną, sitowiem, grążelami, grzybieniami i nenufarami to schronienie dla ponad 200 gatunków ptaków.

Za jeziorem nie ma już Kanału. Wypływa z niego rzeka Elbląg (mnie podoba się bardziej jej druga nazwa – Elblążka ), nią dalej wiedzie szlak wodny.







Na prawo od toru wodnego na rzece Elbląg, w pobliżu wsi Janów, znajdowała się staropruska osada z czasów Wikingów - Truso…

Od lewej do rzeki Elbląg dopływa Tina, niedaleko jej ujścia, pomiędzy wioseczkami Raczki Elbląskie i Tropy Elbląskie, znajduje się miejsce dawniej uznawane ze największą depresję w Polsce (1,8 m poniżej poziomu morza). Obecnie musiało ono oddać pierwszeństwo punktowi niedaleki Osłonki (wieś nad Szkarpawą), gdzie poziom poniżej morza to 2,1 m…

Elbląg

3 km od końca jeziora Druzno przepływa się pod mostem kolejowym, za którym szlak wodny skręca w prawo i po 200 m przechodzi pod mostem drogowym trasy S7, już na przedmieściach Elbląga. Po kolejnych 800 m jest następny most drogowy. Na wsch. brzegu znajdują się tereny przemysłowe.

Kilometr od poprzedniego mostu znajduje się pierwszy z dwóch zwodzonych mostów Elbląga.

Most Dolny ma prześwit 2,80 m. Nie byliśmy pewni, czy nie zawadzimy o niego budą naszego hausboota, dlatego nie zaryzykowaliśmy przepłynięcia bez otwierania.



Była godzina 15:30, spóźniliśmy się pół godziny… Następne otwarcie miało być dopiero o 17-tej, ale to nie problem , gdyż i tak musieliśmy zrobić w Elblągu zakupy. Wprawdzie fajnie byłoby przycumować przy Bulwarach Zygmunta Augusta pomiędzy dwoma zwodzonymi mostami (nabrzeże z pachołkami cumowniczymi i widokiem na starówkę), ale miejsce przed Dolnym Mostem (przy dalszej części tych Bulwarów) i przystanią żeglugi też było OK .







Woju został „na straży”, a pozostała czwórka ruszyła w miasto. Oczywiście, nie w celach turystycznych, lecz bardziej przyziemnych

Od miejsca, w którym przycumowaliśmy Długi Weekend, na Stare Miasto było naprawdę blisko , więc po chwili byliśmy na placu Katedralnym.
Jak już wcześniej wspomniałam, na zwiedzanie czasu nie było, gdyż gdybyśmy przepuścili godzinę otwierania mostów, zmuszeni bylibyśmy nocować w którejś z elbląskich marin, a tego zdecydowanie nie chcieliśmy.

Tak więc, tylko rzut okiem z zewnątrz na katedrę św. Mikołaja…





Ulica Rybacka ...



Stare Miasto wygląda sympatycznie, chociaż jest raczej nowe , gdyż zostało w 60% zniszczone w 1945 r., a potem odrestaurowane w stylu bardziej współczesnym.

Stary Rynek…