Bałkańska pętla

BOŚNIA I HERCEGOWINA

Jesteśmy w Bośni i Hercegowinie. To kraj... nietypowy, niektórzy nazywają go tworem nieco sztucznym. Niby granicę przekroczyliśmy, a widok chorwackiej flagi jest dość powszechny. W wyniku ostatniej wojny kraje tworzące dawną Jugosławię zdecydowanie ujednoliciły się narodowościowo ("odmieńców" zamordowano lub wypędzono, część sama uciekła).

W Bośni i Hercegowinie jest inaczej. Jeśli szukać by miejsca, do którego pasuje określenie "kocioł bałkański", to najlepiej tutaj. Do dzisiaj mieszkają tu trzy wielkie grupy etniczne: Chorwaci, Serbowie i Boszniacy (słowiańscy muzułmanie). Niektórzy wciąż uważają się za Jugosłowian (Tito otaczany jest dość powszechnym szacunkiem, bez problemu można kupić koszulkę z jego wizerunkiem). Wcale nierzadkim widokiem są też flagi tureckie... Mieszkają tu wyznawcy trzech wielkich religii: muzułmanie, prawosławni, katolicy. Kraj tworzą dwa organizmy: Federacja Bośni i Hercegowiny i Republika Serbska (obie mają swojego prezydenta i premiera, flagę i godło).

Mapa tworzących kraj organizmów. Na czerwono Federacja Bośni i Hercegowiny, pozostały obszar to Republika Serbska (nie mylić z Serbią).


To godło Republiki Serbskiej. Oczywiście posługiwanie się serbską symboliką nieprzypadkowe (tereny Republiki Serbskiej zasiedlone są obecnie w 90% przez ludność serbską, niektórzy żądają przyłączenia do macierzy).


A tutaj godło Federacji Bośni i Hercegowiny. Łatwo się domyślić, kto jej terytorium zamieszkuje. Złota lilia w zielonym polu to symbol Boszniaków, biało-czerwona szachownica oczywiście Chorwatów. Serbów tu niemal nie ma (zaledwie 4%).


To niejedyny podział terytorium kraju. Jakby tego było mało, są jeszcze dwie krainy historyczne: Bośnia i dużo mniejsza Hercegowina. Nie muszę chyba mówić, że granice krain historycznych nie pokrywają się z tymi podanymi wyżej. Parę mapek, by choć trochę objaśnić ten religijno-narodowościowo-geograficzny galimatias.

Tu mapka krain geograficzno-historycznych. Hercegowina zajmuje tylko 20% powierzchni kraju i znajduje się na południu.


A tutaj na zielono zaznaczono tereny, na których większość stanowią Boszniacy (nie mylić z Bośniakami). Łatwo zauważyć, że mieszkają w zasadzie tylko na terenie jednej z dwóch części składowych kraju.


Podsumujmy więc. Jesteśmy w kraju Bośnia i Hercegowina. Na terenach Federacji Bośni i Hercegowiny. W historycznej krainie Hercegowina. Uff... Wybaczcie ten przydługi wstęp, ale moim zdaniem jest konieczny, by choć trochę zrozumieć specyfikę tego wyjątkowego państwa.

Na pierwszej stacji paliw tankujemy do pełna (dużo taniej niż w Chorwacji) i ruszamy na północ. Pierwszy cel to Počitelj.

Krzychooo napisał(a):BOŚNIA I HERCEGOWINA

Do dzisiaj mieszkają tu trzy wielkie grupy etniczne: Chorwaci, Serbowie i Boszniacy (słowiańscy muzułmanie).

Czyżby więc istniała jakaś mityczna Bosznia gdzie mieszkają Boszniacy i czym oni różnią się od Bośniaków? I tak inni uważają ich za zislamizowanych Chorwatów.

Krzychooo napisał(a):Kraj tworzą dwie federacje: Federacja Bośni i Hercegowiny i Republika Serbska (obie mają swojego prezydenta i premiera, flagę i godło).

Nie do końca, BiH składa się z federacji Bośni i Hercegowiny oraz z Republiki Serbskiej, a gdzie jest niby druga federacja, Republika Serbska nią nie jest.

MWN napisał(a):Czyżby więc istniała jakaś mityczna Bosznia gdzie mieszkają Boszniacy i czym oni różnią się od Bośniaków? I tak inni uważają ich za zislamizowanych Chorwatów.

Nie do końca. Może inni uważają ich za zislamizowanych Chorwatów, ale oni sami mają silne poczucie narodowej odrębności.

Bośniacy = ogólna nazwa społeczeństwa państwa Bośnia i Hercegowina, po prostu obywatele tego kraju (także Serbowie). Boszniacy = naród o południowosłowiańskim etnicznym pochodzeniu i języku odróżniający się od pozostałych Słowian południowych swoim religijnym i historyczno-politycznym doświadczeniem.

Cytując za Marinko Zekićem: W XIX wieku w rezultacie procesów integracji narodowej zaczęła się kształtować odrębna świadomość narodowa muzułmanów bośniacko-hercegowińskich, zwanych teraz oficjalnie Boszniakami (Bošnjaci), w odróżnieniu od wyrażającej przynależność regionalną nazwy Bośniacy (Bosanci).

MWN napisał(a):Nie do końca, BiH składa się z federacji Bośni i Hercegowiny oraz z Republiki Serbskiej, a gdzie jest niby druga federacja, Republika Serbska nią nie jest.

Tutaj oczywiście moja pomyłka. Dzięki za zwrócenie uwagi. Poprawiłem.

Sama BiH jest natomiast konfederacją czyli związkiem dwóch państw. Nie mogłem się nadziwić, że przez długi czas mieli dwie odrębne armie. Równie ciekawy jest podział Federacji BiH na kantony, z których każdy ma swój rząd. Tak więc w BiH jest 1 premier całej BiH, po jednym premierze dla Federacji BiH i Republiki Seerbskiej oraz 10 premierów kantonów Federacji BiH. W sumie mają 13 premierów. Strasznie zakręcone.

Tam nie ma jednego premiera, ale ten urząd sprawują 3 osoby z każdego narodu, a przewodniczący się zmienia co jakiś czas. NIE MA ON jednak pozycji jaką zwykle ma premier.

A na dodatek jeden okrąg Brcko jest zarządzany przez jakieś ciało międzynarodowe, czy jeszcze w inny sposób. nie wchodzi on jednak w system władzy państwowej - coś jakby District Columbia w USA.

Sami widzicie. Kocioł...

Co można zobaczyć w czasie kilku godzin w tej części Bośni i Hercegowiny? Wbrew pozorom niemało. W niewielkiej odległości od wybrzeża jest sporo wartych zobaczenia miejsc. Na pewno Mostar. Co jeszcze? Počitelj, wodospady Kravica, Blagaj, Međugorje. Niestety, wszystkich tych miejsc nie zdążymy odwiedzić, trzeba wybierać. Decydujemy się na taką trasę (Metković-Počitelj-Blagaj-Mostar-Imotski):


Počitelj. Znajduje się przy głównej drodze z Metković w kierunku Mostaru, jakieś 12km od przejścia granicznego. Nie sposób go przegapić, miasteczko widać z drogi. Auto zostawiamy przy drodze (jest dość szerokie asfaltowe pobocze) i ruszamy w górę. No właśnie... Widowiskowe, amfiteatralne usytuowanie miasteczka na dość stromym zboczu wzgórza tuż obok Neretwy w ogromnym upale staje się przekleństwem dla zwiedzających. Mimo wszystko idziemy w górę, choć dziewczyny trochę zrzędzą .

Pierwszy cel to widoczna u góry baszta. Wchodzi się po kamiennych schodach, tutaj w bardzo dobrym stanie, wyżej w kilku miejscach mocno sfatygowanych.


Mijamy XVIII-wieczną medresę (muzułmańska szkoła) z charakterystycznymi kopułami krytymi ołowiem.


Uff, jak gorąco. Nie ma jeszcze południa, a już 35 stopni C.


Jeszcze kawałeczek.


Nagrodą za wysiłek są widoki. Im wyżej, tym piękniej. Miasto jest bardzo stare, pochodzi z czasów rzymskich. We wczesnym średniowieczu stanowiło siedzibę piratów, który nabierali tu sił przed kolejnymi morskimi wyprawami po łupy. Najwięcej tu jednak śladów po Turkach, którzy władali tymi terenami od XV wieku. Pozostawili po sobie nie tylko wspomnianą medresę, ale i meczet z kopułą i smukłym minaretem.


I jeszcze kawałek w górę. Meczet Hadži-Alija ma prawie 500 lat. Mocno ucierpiał w czasie ostatniej wojny, na szczęście został zrekonstruowany. Za nim widoczna wieża zegarowa, też kilkusetletnia.

Panorama spod baszty. Miasto za czasów Austro-Węgier straciło na znaczeniu i opustoszało. Paradoksalnie, wyszło mu to na dobre. Uniknąwszy przebudowy czy rozbudowy, zachowało swój wygląd sprzed kilku wieków. Dzięki temu znajduje się na tzw. Liście Wstępnej (pierwszy z etapów w procedurze wpisania obiektu na listę UNESCO). To co? Może jeszcze wdrapiemy się na widoczne po lewej mury?


Znowu w górę.


Mijamy orientalne domy, położone wśród ogrodów i pędów winorośli.


Warto było się tu wspiąć. Widok na miasto z ciągnących się aż do baszty murów kapitalny.


Jest ryzyko, jest zabawa .


Widok na Neretwę, która wije się, płynąc w kierunku Adriatyku. Woda ma piękny kolor.


Krótko mówiąc: Počitelj jest absolutnie wyjątkowy. Baaardzo mi się podobał. Nie zohydził mi go nawet potworny upał.

Można dojechać samochodem na samą górę - trochę stromo , ale Kangoorowi poszło całkiem , całkiem
Pięknie tam i ciekawie , a mieszkający tam ludzie są bardzo mili i uprawiają miniogródki pomędzy skałami . . .


Pozdrawiam
Piotr

Twoje relacje należą do moich ulubionych i te zdjęcia... wspaniale jest się przy nich ogrzać w ten mroźny wieczór

Pocitelj i Blagaj niestety musieliśmy ominąć podczas ostatniego wyjazdu, tym bardziej tego żałuję patrząc na Twoje fotki, ale przynajmniej tutaj nacieszę oczy

piotrf

Autem na samą górę? Serio? Nie pomyślałbym. Pewnie od drugiej strony wzgórza.

@trevia

Dzięki za ujawnienie . Cieszę się, że Ci się podoba.

Krzychooo napisał(a):
Autem na samą górę? Serio? Nie pomyślałbym. Pewnie od drugiej strony wzgórza.

Trzeba przejechać przez parking przed restauracją i na szczycie skręcić w pierwszą szutrową drogę w lewo - opiszę ten wyjazd , jak w swojej relacji dotrę do Počitelj


Pozdrawiam
Piotr

MWN napisał(a):Tam nie ma jednego premiera, ale ten urząd sprawują 3 osoby z każdego narodu, a przewodniczący się zmienia co jakiś czas. NIE MA ON jednak pozycji jaką zwykle ma premier.

Upss. MWN wydaje mi się, że mylisz głowę państwa (u nas prezydent Komorowski), która w BiH składa się rzeczywiście z trzech osób, z szefem rządu (u nas Tusku), które w BiH jest mianowana przez Prezydencję (te 3 osoby) i zatwierdzana przez Wysokiego Przedstawiciela Unii. rzeczywiście kocioł

piotrf napisał(a):Trzeba przejechać przez parking przed restauracją i na szczycie skręcić w pierwszą szutrową drogę w lewo - opiszę ten wyjazd , jak w swojej relacji dotrę do Počitelj

Nie wiedziałem. Pewnie byśmy skorzystali, bo upał tego dnia był nieznośny. Dzięki za informację. Kawałek do przejechania (i opisania) masz (zanim dotrzesz z Rumunii do Hercegowiny) .