Indie grudzień 2023.

Po zwiedzaniu na nocleg pojechaliśmy do następnego „pałacu” w Khajuraho.

Hotel Isabel Palace https://www.guestreservations.com/hotel ... b498ce6da4

Jak wszyscy włączyliśmy farelki, w mieście zgasło światło. Świeczek było tylko tyle żeby oświetlić korytarz








Po dzisiejszym noclegu zorientowaliśmy się, że kierowca i pomocnik śpią w autokarze a nie z nami w hotelu.

23 grudnia, sobota.


Z powodu braku chętnych nie doszło do skutku safari w Panna NP. Uznałam, że do trzech razy sztuka i zaryzykuję, a Miruś powiedział, że nie ma głupich … Zgłosiły się cztery osoby, a wymagane minimum to pięć.

Jako alternatywę biuro zaproponowało wycieczkę do wodospadów, w których o tej porze roku nie ma wody Zwiedzać na miejscu nie było co, bo następnego dnia tutejsze świątynie mieliśmy oglądać z miejscowym przewodnikiem.
Pozostało dobrze się wyspać i pojechać tuk tukiem na rekonesans do miasteczka.

Ze względu na popularność tutejszych zabytków Khajuraho chociaż niewielkie, ma swoje lotnisko. Większa ilość turystów przyciąga dużą ilość naciągaczy, oszustów i handlarzy. Wychodząc na ulicę trzeba się liczyć z tym, że będziemy ciągle nagabywani i zaczepiani. Jedno „dziękuję, nie” i odwrócenie plecami na pewno nie załatwi sprawy. Przejście na drugą stronę ulicy też nie- „student” , który potrzebuje dofinansowania na podręczniki, ojciec chorych dzieci lub biznesmen, który ma rodzinę w Warszawie idzie z nami dalej i nie zważa na odmowę. Strasznie namolni są obnośni sprzedawcy różnego badziewia. Ale plagą szczególnie nieprzyjemną są żebrzące dzieci. Bose, brudne i obdarte- dotykają i szarpią za ubranie. Teoretycznie wysyłanie dzieci na ulicę jest zakazane i karane, powinny być w szkole. Co ciekawe dzieci nie zaczepiają własnych turystów, których jest więcej i w ogóle do nich nie podchodzą. Niestety, w większości miejsc byliśmy jedyną białą wycieczką. Nie było też, jak to widujemy w innych krajach, głośnych grup japońskich i chińskich. Ruch turystyczny jest bardzo mały w stosunku do tego sprzed covidu.

Z tuk tuka wysiedliśmy przy zaśmieconym jeziorku. Nie przeszkadzało to eleganckim panom myć się w nim i robić pranie.
Na straganie kupiliśmy owoce i kilka różnych herbat w jedynym większym sklepie samoobsługowym, na który trafiliśmy.

W jednej knajpce wypiliśmy kawę.














W drugiej ( Badri Seth Marwari Bhoj) zjedliśmy obiad. Mimo zapewnień kelnera, że będzie not spicy i tak było parzące. Sałatę we wszystkich knajpach i hotelach stanowi ten sam zestaw: pomidor, ogórek, czerwona cebula i różowo-żółta marchewka. Na zakończenie posiłku podają suche przyprawy, głównie anyż z kryształkami cukru.














W ciągu dnia było około 25 stopni, wiec chwilę mogliśmy spędzić na balkonie i tarasie swojego hotelu.













































Wieczorem musieliśmy też przepakować bagaże, tak żeby na następne dwa dni wystarczyły tylko małe plecaki. Na locie międzynarodowym walizka może mieć 23 kg, a na locie wewnętrznym liniami IndiaGo, który nas czekał z Varanasi do Delhi tylko 17kg. Taszczenie walizek do pociągu też było by kłopotliwe. Nie wszyscy skorzystali z tej możliwości, ale my ucieszyliśmy się, że autokar wracający do Delhi zabierze nasze walizki i będą czekały na nas w ostatnim hotelu.

Biuro zamieszcza na swojej stronie taką informację:
"Od dnia 09.11.2016 r. banknoty o wartości nominalnej 500 ("stare" 500 rupii) i 1000 rupii przestały być prawnym środkiem płatniczym w Indiach. Wprowadzono do obiegu "nowe" banknoty 500 rupii i 2000 rupii.
Jeśli Klienci zabierają ze sobą dolary amerykańskie należy pamiętać, że w Indiach nie są akceptowane banknoty wydane przed 2013 r. i /lub zniszczone, naddarte, itp."
Ponieważ byliśmy ostatnio w kilku krajach 'dolarowych" i nikt nie miał zastrzeżeń do naszej waluty, jakoż nie pomyślałam żeby sprawdzić datę na tych banknotach. Niestety, okazało sie, że nasze były sprzed 2013. Poratowała nas Pani Sylwia, nasza pilotka.

Ale tu w Kajuraho weszliśmy do kantoru i o dziwo pan wziął od nas te starsze dolary i to po kursie lepszym niż u Pani Sylwii.

24 grudnia, niedziela.


Mgła rano była już wczoraj, dzisiaj wydawała się jeszcze bardziej zawiesista. Na zwiedzanie wyjeżdżaliśmy o ósmej rano i słaba widoczność, utrudniająca fotografowanie, mało nam się podobała.
Wtedy jeszcze nie zdawaliśmy sobie sprawy z tego, jak bardzo ta mgła skomplikuje nam podróż.

Miejscowość słynie z zespołu hinduistycznych świątyń wzniesionych między IX a XII w. przez władców z dynastii Chandelów. Do 1838 roku , kiedy to odkrył je brytyjski inżynier, tak jak Ankor w Kambodży, budowle były ukryte w tropikalnym lesie. Z osiemdziesięciu pięciu pozostało dwadzieścia całych i trochę ruin. Ustawione są one w trzech grupach tworzących kompleks zachodni, wschodni i południowy. Po wykarczowanej dżungli nie ma śladu, wokół zabytków są strzyżone i podlewane trawniki.
W zachodniej grupie zobaczyliśmy Kandariya Mahadeva Temple, uważaną za największą i najważniejszą (choć archeolodzy odgrzebali już pozostałości większej świątyni), Świątynię Sześćdziesięciu Czterech Jogiń, Chitragupta Temple, Lakszmana, Matangeswara i Varaha Temple.

To co wyróżnia świątynie z Khajuraho to rzeźby na ścianach zewnętrznych i wewnątrz przedstawiające bóstwa, ludzi i zwierzęta w sytuacjach mało religijnych. Oglądamy tu między innymi twardą pornografię obejmującą seks grupowy i zoofilię. Ale większość świątynnych rzeźb to przepojone zmysłowością arcydzieła chwalące miłość, czułość i piękno zjednoczenia; bez względu na treść, rzeźby świątynne w Khajuraho są po prostu doskonałe. Szczególnie piękne są postacie kobiet, które wyglądają jak żywe. A facet z torebką (pierwowzór dla Prady?) to mistrzostwo świata.

Przyznam, że gdyby nie miejscowy gaduła, który nam tłumaczył na co patrzymy, sami przeoczylibyśmy wiele szczegółów. Z odległości kilkunastu metrów świątynie ginęły we mgle, widoczność poprawiła się koło jedenastej, jak już musieliśmy opuścić kompleks. Ale z bliska rzeźby były dobrze widoczne.

Istnieje kilka teorii, które próbują uzasadnić skąd w świątyniach wzięły się takie niesakralne i grzeszne dzieła. Jedna z nich głosi, że miały być artystyczną wizją i ilustracją Kamasutry. Takie tłumaczenie najbardziej pasuje producentom i sprzedawcom pamiątek z reprodukcjami rzeźb- magnesików, kart, widokówek. Inna teoria mówi, że oglądając wyuzdane sceny młodzi mnisi ćwiczyli wolę, a młodzieńcy, którzy w przyszłości mieli stać się mężami, poznawali techniki. Najprawdopodobniej taki, a nie inny wygląd przybytków w Khajuraho, ma związek z kultem tantrycznym, którego wyznawcami byli ich budowniczowie – władcy z dynastii Chandelów.

Tajemnice tantryzmu były pilnie strzeżone, ale w czasie swoich uroczystości wyznawcy składali ofiary z ludzi i przekraczali wszelkie tabu oraz granice moralne, usprawiedliwiając to oczekiwaniami bóstwa. Obrządek odbywał się w miejscach strasznych i ponurych, często na polach kremacyjnych, wśród niedopalonych stosów i ludzkich popiołów, oczywiście nocą. Jedzono, zakazane na co dzień, mięso i ryby, odbywano stosunki seksualne z kobietami nieczystymi rytualnie, wykluczonymi, wywodzącymi się z najniższych kast. Co tam się działo ponadto, nigdy się nie dowiemy, wiemy natomiast, że wszystkie te „okropności” czyniono w celu wzniosłym – oczyszczenia i osiągnięcia zjednoczenia z bóstwem.

Wschodnia grupa świątyń to przede wszystkim budowle dżinijskie, przepiękne i wywierające niemniejsze wrażenie niż świątynie z grupy zachodniej. Nas intrygowały stroje i zachowanie odwiedzających te miejsca Hindusów.

Ciekawostką była też ogromna ilość szczurów zamieszkująca te przybytki, zwłaszcza w sytuacji jak musieliśmy tam wchodzić boso, a zwierzątka biegały nam między nogami. Nie gryzły, bo miały wystarczającą ilość ryżu ze składanych ofiar.

„Najuboższa” podobno jest grupa południowa, złożona z dwóch świątyń i ruin, do których już nie pojechaliśmy.


Przerwa na warsztat i sklep z kopiami płaskorzeźb, które przed chwilą oglądaliśmy. Sprytnie panowie to dłubali, jak będę budowała własną świątynię, na pewno u nich coś zamówię.






























Obiad zjedliśmy w knajpie, która miała w ofercie jedzenie chińskie. Było dobre i przyprawione tak jak lubimy. A piwo to chyba jedno tu istnieje, innego niż z koliberkiem przez dwa tygodnie nie widzieliśmy.

Po południu wyruszyliśmy na dworzec kolejowy do Satny. Od 17.10 mieliśmy zaplanowane osiem godzin jazdy nocnym pociągiem do Varanasi.

Kolację na drogę otrzymaliśmy w pudełkach i prawie w całości oddaliśmy zaczepiającym nas żebrakom. Okazuje się, że takie dary wcale ich nie zadowalały, po prostu chowali to do torby i dalej wyciągali ręce po pieniądze.


























Oczekiwanie na pociąg było bardzo stresujące, udzielało nam się zdenerwowanie naszego miejscowego przewodnika, który odpowiadał za zapakowanie nas do odpowiedniego składu, a do ostatniej chwili nie było wiadomo gdzie zostanie podstawiony. W międzyczasie odprawiono kilka składów prowadzących wagony sypialne z kratami, bez okien; to co tam widzieliśmy (i czuliśmy zapachy) wywoływało coraz większy niepokój. Zdecydowanie nie chciała bym w taki sposób podróżować samodzielnie.

Informacja o tym który tor i sektor pojawiła się dopiero w momencie jak pociąg wjeżdżał. Na szczęście nasze wagony wyglądały inaczej niż te, do których wcześniej zaglądaliśmy. Pary miały miejsca obok siebie, ale grupa była rozproszona w trzech wagonach. Dostaliśmy po dwa czyste prześcieradła, był koc i poduszka. Przemycony łyczek rumu skutecznie nas uśpił. Alternatywą była herbata z mlekiem od sprzedawcy, który krążył po wagonach.











































































O ile pociąg przyjechał w miarę punktualnie, to przed Varanasi dorobił godzinę opóźnienia. Nie wysiadaliśmy na stacji końcowej, więc te przystanki w polu przed samym końcem podróży były znowu stresujące. Na sygnał, że to już, wyszliśmy do korytarza. Okazało się, że jednak jeszcze nie i można wrócić na miejsce. Pomyślałam, że nie będę się już kręcić i usiadłam na rozkładanym siedzeniu blisko wyjścia. Zatrzymaliśmy się pod semaforem i do wagonu wskoczyło dwóch wyrostków, o wyraźnie niecnych zamiarach. Szybko podniosłam się i pchnęłam drzwi wahadłowe do wewnątrz, a w tym momencie zbir szarpnął mnie za ramię, usiłując zerwać torbę. Zdążyłam wejść do środka, a on jeszcze zajrzał za zasłonkę pierwszego przedziału w poszukiwaniu łupów. Gdyby ktoś z tej strony położył bagaż, w tym momencie na pewno by się go pozbył. Tak doświadczyłam, że wszystkie ostrzeżenia przed niebezpieczeństwami nie są przesadzone.