napisał(a) Jolanta M » 22.03.2005 13:02
Dobar dan Klapo!
Już Wielki Tydzień. Mówiliśmy o Niedzieli Palmowej. Teraz kilka słów o innych chorwackich wielkanocnych zwyczajach, głównie o Pisance.
"Velika subota ima puno tradicijskih obilježja; toga dana isprepleću se crkveno-religijski rituali s narodnim običajima: bojaju se jaja i pripremaju posebna uskrsna peciva i jela.
Posebno važno mjesto u tradicionalnim običajima zauzima Pisanica kao simbol Uskrsa. Jaje je izvor života, simbol početka i buđenja, a kada se to isto jaje prošara bojama i ukrasima, postaje Pisanica koja ima magičnu moć. šareno jaje simbol je ljubavi, a zaštiti će i od zlih sila, pa je tako dobro kod oranja i sjetve baciti ljuske, k tome blagoslovljene, da s njive pobjegnu štetočine. Nekoć je Pisanica bila i neka vrsta ključa što je otvarao sve brave koje su zatvarale vrata dobrosusjedskih odnosa. Prenosilo je sputavane želje, nade i očekivanja. Danas je simbolika Pisanica pomalo zaboravljena, no još uvijek je za Vuzem očekivani dar koji svakoga veseli. Pa ako i nije za poklon, lijepo obojano ili iscrtano tradicionalnim ornamentima ukras je svakog blagdanskog stola."
Czyli mniej więcej:
"Wielka Sobota posiada wiele tradycyjnych obchodów; tego dnia przeplatają się kościelno-religijne z ludowymi zwyczajami: maluje się jajka i przygotowyje specjalne wielkanocne pieczywo (wypieki) i potrawy.
Szczególnie ważne miejsce w tradycyjnych zwyczajach zajmuje Pisanka jako symbol Wielkanocy (Zmartwychwstania). Jajko jest źródłem życia, symbolem początku i przebudzenia, a kiedy się to samo jajko ubarwi kolorami i ozdobami, powstaje Pisanka, która ma magiczną moc. Malowane jajko jest symbolem miłości, chroni przed złymi mocami... jest dobrze podczas orki i siewu rzucić skorupki... dla błogosławieństwa, żeby z roli uciekły szkodniki. Czasem Pisanka była pewnym rodzajem klucza który otwierał wszystkie kłódki zamkniętych drzwi dobrosąsiedzkich stosunków. Dzisiaj symbolika Pisanki jest trochę zapomniana, ale jeszcze wciąż jest na Wielkanoc oczekiwanym darem, który każdego cieszy. Nawet jeśli nie na prezent, pięknie pomalowane czy ... (iscrtano... pewnie od "crta" - kreska, linia ...jak to po polsku... wydrapane, napisane... brak mi właściwego słowa) tradycyjnymi ornamentami są ozdobą każdego świątecznego stołu."
Hmmm... Bogata jest symbolika Pisanki. Pisanka otwierająca zamknięte drzwi, dawana w prezencie jako znak miłości nie tylko tym lubianym, ale i tym niekoniecznie, co oczywiście sprawiało, że w miejsce zimna pojawiało się ciepło.
Ciekawe... Podoba mi się.
W Polsce może też było podobnie? Na pewno to nie była tylko ozdoba.
Wstyd, ale... nie wiem.
Cóż, Klapo! Wielkanoc się zbliża.
Malujmy Pisanki! (jak to na hrvatski?) Ja bym wymyśliła "bojajmo Pisanice"
, a jak jest naprawdę?
Milog dana svima!
Jola