Dolny Śląsk i nieco dalej... (Gochy)

Z gabinetu można zaglądnąć do pokoju rezydentki.




W drugą stronę wejście wiedzie do jadalni.

Kolejne pomieszczenie to sień gospodarcza, z której przechodziło się do kuchni (a z niej jest wejście do spiżarni).





Pokój dziecięcy…



Izba czeladna (sąsiaduje z nią pokój służby )…

Ośmiorak z Rudy Pilczyckiej wybudowany został około 1914 roku przez cieślę zatrudnionego na stałe w majątku Władysława Zamojskiego, właściciela dóbr Pilczyca. Obiekt jest przykładem wielorodzinnego drewnianego domu folwarcznego z XIX wieku przeznaczonego dla służby dworskiej. Mieszkały tam cztery rodziny, Do 1945 roku ośmiorak stanowił własność prywatną rodziny Zamojskich, a następnie, po upaństwowieniu folwarku przeszedł na własność gminy Słupii, a od 1977 roku należał do gminy Łopuszno.
Część pomieszczeń pełni obecnie funkcję pokoi gościnnych. W jednej z izb odtworzono murowany piec chlebowy, w sezonie turystycznym można trafić (nam się nie udało) na pokazy pieczenia chleba i przyrządzania tradycyjnych potraw oraz ich degustacje.

Sektor świętokrzyski zaczyna się wiatrakami .



Pierwszy z nich, to „paltrak” (wiatrak rolkowy) z Grzmucina wybudowany w 1921 r. Wiatrak pracował do roku 1950.







Obracał się cały budynek osadzony na centralnym drewnianym słupie oraz na stalowych wózkach z rolkami, poruszających się na żelaznej szynie, zamocowanej do murowanego fundamentu o kształcie koła. „Paltrak” obracano do kierunku wiatru za pomocą ręcznego kołowrotu z liną, zwanego „babą”.









Wiatrak „koźlak” z Janika został wybudowany w 1861 roku, nie stał wówczas w Janiku. Trafił tam w 1954 roku, gdzie pracował przez kolejne 10 lat. Dokonano wtedy kilku przeróbek, wymieniając m.in. „koło paleczne”, „śmigi”, a także zużyte kamienie młyńskie, odsiewacze oraz skrzynię mączną .

Chałupa z Umra (wieś w pobliżu rzeki Bobrzy) zbudowana około 1863 roku.







Zagroda z Sukowa z chałupą włościańską zbudowaną w 1774 r. , w skansenie od 1983 r. Wewnątrz prezentowany jest warsztat plecionkarza.



Zagroda z Sierżaw (Pasmo Sieradowickie w Górach Świętokrzyskich) została wybudowana w 1857 roku, później została rozbudowana.

Chałupa z Woli Szczygiełkowej została wybudowana w 1870 roku. Po przeniesieniu do skansenu, wnętrza chałupy zaaranżowano na izbę szkolną z lat 30 XX wieku i mieszkanie nauczycielki.









Drewniana kapliczka z Dębna została zbudowana około 1880 roku. We wnętrzu znajduje się ołtarz Matki Boskiej Niepokalanej.



Chałupa ze Słupi Starej (wieś na północnych stokach Pasma Jeleniowskiego) powstała około 1840 roku, obecnie prezentowany jest w niej dom pszczelarza.

Chałupa znajdująca się w zagrodzie z Bielin powstała w 1789 roku, wybudowana została na potrzeby dworskiego wytwórcy gontów. Pierwszym znanym z nazwiska właścicielem chałupy był od 1851 roku Szymon Domagała, zamożny rolnik. W posiadaniu Domagałów chałupa była do roku 1958. Po wykupieniu przez Muzeum Świętokrzyskie w Kielcach, do 1974 roku udostępniana była turystom jako punkt etnograficzny „in situ” (w miejscu). W 1974 roku została rozebrana, po czym w 1982 roku przeniesiona do skansenu w Tokarni. Obiekt należy do najstarszych XVIII-wiecznych zabytków architektury wiejskiej zachowanych na Kielecczyźnie.











W sieni można zobaczyć warsztat rzemieślnika „gonciarza” z kompletem narzędzi. Bogate wyposażenie izby mieszkalnej jest charakterystyczne dla zamożnej rodziny wiejskiej z połowy XIX wieku. Według tradycji, izbę, która była największa we wsi, wynajmowano na wesela.





W skład zagrody wchodzą też: kryta strzechą obórka z Brzezin (1916 r.) oraz stodoła z Radkowic (II połowa XIX w.).

Chałupa stojąca w zagrodzie z Okołu została zbudowana w 1920 roku, jej ściany w 1934 roku zostały oszalowane deskami. W czasie II wojny światowej budynek był punktem kontaktowym partyzantów, dziś w jego wnętrzu urządzono ekspozycję nawiązująca do tamtych wydarzeń. Pod domem odtworzono tunel umożliwiający cichą i szybką ucieczkę. Podkop o wysokości 1 metra prowadził z komory do szopy przylegającej do domu. Ruchoma deska w podłodze kryła wejście do tunelu, jego wylot w przybudówce do chałupy zamaskowano stertą drewna. W ścianie szopy obluzowano jedną z desek – odchylając ją, można było szybko uciec na zewnątrz.



Z wielką chęcią weszłabym do wszystkich chałup w sektorze świętokrzyskim, ale wtedy, gdy my zwiedzalyśmy tę część skansenu, była tam również jakaś dość liczna grupa z przewodnikiem. Nie chciało nam się czekać na swoją „kolej” na wejścia, więc ruszyłyśmy dalej…
Przydrożna słupowa kapliczka z Bielin (koniec XIX w.) znajdująca na tyłach zagrody z Radkowic, przy ścieżce wiodącej w kierunku sektora lessowego.

Przed nami sektor lessowy…







Chałupa z Kobylnik zbudowana została w I połowie XIX w.







Ww wnętrzu chałupy można zobaczyć ekspozycję przedstawiającą fragment obrzędu weselnego związanego z „oczepinami”. Wyposażenie izby, w której eksponowany jest fragment wesela, pochodzi z 20-lecia międzywojennego.

Modrzewiowa chałupa ze Świątnik została zbudowana w 1758 roku. Wieś Świątniki słynęła w XIX wieku z tkaczy zwanych niciorzami, tkających na krosnach płótno lniane.









Wiatrak „holender” z Pacanowa wybudowany został w 1913 roku, pracował do lat 50.XX wieku. W 1976 roku został zakupiony dla Muzeum Wsi Kieleckiej, a w roku 1993 rozebrano i przeniesiono go do skansenu, gdzie doczekał się montażu w 2009 roku





W sektorze lessowym jest jeszcze kilka obiektów tu nie pokazanych, można je zobaczyć na stronie internetowej skansenu.
Figura św. Jana Nepomucena wykonana w 1844 roku z wapienia pińczowskiego, do skansenu została przeniesiona z lapidarium w Podzamczu Piekoszowskim.

Sektor nadwiślański z młynami wodnymi odpuściłyśmy całkowicie, zgodnie bowiem uznałyśmy, że pora opuścić skansen i znaleźć jakieś miejsce obiadowe (mała karczma przy skansenie nie była dla nas odpowiednia na spożycie konkretnego posiłku ).
Po drodze do wyjścia, zaglądnęłyśmy jednak do wcześniej odpuszczonych (lecz teraz też nie wszystkich) obiektów sektora małomiasteczkowego.

Dom z Wąchocka wybudowany około 1870 roku (wchodził w skład wielobudynkowej zagrody) w skansenie służy jako atelier małomiasteczkowego fotografa okresu międzywojennego. Jedną z cech charakterystycznych chałupy jest brukowana sień przejazdowa, do której prowadzą dwuskrzydłowe wrota wykonane z desek.









Dom z Ćmielowa, wybudowany w 1800 roku …

Sobków

Jedna z uczestniczek BBW była w tych okolicach dwa lata temu, nocowała wówczas w Zamku Rycerskim w Sobkowie i dobrze wspominała jedzenie w tamtejszej restauracji. Ponieważ z Tokarni do Sobkowa nie jest daleko, toteż przyklasnęłyśmy pomysłowi, aby na obiad podjechać tam właśnie .





XVI-wieczną fortalicę w Sobowie wraz z ruinami XVIII-wiecznego pałacu z pewnością fajnie byłoby poznać lepiej, niż jedynie z poziomu restauracyjnego stolika, na to jednakże czasu nie było. Z historią tego miejsca można się troszkę zapoznać w wikipedii, nieco więcej jest natomiast chociażby TU. Ja pokażę jedynie kilka fotek ruin dworu z zachowanymi kolumnami jońskimi (tyle, że zdjęcia zrobione zostały właśnie z okolic stolika na majdanie).

Hotel Zamek Rycerski i restauracja „Pod zakutym Łbem” mieszczą się w zabudowaniach gospodarczych w obrębie murów obwodowych fortalicji. Czas tam spędzony wspominam bardzo dobrze.



Resztę środy spędziłyśmy w Świętej Katarzynie, gdzie miałyśmy zarezerwowane noclegi.

Święta Katarzyna i Łysica

Na czwartkową wycieczkę wyruszyłyśmy dopiero około godziny 11-tej, cel bowiem nie był zbyt odległy – Łysica.



Pierwszy popas miałyśmy już wkrótce , przy piwku w „Smacznej Chatce” świętowałyśmy imieniny jednej z „Czarownic”.





Po jakiejś godzince, ruszyłyśmy na wędrówkę.



Kościół św. Katarzyny przy klasztorze Bernardynek…



Po nabyciu biletów wstępu do Świętokrzyskiego Parku Narodowego (8 zł, ulgowy 4 zł) , rozpoczęłyśmy podejście.

XIX-wieczna kapliczka św. Franciszka stoi na malej polanie, powyżej źródełka o tej samej nazwie.





Ciut więcej wspomnę o nich „w drodze powrotnej”, teraz idziemy dalej . Za kaplicą stromizna rośnie, ale nie jakoś strasznie ostro. Szlak nie jest wymagający, miejscami ścieżka jest obramowana drewnianymi barierkami, czasem kamienistą ścieżkę przykrywają drewniane schodki.











Szlak nie jest niestety widokowy, gdyż Łysica jest niemal w całości porośnięta lasem (niżej jest to las jodłowo-bukowy, w górnych partiach jodłowy)