Wyspę Keros, znacznie większą i wyższą niż obie Koufonissi, widzieliśmy właściwie przez cały czas naszych spacerów
. Fizycznie jednak
nie mieliśmy szans jej odwiedzić (od 1968 na wyspie nikt nie mieszka, ze względu na wykopaliska jest niedostępna dla turystów), ale nadarzyła się okazja zapoznania się chociaż troszkę z jej historią
...
W jednym z budynków w pobliżu plaży Ammos (a konkretnie przy skwerku z pomnikiem, niedaleko starej studni) była akurat wystawa poświęcona tamtejszym wykopaliskom. Szansa na zobaczenie wystawy niepowtarzalna
, gdyż akurat tego dnia kończyło się jej otwarcie trwające od połowy lipca, na dodatek wstęp był bezpłatny
.
Co prawda, wystawa nieduża, a najciekawsze eksponaty znalezione na Keros można zobaczyć jedynie w muzeach archeologicznych, chociażby w Atenach czy Naxos... Mimo wszystko cieszę się, że w ostatnim momencie zwróciliśmy nań uwagę
i udało się co nieco dowiedzieć o pozostałościach tamtejszej osady wczesnocykladzkiej oraz zobaczyć jakieś przedmioty wydobyte przez archeologów podczas wykopalisk prowadzonych w ostatnich latach...
Wiekowe znaleziska pochodzą z małej wysepki Daskalio (Δασκαλιό) tuż przy wybrzeżu wyspy Keros, a także z obszaru cypla Kavos Daskalio.
4500 lat temu Daskalio była połączona z Keros wąskim pasem ziemi, na skutek procesów geologicznych została odseparowana około 1500 – 1000 p.n.e.
Według niektórych
to Keros a nie Delos jest mityczną Asterią, na której Latona urodziła Zeusowi bliźniaki Artemidę i Apolla. Asteria brała udział w wojnie trojańskiej z flotyllą 12 okrętów… W starożytności, po wojnach perskich, wyspa nosiła nazwę Keria lub Kereia.
Pierwsze odkrycia archeologiczne na Keros miały miejsce w 1884 r., wówczas znaleziono tam marmurowe wczesnocykladzkie figurki , które zainspirowały takich artystów jak Pablo Picasso czy Henry Moore…
W 1958 r. odkryto „skarb Keros”, około 350 cykladzkich idoli. Wykopaliska z 2006 r. wykazały, iż figurki pochodzą sprzed około 4500 lat, niemal wszystkie z nich były rozbite, tylko 12 było całych… Poza figurkami, znaleziono też trochę marmurowych naczyń i glinianych garnków. W latach 50-60-tych XX wieku nielegalni handlarze antykami
skradli z wyspy znaczna ilość cykladzkich znalezisk.
Badania wykazały, że znalezione starożytne figurki
zostały rozbite już w starożytności, najprawdopodobniej zniszczono je na innych wyspach, do Keros trafiły już porozbijane. Idole pochodziły z Naxos, Amorgos i Syros, być może nawet z Grecji kontynentalnej, co według archeologów świadczy o tym, iż Keros była ważnym miejscem kultowym dla mieszkańców okolicznych wysp w epoce wczesnego brązu, prawdopodobnie pierwszym ważnym centrum kultowym w egejskiej prehistorii. Dostarczanie na Keros celowo rozbitych idoli mogło być ostatnią fazą jakiegoś rytuału…
Z Keros pochodzi
ponad połowa wszystkich dotychczas odkrytych figurek cykladzkich. Cykladzkie idole nawiązują kształtem do sylwetki wyspy Keros, z daleka przypominającej leżącą ciężarną kobietę. Tylko około pięć procent cykladzkich figurek przedstawia mężczyzn, którzy w odróżnieniu od kobiet ukazywani są zazwyczaj podczas wykonywania jakiejś czynności. W tej grupie cykladzkich rzeźb jest kilka przedstawiających mężczyznę grającego na harfie. Dwóch najsłynniejszych harfistów (Arpistis) to pochodzący z Keros muzyk występujący obecnie w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Atenach (powyżej) , drugi znajduje się obecnie w Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku. W ateńskim muzeum jest też figurka Avlistis - myzyka z Keros grającego na podwójnym flecie . Figurki z ateńskiego muzeum datowane są na 2800-2300 p.n.e., a nowojorska na 2800-2700 p.n.e.
(fotka z netu)
(fotka z netu)
(fotka z netu)