... po roztańczonej Mazowsza krainie ...

[longtom]

Tomku, jestem z Ciebie dumny.

Wiadomo, zasługi dziadka spłytwają na wnuka.

Pozdrawiam,
Wojtek

Przypomniało mi się, rzadko używane słowo:

splendor

[weldon]

W Warszawie, kiedyś, były rody. Były.
Bardzo dużo zrobiły dobrego dla miasta, niewiele przetrwało, ale akurat dzieło Lindleya, no i jego współpracowników, nie tylko, że zrobiło dla Warszawy dużo dobrego, to jest jedną z tych nielicznych rzeczy, które przetrwały do dziś.

Warszawy nie da się wyuczyć, ale też nie da zapomnieć. To pozostaje ...

To co się zdarzyło jakiś czas temu każę szukać warszawskich śladów po całej Polsce: Gdańsk, Szczecin, Poznań, Wrocław ...

Warszawiacy uciekali przed NKWD po całej Polsce, a każdy ślad po tym jest cenny.

Longtom, jak widzę pochodzi właśnie z takiego rodu, z którego mogę być dumny, tak samo, jak są ludzie, którzy reprezentują innych, którzy niszczyli tu wszystko i do których nikt, nigdy, mnie nie przekona.

Mariusz też wspominał, że jego tata, bodajże mieszkał w Warszawie.

Kurcze, jeszcze poznajdujemy wspólne korzenie


W każdym razie Tomkowego pradziadka nie uściskam, a Tomka, przy najbliższej okazji, jak najbardziej

[weldon]

Nie bez kozery wstęp o Łazienkach poczyniłem od Zamku Ujazdowskiego.

Historia Łazienek Królewskich zaczyna się właśnie od Jazdowa -grodu książąt mazowieckich.
Drewniano-ziemna warownia była usytuowana na tarasie skarpy wiślanej, obok przeprawy rzecznej istniejącej od XII wieku.

Gród przetrwał do najazdu Rusinów i Litwinów w 1262 roku. Zginął wówczas książę Ziemowit I. Ten tragiczny moment otwiera historię Łazienek, a zarazem i Warszawy jest jednym z pierwszych wydarzeń potwierdzonych w formie pisemnej. Po połączeniu Mazowsza z Koroną, Ujazdów stał się w 1548 r. własnością królowej Bony. Wówczas wzniesiono siedzibę dworską, zlokalizowaną zapewne w miejscu późniejszego Belwederu. Ok. 1570 r. w pobliżu dzisiejszej Trasy Łazienkowskiej stanął drewniany pałac Anny Jagiellonki. Na terenach położonych poniżej skarpy znajdował się Zwierzyniec.





W czasie panowania Króla Zygmunt III Waza (ok. 1606 roku) rozpoczęła sie budowa pierwszego murowanego, wczesnobarokowego pałac zwanego Zamkiem Ujazdowskim. W ostatnich dziesięcioleciach XVII wieku nowym właścicielem posiadłości został marszałek wielki koronny Stanisław Herakliusz Lubomirski. Na terenie Zwierzyńca wzniesiono pawilony zaprojektowane przez Tylmana z Gameren: Ermitarz i wysmakowana architektonicznie Łaźnię (1683-89), od której wzięła się późniejsza nazwa całego zespołu architektniczno - parkowego.






W pierwszej połowie XVIII w. Ujazdów wydzierżawił król August II Sas, za czasów którego powstał Kanał Piaseczyński.





W 1764 r. król Stanisław August nabył dobra ujazdowskie. Na rozległym zalesionym obszarze, zwanym wówczas Zwierzyńcem ujazdowskim, marszałek wzniósł Łaźnię (1683-89), skąd późniejsza nazwa całego zespołu architektoniczno-parkowego - Łazienki; budynek był niewielki, lecz wysmakowany architektonicznie, według projektu Tylmana van Gameren. Ten właśnie obiekt Stanisław August postanowił rozbudować, zatrudniając wybitnych architektów: Dominika Merliniego i Jana Christiana Kamsetzera oraz malarzy: Marcello Bacciarellego, Jana Bogumiła Plerscha; i rzeźbiarzy: Andre Le Bruna, Giacomo Monaldiego - do dekoracji wnętrz.





Efektem prowadzonych w l. 1775-1795 prac, w które król aktywnie się angażował, konsultując proponowane mu projekty, jest obecny Pałac na Wyspie, główne dzieło architektoniczne Łazienek. Stanisław August, miłośnik i znawca sztuki, zgromadził w nim wspaniałą kolekcję obrazów wielkich mistrzów malarstwa włoskiego, holenderskiego, flamandzkiego, francuskiego. Pod patronatem królewskim Łazienki wzbogaciły się także o inne cenne dzieła architektury. Do najstarszych zalicza się wykwintny Biały Domek (1774 r.) i Pałac Myślewicki (ok. 1774 r.), podarunek króla dla bratanka księcia Józefa Poniatowskiego. To także gmach Starej Pomarańczarni (1786-1788), który w swym wnętrzu mieści wspaniały teatr, od imienia króla zwany Teatrem Stanisławowskim. Otwarto go dla publiczności w 1788 r. W pomieszczeniach górnej kondygnacji budynku król umieścił gliptotekę – zbiór kopii rzeźb antycznych nabytych w Zachodniej Europie, udostępniony młodzieży szkół artystycznych.





Równolegle ze wznoszeniem budynków i pawilonów trwały prace nad przeobrażaniem parku. W efekcie powstał park-ogród, łączący geometrię charakterystyczną dla XVII-wiecznego ogrodu francuskiego, z parkiem krajobrazowym w typie angielskim, popularnym w XVIII w.




Koniec panowania Stanisława Augusta oznaczał też stopniową degrengoladę jego ukochanych Łazienek. Carowie, którzy weszli w ich posiadanie w 1817 r., traktowali letnią rezydencję polskiego króla jako siedzibę drugorzędną. Do Rosji wywieziono wówczas wiele cennych dzieł sztuki i przedmiotów. W okresie XX-lecia międzywojennego Łazienki na krótko odzyskały swój dawny blask pod zarządem Państwowych Zbiorów Sztuki.





W czasie II wojny światowej zostały brutalnie ograbione i zniszczone przez niemieckich okupantów. W 1960 r., po wielu latach pieczołowitej konserwacji, powróciły do społeczeństwa, pełniąc rolę muzeum.

Tyle o historii ...

Teraz trochę o poszczególnych obiektach. To powyżej, to Stara Pomarańczarnia, zwana też w czasach Stanisława Augusta Wielką Oranżerią. Budynek wzniesiono w latach 1786-1788 według projektu królewskiego architekta Dominika Merliniego.

Przed Pomarańczarnią znajduje się ogród, wypełniony wykonanymi w królewskim warsztacie rzeźbiarskim rzeźbami, zaś wejścia strzega dwa kamienne lwy.

Niemniej, jeśli usiądziemy tu zasłuchani w fontannę, zaczytani, warto zwrócić uwagę czasami, kto zagląda nam przez ramię ...



Idziemy dalej ... Do Wodozbioru.



cdn.

[Vjetar]

Pięknie jest latem...

[weldon]

Wodozbiór, może niezbyt rzucający się w oczy, ale godny uwagi budynek pamięta jeszcze czasy Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, właściciela Ujazdowa, za którego czasów wybudowano tu pierwszą Łazienkę, rozbudowaną w latach 1772-93 przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego na klasycystyczny Pałac na Wyspie.



W tymże miejscu gromadzono do zbiornika wodę, spływającą z okolicznych źródeł, aby następnie odprowadzić ją drewnianymi rurami do Łaźni i fontanny, znajdującej się przed nią na tarasie. W roku 1777 zbiornik uzyskał architektoniczną obudowę założoną na planie koła. Wyposażono go w pokoiki otwierające się na maleńki dziedziniec. Na zewnątrz pozostał jednak nietynkowany. Ze względu na kształt nazwano go wówczas Okrąglakiem.



W 1827 roku budynek otrzymał nową fasadę według projektu Christiana Piotra Aignera. Dodano mu dwukolumnowy portyk, a ściany otynkowano w płyty rustyki i zwieńczono gzymsem z motywem wolich czaszek, co upodobniło go do grobowca rzymskiego Cecylii Metelli przy Via Appia pod Rzymem.



Mijamy Rezerwuar i idziemy w kierunku prześwitującego między gałęziami, małego Białego Domku



Budowla ta, jest pierwszą, w całości wzniesioną za czasów Stanisława Augusta.



Kiedyś budynek otoczony był kanałem, zapobiegającym zbytniemu zawilgoceniu budynku. Dziś pozostał po nim tylko niewielki ślad z drugiej strony budynku, ale to potem.

Budynek wzniesiono w 11774 roku, zaś trzy lata później postawiono przed nim zegar słoneczny, ujęty w formę klęczącego satyra.





Swego czasu budynek pełnił role maison de plaisance, czyli podmiejskiej letniej willi. Dziś ... Nie wiem





Idziemy dalej.



Na trochę opuścimy Ogrody Królewskie i przejdziemy do ...



Ogrodu Belwederskiego ...

cdn.

[weldon]

Pięknie jest latem...

Mam również zdjęcia zimowe ... też niewąsko

[weldon]

Ogród Belwederski powstał po 1817 r. kiedy to Łazienki Królewskie zostały sprzedane cesarzowi Rosji Aleksandrowi I, a Belweder stał się prywatną rezydencją Wielkiego Księcia Konstantego, brata cara.

W najbliższym sąsiedztwie rezydencji belwederskiej rozbudowano niewielki ogród z tarasem widokowym, co zmieniło charakter regularnego założenia na swobodną kompozycję. Poniżej, pod skarpą wytyczono ogród ze stawem o malowniczej, nieregularnej linii brzegowej.

W myśl zasad tworzenia modnego wówczas po części malowniczego po części romantycznego ogrodu na tym terenie wystawiono zachowane do dzisiaj pawilony: Świątynię Sybilli, Świątynię Egipską i Oranżerię Neogotycką.

Zaczniemy od tej ostatniej ...







Oprócz tego, że zachowała się jedynie we fragmentach, nie udało mi się o niej znaleźć jakiejś innej informacji, niemniej, jeżeli ktoś szuka ciszy i spokoju, to polecam to miejsce, bo ma swoisty urok, natomiast jest zazwyczaj omijane przez tłumy przewalające się przez Ogród.

Tłumy walą dalej i docierają do ...

Świątyni Sybilli





Świątynia Sybilli, projektu Jakuba Kubickiego z 1822 r., wzorowana na greckiej budowli typu peripteros, wzniesiona z drewna, pomalowana na biało, z ułożonymi u wejścia dwoma żeliwnymi lwami, otoczona została swobodnie posadzonymi wokół niej drzewami i krzewami porastającymi skarpę.







Otwarte osie widokowe ze świątyni, prowadzą na malowniczy staw, kanał z mostkami i znajdującą się za kanałem łąkę kwietną.





Schodzimy w dół, kierując się w kierunku stawu leżącego u stóp Pałacu Belwederskiego.









- Czemu, cieniu, odjeżdżasz, ręce złamawszy na pancerz,
Przy pochodniach, co skrami grają około twych kolan? -
Miecz wawrzynem zielony, gromnic płakaniem dziś polan,
Rwie się sokół i koń twój podrywa stopę jak tancerz.


Morituri te salutant, Veritas...





Teraz czas na ...



Świątynię Egipską

cdn.

[weldon]

Świątynia Egipska to egzotyczny pawilon z 1822 r., z elementami zaczerpniętymi z architektury starożytnego Egiptu, z kolumnami lotosowymi i umieszczonymi pomiędzy nimi czterema lwami tryskającymi wodą oraz z pomieszczeniami przeznaczonymi do hodowli fig.





Pawilon osadzony na wale (będącym jedyną pozostałością dawnych okopów Lubomirskiego z 1771 roku, opasujących niegdyś Warszawę). Dach pawilonu pełnił funkcję mostu, stąd zwano go również Mostem Egipskim.





Pierwotnie na szczycie mostu ustawiony był wysoki drewniany obelisk pokryty czerwonymi hieroglifami. Zasadnicza część pawilonu - oszklona sala figarni - usytuowana była od strony południowej i już dawno nie istnieje. Budynek powstał zapewne około 1820 roku i był najprawdopodobniej projektowany przez Jakuba Kubickiego.







Kanał płynący krętą linią od pawilonu w kierunku Stawu Belwederskiego porasta po obu stronach roślinność nadwodna: różaneczniki katawbijskie (rododendrony), azalie pontyjskie, wierzby, olchy czarne i paprocie, nadające temu miejscu specjalny nastrój.







Obok świątyni znajduje się źródło w postaci postumentu ozdobionego brązową maską lwa oraz na szczycie - motywem kuli opasanej wężem, oraz ...





Posłuchajcie opowiadania o ludziach, którzy w tych niesamowitych latach potrafili żyć pełnią życia, których czyny i rozmach wycisnęły piętno na stolicy oraz rozeszły się echem po kraju, którzy w życie potrafili wcielić wspaniałe ideały: Braterstwo i Służbę.

... pomnik Człowieka, który potrafił położyć swój Kamień na szańcu.

Człowieka, o którym Barbara Wachowicz, w książce, "Kamyk na szańcu - opowieść o druhu Aleksandrze Kamińskim", napisała:
O człowieku, który przyszedł do dzieci z miłością - Chrystus mówi, że jest błogosławiony.



Ach, ta Warszawa ... nie daje zapomnieć ...

Zerkam jeszcze na druga stronę Egipskiego Mostku ...



Nic ciekawego. Tyle, ze dotarłem do miejsc, w których jestem sam ...

To znaczy, nie do końca.

Są tu inni warszawiacy ...



Zanurzmy się w zieleni i wracajmy do Królewskich ogrodów ...



cdn.

[weldon]

Nowa Pomarańczarnia

Jeżeli chcielibyście dotrzeć do Parku od strony Gagarina lub Podchorążych, to łatwo znajdziecie to miejsce.
Polecam je zwłaszcza dla tych z dziećmi, ponieważ tu właśnie znajduje się plac zabaw. Zdaje się, że jedyny na terenie Parku.





W oddali widać budynek Nowej Pomarańczarni. Zbudowana w 1860 roku według projektu Adama Adolfa Loeve i Józefa Orłowskiego wchodziła niegdyś w skład Ogrodu Belwederskiego.







Daty wskazują, że zbudowano ją w czasach, kiedy były Łazienki własnością cara.
Podobno w Pomarańczarni umieszczono nowo zakupioną, okazałą kolekcję roślin tropikalnych. Rośliny zmarniały, kiedy w czasie I wojny światowej pozostawiono je w nieogrzewanych pomieszczeniach.









Elewacje budynku ozdobiły rzeźby Vertumnusa i Pomony oraz popiersia symbolizujące Jesień i Zimę, dłuta Leona Molatyńskiego.

Obecnie znajduje się tu taka lepsza knajpa









Przed budynkiem, na trawie, znajduje się również coś, co nazwane jest "Strefą leżaków". Dokładnie nie pamiętam jak jest teraz, ale toczone są tu ciągłe boje o możliwość skorzystania i położenia się na trawie w cieniu drzew.









Jak widać również tu można spotkać królewskie pawie.
Radze uważać przy robieniu zdjęć lub filmowaniu.

Namówiony przez miłą panią, że "one to lubią", zbliżyłem się za bardzo z obiektywem.
Prawdopodobnie odbicie w szkle ten kolorowy potomek dinozaurów odczytał jako konkurencję i rzucił się na mnie ze skrzydłami i dziobem ...





Nie pisze tego, żeby się tym chwalić, że mi się nic nie stało, ale tak przyszło mi do głowy, że to są tylko ptaki. Mogą się zdenerwować, mogą mieć małe, więc, tak jak na zdjęciach powyżej, podsuwanie im małych dzieci nie jest zbyt rozsądnym posunięciem.

Ot, dygresja taka ... Idziemy.



Pomnik. Popiersie w zasadzie ...





Nieopisane ...





Trzeba będzie sprawdzić kto zacz poległ w konfrontacji ze złomiarzami, którzy nawet tu próbują zarobić na życie ...

Jutro sprawdzę. Na razie jedynym śladem, jakim się kieruję, jest podpis autora:



A jutro, bo na raz nie da rady ogarnąć całego parku. Trzeba wrócić. No ale, póki co, wzdłuż wodnej strugi, idziemy dalej ...



cdn.

[mariusz-w]

Mariusz też wspominał, że jego tata, bodajże mieszkał w Warszawie.

Kurcze, jeszcze poznajdujemy wspólne korzenie

Taaa ... dobrze pamiętasz.

W czasie okupacji, na Bródnie ... ale wówczas tam dziadek Tomka nie działał. Ojciec wspominał, iż tam wychodki na zewnątrz były ... które po upadku powstania często/gęsto służyły jak "przykrywki"/ kryjówki dla ukrywających się powstańców ... tam podobno Niemcy nie szukali.

Pozdrawiam

[Roxi]

Kawę to można na Francuskiej wypić
EDIT może być i poniedziałek. Jeszcze kombinuję, żeby obiad na sobotę przenieść, to będę i w niedzielę wolny.

Może być i Francuska... albo Złote Tarasy, to bym od razu na ciuchy skoczyła

[weldon]

W czasie okupacji, na Bródnie ... ale wówczas tam dziadek Tomka nie działał. Ojciec wspominał, iż tam wychodki na zewnątrz były ... które po upadku powstania często/gęsto służyły jak "przykrywki"/ kryjówki dla ukrywających się powstańców ... tam podobno Niemcy nie szukali.

A to skorzystam z okazji i króciutko, przytaczając wspomnienia sanitariuszki ps. "Jadwigi" o tamtych chwilach:

Fakt powstania na Pradze jest od lat pomijany milczeniem (...)
A przecież powstańcy prascy pod dowództwem płk. Antoniego Władysława Żurowskiego bili się równie dzielnie jak ich koledzy z lewobrzeżnej Warszawy.

Powstanie na Pradze trwało krotko, równo jeden tydzień, po czym dowódca Pragi dal rozkaz powrotu do konspiracji wobec druzgocącej przewagi wroga.
W ciągu siedmiu dni Praga broczyła krwią zarówno powstańców, jak i ludności cywilnej. Mogę tak twierdzić z całą odpowiedzialnością, ponieważ brałam udział w powstaniu na Pradze jako sanitariuszka.
Nasz punkt sanitarny znajdował się przy ul. Floriańskiej 12, w pobliżu kościoła św. Floriana i Szpitala Przemienienia Pańskiego....

... Niemcy usadowili się z karabinami maszynowymi na dachach domów, skąd puszczali salwy w czasie walk ulicznych, a wspomagani bombami zrzucanymi z samolotów i szrapnelami, byli panami sytuacji.
My, sanitariuszki miałyśmy pełne ręce roboty od świtu do nocy.....
.....zaciekłość walk ulicznych była tak wielka, tak wielki był tumult i zgiełk, huk rozrywających się bomb, szrapneli i granatów, że często musiałyśmy padać plackiem na bruk wraz z biednymi rannymi na noszach, ażeby uniknąć śmierci.

Powstańcy prascy mieli sytuacje beznadziejna od samego początku: nie było mowy o luksusie teatru czy kawiarni czynnej w czasie powstania, jak to miało miejsce w lewobrzeżnej części stolicy. A jednak i my mieliśmy krótkie chwile triumfu. Gdy kolejne domy i ulice przechodziły w ręce powstańców, to do piwnic byli zamykani volksdeutsche, którzy po zakończeniu walk mieli stanąć przed polskim sadem wojskowym.....
Komendant Żurowski nie żyje, ale prawda historyczna domaga się ujawnienia i szerokiej publikacji.

To w ramach apelu o postawienie również na Pradze pomnika upamiętniającego tamtych żołnierzy.

Przypuszczam też, że te schrony były wykorzystywane nie tylko za niemieckiego okupanta, ale i później, w obliczu działań "wyzwolicieli", którzy niedobitki tych, których skazali na śmierć w powstaniu, łapali i osadzali w obozach, wywozili w głąb Związku Sowieckiego ...

Mam w przygotowaniu opowieść o obozie NKWD w fabryce "Pocisk" w Rembertowie, gdzie przetrzymywano Ak-owców i gdzie:

"W nocy z 20 na 21 maja 1945 oddział AK w sile 44 ludzi pod dowództwem ppor. Edwarda Wasilewskiego ps. Wichura dokonał rozbicia obozu i uwolnił więźniów."

Ot, warszawka się nie poddawała tak łatwo

*********************************************

Roxi, Złote jak najbardziej.
Pewnie wezmę swoje dziewczyny, a zwłaszcza dzieciaka, bo ona tam się orientuje co gdzie jest

Mnie tylko przykre doświadczenie nauczyło, że bilet parkingowy trzeba tam pilnować, bo to kosztuje

[longtom]

cdn.

i bardzo dobrze

[mariusz-w]

[
Przypuszczam też, że te schrony były wykorzystywane nie tylko za niemieckiego okupanta, ale i później, w obliczu działań "wyzwolicieli", którzy niedobitki tych, których skazali na śmierć w powstaniu, łapali i osadzali w obozach, wywozili w głąb Związku Sowieckiego ...

Dokładnie tak ... w takim schronie (właśnie tam) przed "wyzwolicielami" ukrywał się ojca starszy brat (powstaniec) .
Udało się ... dalsze jego losy to ucieczka (długa historia) do Kanady, gdzie spędził resztę życia.
Przed śmiercią zdążył nas raz odwiedzić w 1965 roku.
"Schron" istniał jeszcze w 1972 roku ... oglądałem go z ojcem.

[weldon]

"Schron" istniał jeszcze w 1972 roku ... oglądałem go z ojcem.

A bo to tak mamy ... Nie wiadomo kiedy, co, może się jeszcze przydać.

Ostatnio Muzeum PW poprosiło, żeby zgłaszać jak ktoś wie
gdzie jest zakopana jakaś broń, amunicja, bo, podobno, nie wolno ...

**************************************************

Łazienki, jak to Łazienki - sporo wody, sporo mostków ...









Oprócz Stawu Belwederskiego oraz przepływających gdzieniegdzie kanałów i strumieni najważniejsze to Stawy otaczające główną wyspę: Staw Północny oraz dwa Stawy Południowe: Górny i Dolny.









Do tego ostatniego, Dolnego, właśnie się zbliżałem. Stąd roztacza się jeden z piękniejszych widoków na Pałac na Wyspie.







No ale zanim do niego dotrzemy, zatrzymamy się na chwilę wśród pawi, często w tej okolicy, a to ze względu na pobliski ... pawnik? no, takie miejsce gdzie się chowają, jak jest zimno, przebywające.











No i, po drodze, mamy ...

Amfiteatr







Letni teatr usytuowany nad brzegiem stawu południowego powstał w 1790 r. według projektu nadwornego architekta Jana Christiana Kamsetzera.

Półkolista widownia zbudowana została wedle wzoru antycznego amfiteatru. Naprzeciw niej znajduje się położona na wyspie scena ze stałą dekoracją w postaci starożytnych ruin, których inspiracją stało się odkryte w 1709 r. Herkulanum.







Działalność teatru zainaugurowana została 7 września 1791 r., w rocznicę elekcji Stanisława Augusta.
Tego dnia wystawiony został balet historyczny "Kleopatra".







Na parterze Amfiteatru znajduje się loża królewska.

Attykę budowli wieńczyło szesnaście siedzących posągów najwybitniejszych dramaturgów świata: Ajschylosa, Eurypidesa, Sofoklesa, Arystotelesa, Menandra, Plauta, Tercjusza, Seneki, Szekspira, Calderona, Racine'a, Moliera, Metastasia, Lessinga, Trembeckiego i Niemcewicza, którym towarzyszyły dwie grupy rzeźbiarskie personifikujące Komedię i Tragedię.





Oryginalne posągi, zaprojektowane przez królewskiego nadwornego architekta André Le Bruna, wykonane w technice narzutowej przez Tomasso Righiego, nie wytrzymały próby czasu. Zostały zastąpione w 1922 r. przez osiem posągów przedstawiających słynnych poetów, dość swobodnie nawiązujących do pierwowzoru.





Teraz już idziemy do Pałacu ...



No, może, jeszcze na chwilę, wrócimy do ...



Nie od rzeczy tu było postawić pomnik Wieszcza.

Wszak Listopad, to dla Polski niebezpieczna pora?



cdn.